Đánh giá kết quả hoạt động trị liệu trong phục hổi chức năng vận động chi trên ở bệnh nhân tai biến chảy máu não trên lều

Tai biến mạch máu não (TBMMN) là mọt bênh phổ biến trên thế giới, là vấn đề lớn của y học. Tai biến mạch máu não đứng hàng thứ ba sau ung thư và các bênh tim mạch. Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (TCYTTG) näm 2005 trên thế giới có khoảng 5,7 triêu người tử vong do tai biến mạch máu não. Tai biến mạch máu não là mọt bênh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây tử vong hoäc để lại di chứng näng nề, đâc biêt là di chứng vân đọng. Các di chứng của TBMMN là gánh näng không chỉ cho người bênh, gia đình mà còn là gánh näng cho toàn xã họi [7],[64].

TBMMN là nguyên nhân quan trọng gây nhiều di chứng tàn phế cho người bênh. Có gần 1/3 đến 2/3 người bênh sống sót sau tai biến, mang di chứng vĩnh viễn [58]. Theo Gresham 17% người bênh mắc TBMMN có từ hai loại di chứng trở lên, 62% giảm các hoạt đọng xã hội, 51% bị phụ thuộc về chäm sóc, 38% giảm khả näng về giao tiếp [44]. Trong khi đó theo Hackett có 61% số người bênh để lại di chứng trong số người bênh mắc TBMMN [45].

Ngày nay với sự tiến bọ của khoa học kỹ thuât cùng với các phương tiên chẩn đoán và điều trị hiên đại tỷ lê tử vong do TBMMN ngày càng giảm do đó số người bị di chứng và tàn tât do TBMMN täng lên [8].

Mức đọ ảnh hưởng của TBMMN đến nền kinh tế của mỗi quốc gia là rất lớn. Do vây phục hổi chức näng đang là vấn đề cấp thiết đối với TBMMN nhằm làm giảm tối đa các di chứng và nâng cao chất lượng cuọc sống cho người bênh.

Bàn tay con người là công cụ, là phương tiên hoạt đọng tinh vi và khéo léo. Cùng với khối óc, bàn tay con người làm nên của cải vât chất cho xã họi. TBMMN để lại nhiều di chứng nhất là di chứng vân đọng, trong đó đâc biêt quan trọng là chức näng vân đọng bàn tay do đó ảnh hưởng đến näng suất lao đọng, đến thu nhâp xã họi, đến khả näng tự chäm sóc của người bênh. Có rất nhiều tác giả trên thế giới đã nghiên cứu về PHCN vân đông với rất nhiều phương pháp và kỹ thuật phục hổi khác nhau. Ở Việt Nam cũng có môt số tác giả nghiên cứu về phục hổi vận đông cho bệnh nhân TBMMN nhưng chưa có nhiều đánh giá môt cách đầy đủ về HĐTL. Việc đánh giá môt cách đầy đủ về vai trò của HĐTL đối với quá trình phục hổi chức năng vận đông chi trên sẽ giúp chúng ta có thêm môt phương pháp nhằm làm giảm di chứng, cải thiện khả năng tự chăm sóc, nâng cao chất lượng cuôc sống cho người bị TBMMN, vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài: “Đánh giá kết quả hoạt động trị liệu trong phục hổi chức năng vận động chi trên ở bệnh nhân tai biến chảy máu não trên lều” với mục tiêu:

1. Đánh giá kết quả phục hồi chức năng vận động chi trên ở bệnh nhân được can thiệp HĐTL.

2. Bước đầu tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phục hồi chức năng vận động chi trên. 

MỤC LỤC

Đặt vấn đề 1

Chương 1. Tổng quan 3

1.1. Giải phẫu và sinh lý liên quan đến vân đông chi trên 3

1.1.1. Đông mạch nuôi não 3

1.1.2. Giải phẫu, chi phối thần kinh các cơ ở chi trên 4

1.1.3. Sinh lý vân đông chi phối chi trên 9

1.1.4. Trương lực cơ, ảnh hưởng của trương lực cơ đến vân đông tay…. 14

1.2. Đại cương về chảy máu não 15

1.2.1. Định nghĩa 15

1.2.2. Nguyên nhân 15

1.2.3. Vị trí thường gặp của chảy máu não trên lều 15

1.2.4. Chẩn đoán chảy máu não 16

1.2.5. Cơ chế’ sinh lý gây chảy máu não 16

1.3. Phân tích các đông tác của bàn tay 17

1.3.1. Các đông tác của bàn tay ở người bình thường 17

1.3.2. Đặc điểm đông tác ở bàn tay liệt của bênh nhânTBMMN 18

1.4. Hoạt đông trị liệu 19

1.4.1. Định nghĩa 19

1.4.2. Cơ sở lý luân của can thiệp HĐTL 20

1.4.3. Những lĩnh vực thực hiện trong HĐTL 22

1.4.4. Mục đích của HĐTL đối với PHCN chi trên 26

1.5. Sự phục hổi chi trên và các yếu tố ảnh hưởng đến PHCN vân đông chi

trên sau TBMMN 26

1.6. Các nghiên cứu liên quan HĐTL và PHCN chi trên ở bệnh nhân

TBMMN 28

Chương 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 30

2.1. Đối tượng nghiên cứu 30

2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân nhổm nghiên cứu 30

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 30

2.1.3 Thời gian nghiên cứu 31

2.2. Phương pháp nghiên cứu 31

2.2.1 Thiết kế’’ nghiên cứu 31

2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu 31

2.2.3. Phương pháp chọn mẫu 32

2.2.4. Cách đánh giá 32

2.3. Công cụ thu thập số liệu 36

2.4. Xử lý số liệu 36

Chương 3. Kết quả nghiên cứu 37

3.1. Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 37

3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi và giới 37

3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp 38

3.1.3. Phân bố bệnh nhân theo bên liệt 38

3.1.4. Phân bố bệnh nhân theo vị trí chảy máu não 38

3.1.5. Phân bố bệnh nhân theo thời gian từ khi bị tai biến đến khi PHCN… 39

3.2. Đánh giá hiệu quả HĐTL lên chức năng chi trên 40

3.2.1. Đánh giá hiệu quả HĐTL lên chức năng chi trên bằng thang

điểm vận đông bàn tay 40

3.2.2. Đánh giá hiệu quả HĐTL lên chức năng chi trên 41

3.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả PHCN vận đông chi trên sau ba tháng…. 44

Chương 4. Bàn luận 46

4.1. Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 46

4.1.1. Tuổi và giới 46

4.1.2. Nghề nghiệp 47

4.1.3. Bên liệt 47

4.1.4. Vị trí chảy máu não 48

4.2. Bàn luận về hiệu quả HĐTL lên chức năng chi trên 48

4.2.1. Kết quả phục hổi chức năng chi trên theo thang điểm vận đông tay ….48

4.2.2. Kết quả HĐTL theo thang điểm Barthel 49

4.3. Bàn luận về những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phục hổi chức năng vận

đông chi trên 53

4.3.1. Liên quan của tuổi đến phục hổi chức năng vận đông chi trên sau

ba tháng 53

4.3.2. Ảnh hưởng của bên liệt là thuận hay không thuận 54

4.3.3. Liên quan của thời gian từ khi bị TBMMN đến khi được phục hổi

chức năng đến phục hổi chức năng chi trên sau ba tháng 55

Kết luận 59

Kiến nghị 60

Tài liệu tham khảo

Phụ lục