Đánh giá hiệu quả của biện pháp can thiệp bằng rửa mũi và truyền thông giáo dục đến kiến thức, thực hành trong phòng chống viêm mũi xoang và tình trạng viêm mũi xoang mạn tính ở công nhân luyện kim Thái Nguyên.

Tóm tắt: Công nhân luyện kim khi làm việc trong môi trường không khí ô nhiễm thì tỷ lệ bệnh viêm mũi xoang đặc biệt tăng cao. Khi mắc viêm mũi xoang mạn tính chức năng làm ấm, làm ẩm, làm sạch không khí của đường hô hấp trên bị giảm hoặc mất tạo điều kiện cho các bệnh hô hấp khác phát sinh và phát triển. Biện pháp đồng bộ là truyền thông giáo    dục kết    hợp    với    rửa mũi    sau ca lao    động nhằm    phòng chống bệnh    viêm    mũi
xoang cho công nhân luyện kim đã được tiến hành. Mục tiêu đề tài: Đánh giá hiệu quả của biện pháp can thiệp bằng truyền thông giáo dục và rửa mũi đến kiến thức, thực hành trong phòng chống viêm mũi xoang và tình trạng viêm mũi xoang mạn tính ở công nhân luyện kim Thái Nguyên. Đối tượng nghiên cứu mô tả là 1305 cán bộ, công nhân viên làm việc tại hai nhà máy Luyện Thép Lưu Xá, Cán Thép Lưu Xá; đối tượng nghiên cứu can thiệp là 625 công nhân lao động trực tiếp tại nhà máy Luyện Thép Lưu Xá. Kết quả: Tỷ lệ mắc viêm mũi xoang ở cán bộ công nhân luyện kim rất cao (từ 44,9% đến 98,9%). Tỷ lệ mắc bệnh ở công nhân lao động trực tiếp luôn cao hơn ở những công nhân lao động gián tiếp (p<0,001). Sau can thiệp, kiến thức hiểu biết của người lao động về bệnh viêm mũi xoang tăng lên rõ rệt so với trước can thiệp (p<0,001). Có 80,3% người lao động thực hiện rửa mũi bằng nước muối sinh lý sau ca lao động. Triệu chứng cơ năng và thực thể bệnh viêm mũi xoang ở công nhân được can thiệp đều thuyên giảm rõ (p<0,001). Hình ảnh nội soi mũi xoang được cải thiện rõ trên mỗi ca bệnh sau can thiệp (p<0,05-0,001). Kết luận: can thiệp bằng truyền thông giáo dục, kê đơn điều trị và rửa mũi bằng nước muối sinh lý sau ca lao động có hiệu quả cao trong việc phòng chống bệnh viêm mũi xoang ở công nhân luyện kim.
Các bệnh mũi họng là nhóm bệnh luôn chiếm tỷ lệ cao ở Việt Nam. Những người lao động làm việc trong môi trường không khí ô nhiễm, thì nhóm bệnh này luôn chiếm một tỷ lệ rất cao [5]. Trong các bệnh thuộc nhóm tai – mũi – họng thì bệnh Viêm mũi xoang mạn tính được xếp vào nhóm phổ biến nhất, đặc biệt ở công nhân luyện kim làm việc trong môi trường nóng ẩm, bụi và hơi khí kích thích [3], [4]. Qua các đợt khám sức khỏe định kỳ hàng năm, chỉ bằng kỹ thuật khám tai mũi họng thông thường cũng cho thấy tỷ lệ mắc nhóm bệnh mũi xoang lên tới 60 đến 67% [1]. Khi thăm khám tai – mũi – họng bằng các máy móc thiết bị hiện đại như máy nội soi thì thấy tỷ lệ bệnh mũi xoang ở công nhân luyện kim Thái Nguyên là vấn đề rất đáng báo động [2]. Khoa học cũng đã chứng minh khi mắc bệnh mũi xoang mạn tính thì chức năng ngăn cản bụi, làm ẩm, làm sạch và làm ấm không khí của bộ máy hô hấp trên sẽ giảm và mất, tạo điều kiện cho nhiều bệnh hô hấp khác phát sinh và phát triển. Với điều kiện của Việt Nam hiện nay, không thể sử dụng một biện pháp riêng lẻ nào đó có thể giúp người lao động luyện kim loại trừ hoặc giảm bớt các tác hại gây bệnh mũi xoang. Ngoài việc yêu cầu người lao động luyện kim sử dụng các phương tiện cá nhân bảo vệ cơ quan hô hấp, hàng loạt các biện pháp can thiệp khác đã được tiến hành một cách đồng bộ. Trong đó, đặc biệt là việc giáo dục truyền thông để người lao động tự phòng chống bệnh cho bản thân và thực hiện rửa mũi bằng nước muối 9%0 sau ca lao động đã được thực hiện. Các biện pháp can thiệp trên mang lại những hiệu quả gì và sự chấp nhận của cộng đồng đối với các biện pháp can thiệp như thế nào?
Mục tiêu đề tài: Đánh giá hiệu quả của biện pháp can thiệp bằng rửa mũi và truyền thông giáo dục đến kiến thức, thực hành trong phòng chống viêm mũi xoang và tình trạng viêm mũi xoang mạn tính ở công nhân luyện kim Thái Nguyên.
2.    Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
2.1.    Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu mô tả là công nhân lao động làm việc tại hai nhà máy Luyện thép Lưu Xá và Cán thép Lưu Xá – Công ty Gang thép Thái Nguyên
Đối tượng nghiên cứu can thiệp là công nhân mắc bệnh Viêm mũi xoang mạn tính không có chỉ định phẫu thuật đang lao động trực tiếp tại nhà máy Luyện thép Lưu Xá.
2.2.    Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 3 năm 2008 đến tháng 9 năm 2009
2.3.    Phương pháp nghiên cứu
–    Nghiên cứu được tiến hành theo phương pháp mô tả kết hợp can thiệp so sánh trước sau và so sánh ngang giữa các nhóm can thiệp, nghiên cứu kết hợp giữa định lượng và định tính.
2.3.1. Kỹ thuật chọn mẫu nghiên cứu
–    Chọn mẫu trong nghiên cứu mô tả theo Chủ – Đích.
–    Chọn mẫu trong nghiên cứu can thiệp theo phương pháp ngẫu nhiên đơn với tất cả các đối tượng nghiên cứu thỏa mãn yêu cầu.
+ Chọn mẫu can thiệp kiến thức, thực hành phòng chống bệnh viêm mũi xoang là công nhân lao động trực tiếp ở nhà máy Luyện thép Lưu Xá.