ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA VIỆC ĐIỀU TRỊ ĐƠN ĐỘC HOẶC PHỐI HỢP BUSCOPAN VÀ DICLOPHENAC BẰNG ĐƯỜNG TIÊM BẮP TRONG CẮT CƠN ĐAU QUẶN THẬN DO SỎI
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA VIỆC ĐIỀU TRỊ ĐƠN ĐỘC HOẶC PHỐI HỢP BUSCOPAN VÀ DICLOPHENAC BẰNG ĐƯỜNG TIÊM BẮP TRONG CẮT CƠN ĐAU QUẶN THẬN DO SỎI
Nguyễn Đức Hoàng, Nguyễn Quốc Phương, Trần Lưu Quế, Trần Thị Minh Tâm,
Phan Thị Thanh Thúy, Trần Thị Ái Hằng, Nguyễn Thị Ngọc Giao
Bệnh Viện Đa khoa Thị Xã Hương Trà, TT. Huế.
TÓM TẮT:
Nghiên cứu 45 bệnh nhân cơn đau quặn thận vào nhập bệnh viện Thị Xã Hương Trà, năm 2012. Chúng tôi, rút ra kết luận như sau:
Tỉ lệ cơn đau quặn thận tăng dần từ tuổi 25, tăng cao nhất là 45-55 tuổi, chiếm tỉ lệ 35,56%. Tỉ lệ cơn đau quặn thận nam cao hơn nữ, tỉ lệ nam là 66,67%, nữ là 33,33% (p<0,01). Tỉ lệ cơn đau quặn thận theo nghề nghiệp thì lao động chân tay chiếm tỉ lệ 86,67%, lao động trí óc chiếm tỉ lệ 13,33%, khác biệt có ý nghĩa thống kê (p<0,01).
Mức độ cơn đau quặn thận nặng chiếm tỉ lệ 64,45%, chiếm tỉ lệ cao nhất (p<0,05). Cơn đau khu trú tại chỗ chiếm tỉ lệ 28,89%, lan xuống bộ phận sinh dục chiếm tỉ lệ 71,11% (p<0,01). Tiểu máu đại thể chiếm tỉ lệ 17,78%; tiểu máu vi thể chiếm tỉ lệ 77,78%; không tiểu máu 4,44% (p<0,01). Tỉ lệ sỏi niệu quản chiếm tỉ lệ cao 84,44% gây ra cơn đau niệu quản cao hơn; và sỏi thận chiếm tỉ lệ 15,56% (p<0,01). Kích thước viên sỏi 5 – 10mm chiếm tỉ lệ cao nhất 64,44%; kích thước viên sỏi 10-15mm, chiếm tỉ lệ 20%; kích thước viên sỏi dưới 5mm chiếm tỉ lệ 8,89%; kích thước viên sỏi>15mm chiếm tỉ lệ thấp nhất 6,67% (p<0,05). Cơn đau quặn thận do sỏi biến chứng ứ nước độ 1, chiếm tỉ lệ cao nhất là 71,11%, ứ nước độ 3 là 17,78%, độ 2 là 11,11% (p<0,01).
Việc sử dụng thuốc giảm đau Buscopan 20mg, tiêm bắp; Diclofenac (Voltaren) 75mg, tiêm bắp; đơn độc hay phối hợp hai loại thuốc đó và theo dõi giảm đau hoàn toàn sau 15, 30, 60 và 90 phút, chúng tôi đi đến kết luận: Nhóm 1 (Buscopan 20mg), có 4 bệnh nhân giảm đau hoàn toàn chiếm tỉ lệ 26,67%; Nhóm 2 (Diclofenac 75mg), có 7 bệnh nhân giảm đau hoàn toàn chiếm tỉ lệ 46,67%; Nhóm 3 (Buscopan 20mg, Diclofenac 75mg), có 14 bệnh nhân giảm đau hoàn toàn chiếm tỉ lệ 93,33%, khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nhóm 1, 2 sau khi đã cân tuổi, giới (p<0,001).
I.ĐẶT VẤN ĐỀ
Cơn đau quặn thận là triệu chứng thường gặp trong bệnh lý cấp cứu niệu khoa, đây là một cơn đau bụng cấp hay gặp ở lứa tuổi 16 – 60 tuổi, chiếm 1% tổng số bệnh nhân nhập viện, gây nên do căng chướng đột ngột ở vỏ thận hoặc đài bể thận, bệnh thường xuất hiện đột ngột sau khi lao động nặng hay đi một quãng đường dài hoặc đi xe trên con đường xấu. Cơn đau quặn thận hay còn được gọi là “cơn đau bão thận”, vì đây là cơn đau dữ dội, xuất hiện đột ngột nguyên nhân do thận và vỏ thận bị căng bất thần do co thắt hay bị tắc nghẽn đường thoát của nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Cơn đau bắt đầu từ vùng hông lưng một bên, làm bệnh nhân phải gò xương sống xuống để giảm đau. Sau đó cơn đau lan ra phía trước theo đường dưới sườn tại rốn và xuống tận cơ quan sinh dục ngoài như bìu ở nam giới, môi lớn ở phụ nữ. Cơn đau có lúc dịu lúc tăng và thường làm bệnh nhân vật vã, toát mồ hôi. Tác nhân gây tắc nghẽn là sỏi, cục máu đông hoặc mủ. Có thể làm giảm cơn đau bằng các thuốc giảm đau hay chống co thắt, nhưng tốt nhất là khi đã xác định bệnh rồi thì nên loại bỏ sỏi thận càng sớm càng tốt. Nếu để lâu không chỉ đau nhiều hơn mà còn gây ra các biến chứng nguy hiểm khác như nhiễm khuẩn đường tiểu, suy thận… Tùy vào mức độ và tính chất của sỏi thận mà có nhiều cách xử trí bệnh, nếu là sỏi nhỏ, mềm thì có thể tán sỏi qua da mà không nhất thiết phải phẫu thuật mở. Việc cắt cơn đau quặn thận trong điều trị triệu chứng giúp cho bệnh nhân giảm đau, thoát khỏi sự vật vã là điều cần thiết cho bác sĩ lâm sàng, sau đó, điều trị nguyên nhân. Chính vì vậy, chúng tôi nghiên cứu đề tài: “Đánh giá hiệu quả của việc điều trị đơn độc hoặc phối hợp Buscopan và Diclophenac bằng đường tiêm bắp trong cắt cơn đau quặn thận”, với hai mục đích: 1/ Khảo sát cường độ của cơn đau quặn thận tương ứng với vị trí, kích thước viên sỏi và mức độ thận ứ nước. 2/ Đánh giá hiệu quả của việc điều trị đơn độc hay phối hợp Buscopan và Diclophenac bằng đường tiêm bắp
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất