Đánh giá giới hạn hoạt động hằng ngày và hạn chế tham gia vào cộng đồng của bệnh nhân Phong tàn tật

Bệnh  phong  do  trực  khuẩn  M.leprae,  gây  suy giảm chức năng thần kinh (CNTK) và tàn tật. Chính tàn tật  và  biến dạng  làm  cho  người mắc bệnh phong bị  xãhội  xa  lánh.Số  liệu của  viện  Da  Liễu Việt  Nam,  77,5% bệnh  nhân  phong mới năm  2009 thể  nhiều  khuẩn  (MB:  Multibacillary),  trong  đó 40,9%bị  tàn tật.  Ngoài  ra  74% bệnh  nhân  đang quản  lý tại  miền  Nam cần  chăm  sóc  tàn tật  vì vậy phòng chống tàn tật đang là vấn đề nổi cộm. Phân  loại  quốc tế về chứ cnăng,  tàn tật  và sức khoẻ  (ICF)củaTổ  chức  Y tế  Thế  giới  đưa  khái niệm chức năng gồm tất cả chức năng của cơ thể, cách họat động và  tham  gia,  tàn tật  bao gồm  suy giảm chức năng, giới hạn về hoạt động và hạn chế tham gia[7] .Từ đó  trắc  nghiệm SALSA  (sàng lọc sự hạn  chế về  hoạt  động  và  ý  thức về sự  an  toàn) được  nghiên cứu và  công bố  2007[6].

SALSA  dùng để  đo lường  giới hạn về  các  hoạt động  và  ý  thức về sự  an  toàn của bệnh  nhân  phong,  tiểu  đường hay  có vấn đề về  thần  kinh  ngoại  biên ởnước  thu nhập thấp và đang phát  triển. Trắc nghiệm đo độ tham gia [3] thì  đo lường sự hạn chế  tham  gia  vào đời sống xã hộicủa các nhóm bệnh nhân trên.Tàn tật  trong bệnh  phong  ảnh hưởng  thế  nào đến  sinh  hoạt  hàng  ngày cũng  như sự  hòa  nhập vào  xã hội của bệnh  nhân  chưa  biết  do  đó  chúng tôi làm nghiên cứu này với mục tiêu: Đánh giá tình trạng  giới hạn về  các họat  động hằng  ngày và hạn chế  tham gia vào cộng đồng của bệnh nhân phong tàn tật tại 8 tỉnh phía Nam.

 

II. ĐỐITƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

1. Đối tượng :

Tất cả bệnh  nhân  phong mớitừ  15  –  60  tuổi, bị tàntật, đăng  ký  điều  trị từ 01/01/2009  đến 30/6/2010tại TP.HCM,  ồng  Nai,  Tây  Ninh,  Ninh Thuận,  Bình  Thuận,  Tiền  Giang,  Long  An  và  Kiên Giang. Chẩn đoán, phân loại nhómbệnh, độ tàn tật theo tiêu chuẩn của TCYTTG. Loại  khỏi nghiên cứu bệnh nhân bị bệnh  tâm thần, không đồng ý  tham gia hay không  hiểu hoặc không  nói được tiếng Việt.

2. Phương pháp: Nghiêncứu môtảcắt ngang.

Bệnh  nhân  được  khám,  làm  trắc  nghiệm cơ  và cảm  giác,  đánh  giá  độ  tàn tật  theo TCYTTG  và  tổng  điểm  EHF[2] , ghi  nhậnvề  tuổi,  giới,  tình  trạng hôn  nhân,  trình  độhọcvấn…Bệnh  nhân  được  phỏngvấn  theobảng  trắc  nghiệm  SALSA  và  trắc nghiệm đo độ tham gia.

Trắc  nghiệm  SALSA  (Screening  ofActivity Limitation  &SafetyAwareness: Sàng lọc sự hạn chế về hoạt động và ý thức về sự an toàn):gồm 20 câu hỏi và điểm cho mỗi câu từ 0 – 4 điểm [4]

0 = khôngcần phải làm  việc đó

1 =dễ dàng khi thực hiệnhọat động này

2 =hơi khó khi thực hiệnhọat động này

3 =rất khó khithực hiệnhọat động này

4  =  không  thể  làm  đượchọat  động  này  hoặc tránh làmbởi  vì sợ nguy cơ

Trắc nghiệm đo độ  tham gia: gồm 18 câuhỏi, điễmmỗi câutừ 0 – 5 điểm [3]

0  =    không  có  khó  kh ăn  gìcả,  hoặc  không  thí chhợp

1 = không thành vấn đề: có giới hạn trong tham gia,  nhưng  không  phải   là vấn  đề  đối với  người  được phỏngvấn cả trên phương diện thực tiễn hay cảm xúc.

2  = vấn  đề  nhỏ:  có sự  giới hạn  trong  tham  gia  nhưng  chỉ  là một vấn  đề  nhỏ bởi  vì  không  thường xuyên xảy ra hoặc không phải là một khó khăn lớn.

3 = vấn đề vừa phải: có giới hạn trong tham gia và  có  ảnh hưởng  đến  cuộc sống của người  được phỏngvấn.

5 = vấn đề lớn: có giới hạn trong tham gia,  và  có thể dẫn  đến một sự  thay  đổi lớn  trong  cuộc sống của người được phỏngvấn. Số  liệu  được  nhập  và xử  lý bằng phần mềm  SPSS 14.0. Các phép kiểm thống kê có ý nghĩavới  p < 0,05.