Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt dịch kính điều trị một số hình thái xuất huyết dịch kính không do chấn thương

Xuất huyết dịch kính (XHDK) là tình trạng máu tràn vào buồng dịch kính gây nên sự thay đổi cấu trúc các thành phần làm mất tính chất trong suốt của dịch kính. XHDK không do chấn thương là biến chứng nặng của các bệnh lý nội khoa, nguy cơ mù cao biểu hiện là sự xâm lấn của máu vào trong buồng dịch kính che lấp các tổn thương khác trên võng mạc, cản trở việc thăm khám đánh giá cũng như điều trị các tổn thương.

XHDK do nhiều nguyên nhân khác nhau như cao huyết áp, rách võng mạc, phình mạch võng mạc, tân mạch võng mạc, tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, bệnh võng mạc hồng cầu hình liềm, bệnh Eales, thoái hoá hoàng điểm,… [4]. XHDK có thể xuất hiện từ từ và cũng có thể là ồ ạt gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực. XHDK nhiều hay ít tuỳ nguyên nhân, tuỳ thể bệnh. Nếu XHDK ít có thể điều trị nội khoa để máu tự tiêu mà không để lại di chứng. Với XHDK nhiều, nếu đợi máu tiêu hết thì dịch kính đã bị tổ chức hoá, gây co kéo màng dịch kính, co kéo võng mạc gây bong võng mạc. Bên cạnh đó các sản phẩm từ quá trình tiêu máu gây độc sợi thần kinh, độc các tế bào cảm thụ ánh sáng của võng mạc làm tình trạng mắt ngày càng nặng thêm.

Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, nhiều phương pháp điều trị nội khoa và ngoại khoa phối hợp đã được đưa ra nhằm thúc đẩy quá trình hấp thu máu trong buồng dịch kính cũng như hạn chế những biến chứng của quá trình này gây nên như nhận xét kết quả điều trị xuất huyết nội nhãn bằng tam thất của Nguyễn Ngọc Hương và cs (1991) [9],.

Kỹ thuật cắt dịch kính được tiến hành lần đầu tiên năm 1883 đã mang lại một hướng điều trị khả quan trong điều trị các bệnh về dịch kính-võng mạc nói chung và XHDK nói riêng [28], [41]. Từ đó đến nay, phẫu thuật cắt dịch kính đã được hoàn thiện dần về kỹ thuật, nâng cấp các thế hệ máy cắt nhằm đạt hiệu quả tối ưu cho phẫu thuật. Cùng với sự phát triển về kỹ thuật chung, phẫu thuật cắt dịch kính đã góp phần đáng kể vào việc điều trị cho những mắt XHDK do bệnh lý nội khoa. Nghiên cứu của Jung C.I., Kim S.Y., Kim S.D. (2000) [24] trên 64 mắt cho kết quả thị lực cải thiện sau mổ 3 tháng là 93,7%. Ryan và Allen (1979) [36] với 100 mắt xuất huyết dịch kính chấn thương đạt kết quả thành công về giải phẫu là 65%.

Ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu về cắt dịch kính. Kỹ thuật cắt dịch kính bắt đầu được triển khai ở Việt Nam từ năm 1991 trong các lĩnh vực khác nhau của bệnh lý dịch kính, võng mạc [TDT 2]. Đã có nghiên cứu của Nguyễn Thị Nhất Châu (2000) nghiên cứu về XHDK do chấn thương [2], đánh giá kết quả phẫu thuật tán nhuyễn thể thủy tinh bằng siêu âm phối hợp cắt dịch kính qua pars plana của Bùi Thị Kim Oanh [13], nghiên cứu cắt dịch kính sớm sau xuất huyết dịch kính do chấn thương của Phạm Văn Dung [5], nhưng vẫn chưa có nghiên cứu nào đánh giá hiệu quả của cắt dịch kính trong điều trị XHDK không do chấn thương.

Vì vậy, để góp phần đánh giá hiệu quả của phẫu thuật cắt dịch kính, chúng tôi thực hiện đề tài nghiên cứu: “Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt dịch kính điều trị một số hình thái xuất huyết dịch kính không do chấn thương” với

2 mục tiêu:

1. Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt dịch kính điều trị một số hình thái xuất huyết dịch kính không do chấn thương.

2. Nhận xét một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật.