Đánh giá kết quả lâu dài của phẫu thuật treo cơ trán sử dụng chỉ Mersilene trong điều trị sụp mi bẩm sinh

Mi mắt chiếm một vị trí quan trọng trên khuôn mặt, vai trò của nó về mặt chức năng và thẩm mỹ là rất lớn. Nhờ cấu tạo đặc biệt mi mắt có chức năng nhắm mở mắt giúp nhãn cầu chống lại tác động của các yếu tố bên ngoài, ngoài ra còn thể hiện tình cảm cùng với các điệu bộ của khuôn mặt.
Sụp mi bẩm sinh là một trong những bệnh thường gặp ở trẻ em chiếm tỷ lệ 0,18% [5]. Sụp mi không những ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chức năng thị giác do che lấp trục thị giác. Theo Fiergang D.L [38] tỷ lệ nhược thị từ 18-27% ở những bệnh nhân sụp mi bẩm sinh.
Điều trị sụp mi bẩm sinh chủ yếu bằng phẫu thuật, có hai phương pháp chính được các tác giả trong và ngoài nước đề cập đến: tăng cường chức năng cơ nâng mi bằng cách cắt ngắn cơ nâng mi và phương pháp treo mi trên vào cơ trán [4], [23], [32], [64]. Trong phương pháp treo mi trên vào cơ trán, các tác giả dùng nhiều loại nguyên liệu khác nhau như các loại chỉ không tiêu, cân cơ đùi, silicon và một số nguyên liệu khác, nhưng phổ biến nhất là chỉ không tiêu [23], [32], [38], [52], [61].
Năm 1995 Hintschich CR nhận thấy sử dụng chỉ mersilene treo mi trên vào cơ trán cho kết quả tốt đạt 78,8%. Tuy nhiên khi sử dụng chỉ này có những biến chứng như u hạt, viêm chân chỉ và có thể sụp mi tái phát [43].
Tại Việt Nam việc điều trị sụp mi bẩm sinh đã được tiến hành từ nhiều năm nay, hai phương pháp được áp dụng nhiều nhất là “rút ngắn cơ nâng mi” và “treo cơ trán”. Viện Mắt Trung ương phẫu thuật treo cơ trán bằng chỉ Mersilene được thực hiện nhiều từ năm 2006 đến nay do có chi phí thấp và kết quả phẫu thuật khả quan. Đã có nhiều nghiên cứu về hiệu quả điều trị sụp mi bẩm sinh bằng phẫu thuật treo mi trên vào cơ trán. Năm 1992, Nguyễn Huy
Thọ sử dụng cân cơ đùi để treo cơ trán cho những trường hợp sụp mi [16]. Năm 2002, Lê Thị Ngọc Anh và công sự sử dụng chất liêu silicon [2]. Năm 2003, Lê Tuấn Dương dùng chỉ polypropylene treo cơ trán trong phẫu thuật sụp mi bẩm sinh [6]. Tuy nhiên các nghiên cứu thường chỉ dừng lại ở việc đánh giá kết quả phẫu thuật trong thời gian ngắn mà chưa đánh giá kết quả và biến chứng lâu dài của phương pháp này. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Đánh giá kết quả lâu dài của phẫu thuật treo cơ trán sử dụng chỉ Mersilene trong điều trị sụp mi bẩm sinh“.
Nhằm hai mục tiêu:
1.    Đánh giá kết quả lâu dài của phương pháp treo mi trên vào cơ trán bằng chỉ Mersilene 4.0 chập đôi có rạch da tạo nếp mí.
2.    Nhận xét một số yếu tố liên quan đến kết quả phẫu thuật.
MỤC LỤC
Đặt vấn đề    1
Chương 1: Tổng quan    3
1.1.    Cấu tạo giải phẫu, sinh lý học của mi mắt và cơ trán    3
1.1.1.    Hình dạng của mi mắt    3
1.1.2.    Cấu tạo giải phẫu học mi mắt    3
1.1.3.    Cấu tạo giải phẫu cơ trán    7
1.1.4.    Sinh lý ứng dụng lâm sàng của mi mắt, cơ trán    7
1.2.    Bênh học sụp mi    8
1.2.1.    Định nghĩa    8
1.2.2.    Phân loại    8
1.2.3.    Cơ chế bênh sinh của sụp mi bẩm sinh    13
1.2.4.    Thăm khám và đánh giá    14
1.2.5.    Sự liên quan giữa sụp mi và nhược thị    18
1.2.6.    Vấn đề tuổi bắt đầu điều trị    18
1.3.    Các phương pháp điều trị sụp mi bẩm sinh    trên thế’ giới    19
1.3.1.    Điều trị sụp mi không cần phẫu thuật    19
1.3.2.    Điều trị sụp mi bằng phẫu thuật    19
1.4.    Phẫu thuật treo cơ trán    20
1.4.1.    Chất liêu sử dụng trong phẫu thuật treo cơ trán    21
1.4.2.    Các phương pháp phẫu thuật treo mi vào cơ trán    22
1.4.3.    So sánh chất liêu, tỷ lê thành công, các biến chứng muôn sau phẫu
thuật treo mi trên vào cơ trán    23
1.4.4.    Sử dụng chất liêu Mersilene trong điều    trị treo cơ trán    24
1.5.    Tình hình mổ sụp mi ở Việt Nam    25
Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu    27
2.1.    Đối tượng nghiên cứu    27
2.1.1.    Tiêu chuẩn chọn bênh nhân    27
2.1.2.    Tiêu chuẩn loại trừ    27
2.2.    Phương pháp nghiên cứu    27
2.2.1.    Thiết kế’ nghiên cứu:    27
2.2.2.    Phương tiên nghiên cứu    28
2.3.    Phương pháp phẫu thuật    28
2.4.    Tiến hành nghiên cứu    30
2.4.1.    Đánh giá tình hình bênh nhân trước phẫu thuật    30
2.4.2.    Tiến hành khám lại bênh nhân    31
2.4.3.    Xử lý biến chứng    32
2.5.    Xử lý số liêu    33
2.6.    Đạo đức nghiên cứu:    33
Chương 3: Kết quả nghiên cứu    34
3.1.    Đặc điểm bênh nhân nghiên cứu trước mổ    34
3.1.1.    Tình hình bênh nhân theo tuổi và giới:    34
3.1.2.    Các hình thái sụp mi bẩm sinh    36
3.1.3.    Sự liên quan giữa mức đô sụp mi và chức năng cơ    nâng mi trên.. 36
3.1.4.    Những tổn thương kết hợp với sụp mi    37
3.1.5.    Đặc điểm thị lực trong nhóm sụp mi được nghiên    cứu    38
3.2.    Kết quả lâu dài sau phẫu thuật    41
3.3.    Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật    43
3.4.    Biến chứng lâu dài của phẫu thuật    48
Chương 4: Bàn luận    51
4.1.    Đặc điểm bênh nhân trước phẫu thuật    51
4.1.1.    Bàn luận về đặc điểm bênh nhân theo tuổi và giới    51
4.1.2.    Bàn luận về hình thái sụp mi    53
4.1.3.    Bàn luận về mối liên quan giữa chức năng cơ và mức đô sụp mi. 55
4.1.4.    Bàn luân về những tổn thương kết hợp với sụp mi    56
4.1.5.    Bàn luận về mối liên quan giữa đô sụp mi và nhược thị    57
4.2.    Bàn luận về kết quả lâu dài của phẫu thuật    58
4.2.1.    Mối liên quan giưa thời điểm khám lại sau phẫu thuật và tình trạng
sụp mi    58
4.2.2.    Bàn luận về phẫu thuật nếp mi    60
4.3.    Bàn luận về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật    61
4.3.1.    Bàn luận về mối liên quan giữa tuổi được phẫu thuật và kết quả của
phẫu thuật     61
4.3.2.    Bàn luận giữa hai phương pháp vô    cảm và kết quả phẫu thuật    62
4.3.3.     Bàn luận về ảnh hưởng của chức năng cơ nâng mi trên trước mổ đến kết quả phẫu thuật    63
4.3.4.    Bàn luận về mức đô sụp mi trước mổ đến kết quả phẫu thuật    64
4.4.    Bàn luận biến chứng lâu dài sau phẫu thuật    65
4.4.1.    Bàn luận về tình trạng hở mi với thời điểm khám lại    65
4.4.2.    Bàn luận về sự mất đồng vận giữa mi mắt và nhãn cầu khi nhìn xuống. 66
4.4.3.    Nhận xét về biến chứng u hạt    67
4.4.4.    Nhận xét về phản ứng viêm thải loại chỉ    67
4.5.    Bàn luận về nguyên liêu sử dụng trong phẫu thuật treo mi trên vào cơ trán 68
4.6.    Nhận xét về các đặc điểm kỹ thuật của phương    pháp    70
Kết luận    71
Hướng nghiên cứu tiếp    73
Tài liệu tham khảo Phụ lục