Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật một số hình thái bong võng mạc sử dụng dầu silicon nặng

Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật một số hình thái bong võng mạc sử dụng dầu silicon nặng.

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP BÁC SỸ NỘI TRÚ:BÙI VIỆT HƯNG

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP BÁC SỸ NỘI TRÚ

Người hướng dẫn khoa học:PGS. TS. ĐỖ NHƯ HƠN

Bong võng mạc là một bệnh lý nặng trong Nhãn khoa, tỷ lệ mắc bệnh hàngnăm ƣớc tính khoảng 0,01 % trên toàn thế giới [2] , [27] . Theo số liệu năm 1987, tạiBệnh viện Mắt Trung ƣơng, bệnh nhân bong võng mạc chiếm từ 1,7% đến 2,1%tổng số bệnh nhân nằm điều trị, và 21,18% tổng số bệnh nhân điều trị tại khoa Đáymắt, phẫu thuật bong võng mạc chiếm 6,27% tổng số đại phẫu [1] , [2] , [4] . Cácphƣơng pháp điều trị trƣớc năm 1930 còn nhiều hạn chế với kết quả thấp. Từ saukhi J.Gonin đề xuất phƣơng pháp xử lý vết rách hay lỗ rách võng mạc, nguyên nhânchính gây bong võng mạc nguyên phát, vào năm 1930, và nhất là sau khi có sự rađời và phát triển của các hóa chất sử dụng trong phẫu thuật cắt dịch kính nhƣ khínở, Perfluorocarbon, dầu silicon nhƣ là các chất độn nội nhãn đã giúp cho việc điềutrị bong võng mạc có những tiến bộ vƣợt bậc.Trong những trƣờng hợp bong võng mạc phức tạp nhƣ bong võng mạc doco kéo tăng sinh dịch kính võng mạc nặng, bong võng mạc có vết rách khổng lồ,lỗ hoàng điểm hay rách cực sau, dầu silicon đƣợc sử dụng làm chất độn nội nhãngiúp cho quá trình làm sẹo hắc võng mạc bền vững.Trên thế giới, việc sử dụngdầu silicon trong điều trị bong võng mạc đã đƣợc Cibis và cộng sự áp dụng từnăm 1962. Từ đó đến nay, đã có nhiều tiến bộ trong kỹ thuật sử dụng dầusilicone, năm 1978, Haut đã đƣa ra kỹ thuật dùng dầu silicon ép phía trong nhãncầu sau khi đã cắt dịch kính và bóc màng trƣớc võng mạc. Những năm đầu thậpniên 80 tại châu Âu, dầu silicon là chất ép thƣờng đƣợc sử dụng sau cắt dịchkính với tỷ lệ thành công về mặt giải phẫu trong các bong võng mạc phức tạp dotăng sinh dịch kính võng mạc nặng là 60%, và trở thành chất độn nội nhãn thíchhợp trong điều trị hình thái bong võng mạc này [6] .Tuy nhiên, với tỷ trọng 0,97g/cm3, nhẹ hơn nƣớc, dầu silicon thể hiện một trongnhững hạn chế lớn nhất là việc hỗ trợ độn nội nhãn tại vùng võng mạc phía dƣới. Sự tích tụcác tế bào tăng sinh, các chất trung gian, các vết rách không đƣợc phát hiện ở võng mạcphía dƣới, nơi dầu silicon không bao phủ hết, là nguyên nhân gây nên những bong võngmạc tái phát hoặc gây tăng sinh dịch kính võng mạc [6] , [43] , [44] . Một nhƣợc điểm kháccủa dầu silicon là trong thời gian hậu phẫu, bệnh nhân phải giữ tƣ thế nằm sấp, hoặc cúi đầu để duy trì việc ấn độn vùng võng mạc phía dƣới, điều này gây bất tiện cho sinh hoạtcủa bệnh nhân, đặc biệt là ngƣời cao tuổi, hoặc có vấn đề về cột sống cổ.Từ những năm đầu 1990, việc sử dụng một hóa chất có tỷ trọng nặng hơnnƣớc nhằm hỗ trợ tốt hơn vùng võng mạc phía dƣới đã đƣợc nghiên cứu [22] , [44] .Các thế hệ đầu tiên có thể kể đến là fluorosilicone và perfluorocarbons, tuy nhiênchúng còn nhiều hạn chế nhƣ có xu hƣớng nhuyễn hóa nhanh và độc với võng mạc,do đó không thể sử dụng làm chất độn nội nhãn lâu dài [6] , [22] , [43] , [44] , [47] . Sựra đời của thế hệ thứ hai, “dầu silicon nặng”, đã giúp cho việc ấn độn vùng võngmạc phía dƣới đƣợc giải quyết. Dầu silicon nặng là hỗn hợp bao gồm 70% dầusilicon thông thƣờng và 30% perfluorohexyloctane (F6H8), có tên thƣơng mại làDensiron 68 (Fluoron, Neu-Ulm, Đức), tỷ trọng 1,06g/cm3, nặng hơn nƣớc nênthích hợp trong các trƣờng hợp bong võng mạc phía dƣới, bong võng mạc có tăngsinh dịch kính võng mạc, các bong võng mạc đã phẫu thuật thất bại bằng dầu siliconthông thƣờng trƣớc đó. Theo Wong (2005), tỷ lệ thành công về mặt giải phẫu là81% với Densiron đơn thuần, tăng lên 93% với phẫu thuật bổ sung [55] . Nghiêncứu của các tác giả khác cũng cho kết quả rất khả quan [7] , [34] , [43] , [44] , [47] .Tại Việt Nam, từ sau năm 1991, nhờ đƣợc trang bị máy cắt dịch kính và dụng cụhỗ trợ cắt dịch kính, các trƣờng hợp bong võng mạc đã đƣợc phẫu thuật và mang lại kếtquả thành công khá cao. Tuy nhiên, các trƣờng hợp bong võng mạc do tăng sinh dịchkính vẫn còn là một vấn đề nan giải. Dầu silicon nặng đã đƣợc chấp nhận sử dụng tạiBệnh viện Mắt Trung ƣơng từ năm 2011, nhƣng chƣa có nghiên cứu nào đánh giá việcsử dụng cũng nhƣ kết quả của chất liệu ấn độn nội nhãn mới này. Vì vậy, chúng tôi tiếnhành đề tài nghiên cứu mang tên :“Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật một số hình thái bong võng mạc sử dụng dầu silicon nặng”với mục tiêu:1.Đánh giá kết quả sử dụng dầu silicon nặng trong điều trị phẫu thuật mộtsố hình thái bong võng mạc.2.Nhận xét một số yếu tố liên quan đến kết quả điều trị