Đánh giá kết quả bước đầu của phẫu thuật điều trị vỡ sàn hốc mắt

Vỡ sàn hốc mắt đang trở thành một vấn đề trong xử trí chấn thương mắt tại Việt Nam. Bệnh nhân bị chấn thương đến khám vì lõm mắt gây ảnh hưởng thẩm mỹ hay song thị gây trở ngại trong sinh hoạt.  Mục tiêu:
Đánh giá kết quả phẫu thuật vá sàn hốc mắt. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:Chúng tôi báo cáo 12 trường  hợp  bị  vỡ  sàn  hốc  mắt  với  mức  độ  khác  nhau,  đã  được  phẫu  thuật  sử  dụng  lưới  titan  hay  tấm Medpore. Nghiên cứu cho thấy lưới titan phù hợp với những vỡ sàn hốc mắt rộng (Độ 3) trong khi tấm Medpore có thể áp dụng với những tổn thương nhẹ (độ 1 hay 2). Kết quả:Hiện tượng đẩy lưới Medpore hay cảm giác dị vật hốc mắt xuất hiện ở 3 bệnh nhân. Chỉ có 1 bệnh nhân cần lấy và thay tấm Medpore và theo dõi lâu dài do song thị tăng lên sau phẫu thuật.  2 bệnh nhân xuất hiện hiện tượng đẩy tấm Medpore nhưng không thấy quay lại để phẫu thuật. Kết luận:Vỡ sàn hốc mắt có thể phẫu thuật thành công. Tuy nhiên, cần quan sát, đánh giá kích thước vùng khuyết xương trước khi đề ra cách thức xử trí cụ the

Thuật ngữ vỡ sàn hốc mắt (blow out fracture) được đề ra vào năm 1957 nhằm mô tả tình trạng
tăng  áp  lực  thuỷ  tĩnh  trong hốc  mắt  gây  nên vỡ xương [1, 2]. Những năm 1970, hiện tượng sa, kẹt mô  hốc  mắt  xuống  xoang  hàm  đã  được  làm  rõ nhờ chụp cắt lớp CT scan ra đời [3]. Koomneer là người  đầu  tiên  thấy  rằng  vì  màng  xương  bị  sa xuống  xoang  nên  đã  gây  di  lệch  các  cấu  trúcmàng liên cơ dính vào nó [1].
Dựa vào hình ảnh chụp CT scan, vỡ sàn hốc mắt được chia làm ba mức độ: 1. Độ 1 – Xương sàn  hốc  mắt  không  liên  tục;  Độ  2  –  Vỡ  nhỏ  có mảnh xương; Đô 3 – Di lệch toàn bộ sàn hốc mắt cùng với các mô dính vào nó.
Các  tác  giả  đều  quan  niệm  nên  phẫu  thuật sớm 2 tuần đầu sau chấn thương mặc dù mắt còn phù nề hay chưa xuất hiện các dấu hiệu như lõm mắt hay song thị để tránh hiện tượng xơ hoá mô [3, 4].
Ở Việt Nam, phẫu thuật này chưa được chú ý một cách đúng mức do bệnh nhân ít, chấn thương
toàn  thân  rất  nặng  và  thiếu  nguyên  liệu  vá sàn hốc mắt. Chúng tôi đã có giai đoạn sử dụngsụn sườn để vá sàn hốc mắt nhưng kết quả khôngtốt nên không làm nghiên cứu theo hướng này. Ba năm gần đây (2008-2010), phẫu thuật này được  làm  thường  xuyên  hơn  tại  Bệnh  viện  Mắttrung  ương  nhờ  đã  có  tấm  Medpore  do  bác  sỹ Newmann (ORBIS) cung cấp và lưới titan. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu:  Đánh giá kết quả phẫu thuật trên một nhóm tương đối lớn bệnh nhânvới các loại mức độ tổn thương khác nhau đểrút ra kết luận về ý nghĩa của phẫu thuật với các bệnh nhân Việt Nam (đặc điểm là đến muộn và nặng)