Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật gẫy kín đầu dưới xương đùi ở người trưởng thành tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức

Gẫy đầu dưới xương đùi là gẫy phần xương đùi tính từ khe khớp gối lên phía trên 9cm, gồm có gãy lồi cầu đùi, gãy trên lồi cầu và liên lồi cầu [7]. Trong đó loại gẫy xương phạm khớp chiếm 60% [18].

Gẫy đầu dưới xương đùi phổ biến là gẫy phức tạp và thường gặp trong các tai nạn hàng ngày (tai nạn giao thông, tai nạn lao động). Theo Mize R.D., tại Mỹ, gẫy đầu dưới xương đùi chiếm 7% trong tổng số các gẫy xương đùi [23].

Di chứng sau gẫy xương rất nặng nề như cứng duỗi gối, đau do viêm thoái hóa khớp gối và biến dạng khớp [6],[54].

Trước năm 1970, phương pháp điều trị bảo tồn là chính. Bệnh nhân được xuyên đinh kéo liên tục để nắn chỉnh, sau 2 đến 3 tuần chuyển sang cố định bằng bột [25], [54].

Từ năm 1970 đến nay, phẫu thuật kết hợp xương là phương pháp điều trị thường quy cho loại gẫy xương này. Điều trị phẫu thuật đã cho nhiều kết quả khả quan như liền xương, phục hồi chức năng. Mize R.D. và cộng sự (1982) [53] thông báo điều trị phẫu thuật cho 30 bệnh nhân bị gẫy đầu dưới xương đùi kết quả đạt loại tốt là 76.5%. Tại Việt Nam, Đoàn Lê Dân và cộng sự (1998) [5] thông báo điều trị phẫu thuật cho 48 bệnh nhân bị gẫy đầu dưới xương đùi đạt kết quả tốt là 47,9%.

Trong hoàn cảnh của Việt Nam, khi trang thiết bị kỹ thuật còn phụ thuộc vào việc nhập ngoại, điều kiện kinh tế của người dân và trình độ phẫu thuật của các phẫu thuật viên ở nhiều bệnh viện còn hạn chế. Do vậy, để giúp cho việc nâng cao chất lượng điều trị gẫy đầu dưới xương đùi bằng phẫu thuật, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật gẫy kín đầu dưới xương đùi ở người trưởng thành tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức” với hai mục tiêu sau:

1. Nhận xét đặc điểm tổn thương và phân loại gẫy kín đầu dưới xương đùi ở người trưởng thành.

2. Đánh giá kết quả phẫu thuật gẫy kín đầu dưới xương đùi ở người trưởng thành.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Chương 1. TỔNG QUAN 3

1.1. Đặc điểm giải phẫu vùng đầu dưới xương đùi 3

1.1.1. Về cơ 3

1.1.2. Về xương 4

1.1.3. Về bao khớp và màng hoạt dịch khớp gối 6

1.1.4. Bao hoạt dịch 8

1.1.5. Vùng khoeo 8

1.2. Các thành phần trong trám khoeo 9

1.2.1. Động mạch khoeo 9

1.2.2. Tĩnh mạch khoeo 10

1.2.3. Dây thần kinh 10

1.3. Phân loại 11

1.4. Tình hình điều trị gẫy kín đầu dưới xương đùi 12

1.4.1. Trên thế giới 12

1.4.2. Tại Việt Nam 18

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiến triển tại ổ gẫy xương. Nguyên tắc điều

trị gẫy đầu dưới xương đùi 19

1.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiến triển tại ổ gẫy xương 19

1.5.2. Nguyên tắc điều trị gẫy đầu dưới xương đùi 21

1.6. Quá trình liền xương 21

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 23

2.1. Đối tượng nghiên cứu 23

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn 23

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân 23

2.2. Phương pháp nghiên cứu 23

2.2.1. Nghiên cứu hồi cứu 24

2.2.2. Nghiên cứu tiến cứu 24

2.2.3. Xử lý số liệu 34

2.2.4. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 35

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 36

3.1. Số liệu chung 36

3.1.1. Theo tuổi, giới 36

3.1.2. Nguyên nhân của gẫy đầu dưới xương đùi 37

3.1.3. Đặc điểm tổn thương 37

3.1.4. Phân loại tổn thương theo AO 38

3.1.5. Thời điểm phẫu thuật 39

3.1.6. Phương tiện sử dụng để kết hợp xương 39

3.2. Kết quả điều trị 41

3.2.1. Kết quả gần 41

3.2.2. Kết quả xa 42

Chương 4. BÀN LUẬN 61

4.1. Về tuổi, giới và nguyên nhân tai nạn 61

4.2. Phân bố bên chân bị gẫy xương 62

4.3. Về thương tổn phối hợp 63

4.4. Về phân loại gẫy đầu dưới xương đùi 64

4.5. Thời điểm phẫu thuật 65

4.6. Chọn đường mổ 66

4.7. Sử dụng phương tiện kết hợp xương 67

4.8. Về kết quả điều trị 68

4.8.1. Kết quả liền xương 68

4.8.2. Kết quả theo phân loại phục hồi chức năng của Terchiphorst 69

4.8.3. Kết quả phân loại theo tổn thương 69

4.8.4. Kết quả theo phương tiện kết hợp xương 70

4.8.5. Kết quả theo tuổi bệnh nhân 70

4.8.6. Quá trình tập luyện phục hồi chức năng sau phẫu thuật 71

4.8.7. Liên quan giữa thời gian bắt đầu tập luyện đến kết quả sau PT… 71

4.8.8. Biên độ vận động của khớp gối 72

4.8.9. Kết quả phục hồi về giải phẫu 72

4.9. Các biến chứng sau mổ 73

4.9.1. Nhiễm khuẩn 73

4.9.2. Cứng duỗi gối sau mổ 74

4.10. So sánh với kết quả của các tác giả khác 75

4.11. Chỉ định phẫu thuật 76

KẾT LUẬN 78

Tài liệu tham khảo

Phụ lục