Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng dao siêu âm

Luận văn Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng dao siêu âm. U tuyến giáp là tình trạng khi có sự xuất hiện của một hoặc nhiều nhân trong nhu mô tuyến giáp. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy u tuyến giáp được phát hiện với tỷ lệ cao, khoảng từ 4 – 7% dân số [1 ]. Đa số các khối u là lành tính chiếm khoảng 90 – 95%, các khối u ác tính chiếm khoảng 5 – 10%. Bệnh thường gặp ở nữ giới với tỷ lệ nữ/nam là 4/1, hay gặp nhất ở độ tuổi 30 – 59 tuổi [2], [3].

Phần lớn các khối u lành tính tuyến giáp tiến triển âm thầm, giai đoạn ẩn bệnh khéo dài, triệu chứng lâm sàng không rõ ràng nên người bệnh thường không phát hiện sớm cho tới khi khối u đủ to để nhìn thấy hoặc có biểu hiện lâm sàng rõ rệt như khàn tiếng, nuốt vướng, nuốt nghẹn.. .vv. Khối u lành tính tuyến giáp nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng sẽ mang lại hiệu quả cao cho người bệnh. Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị quan trọng đối với bệnh nhân u tuyến giáp. Phẫu thuật u lành tính tuyến giáp được chỉ định đối với các trường hợp như: u to gây chèn ép cơ quan xung quanh ảnh hưởng đến chức năng nuốt, thở, nói, có nguy cơ ác tính hóa, có biểu hiện cường giáp mà không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc u to ảnh hưởng đến thẩm mỹ [3],[4],[5],[6]. Phẫu thuật u tuyến giáp xếp vào phẫu thuật đầu cổ và được thực hiện nhiều bởi các bác sĩ T ai Mũi Họng đã đem lại kết quả tốt, giảm thiểu được các tai biến [2].
Tuyến giáp là tổ chức giàu mạch máu nuôi dưỡng và liên quan với nhiều tổ chức quan trọng xung quanh nên đối với những bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật u tuyến giáp vấn đề đặt ra là làm tăng hiệu quả điều trị phẫu thuật và hạn chế tối đa các biến chứng. Cầm máu tốt tạo được phẫu trường an toàn nhằm tránh được các biến chứng phẫu thuật là điều rất quan trọng trong phẫu tích tuyến giáp. Trước đây trong phẫu thuật tuyến giáp việc cầm máu được thực hiện chủ yếu bằng kỹ thuật cặp rồi thắt hay khâu buộc bằng chỉ đòi hỏi tốn thời gian. Gần đây sử dụng dao điện là phương tiện đe cắt đốt cầm máu nhưng chưa giảm thiểu được nhiều tỷ lệ biến chứng trong và sau mổ do nguy cơ bỏng nhiệt làm tốn thương tới các cơ quan xung quanh.
Với sự phát triển khoa học và công nghệ ngày càng tăng, mong muốn giảm thiểu các biến chứng của phẫu thuật u tuyến giáp càng đuợc quan tâm nhiều hơn. Cuối thế kỷ 20, dao siêu âm ra đời với đặc điểm là nhiệt độ tỏa ra làm biến tính protein chỉ vào khoảng 50°C đến 100°C trong khi dao điện cần đốt nóng mô lên đến hơn 150°C – 400°C mới có thể cầm máu. Dao siêu âm còn an toàn hơn do không sử dụng nguồn điện truyền vào bệnh nhân, tránh được bỏng điện. Dao siêu âm đã được sử dụng nhiều trong phẫu thuật ngoại khoa từ 2 thập kỷ trước, nhất là trong phẫu thuật nội soi tạng trong ố bụng đã đem lại nhiều kết quả tích cực như giảm nhiều thời gian mố cũng như các biến chứng của phẫu thuật: Hiện nay việc sử dụng dao siêu âm vào phẫu thuật u tuyến giáp là một trong những tiến bộ của phẫu thuật tuyến giáp và lần đầu tiên được ứng dụng ở một số trung tâm y tế lớn tại Việt Nam. Nhờ những ưu điểm của dao siêu âm như: tránh được dị vật chỉ khâu trong lúc phẫu thuật, cầm máu tốt, thời gian phẫu thuật nhanh, bệnh nhân ít đau sau mố, biến chứng phẫu thuật ít nên phẫu thuật u tuyến giáp có sử dụng dao siêu âm mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân và phẫu thuật viên.
Nhằm nghiên cứu kỹ thuật sử dụng dao siêu âm trong quá trình mố và đánh giá kết quả ứng dụng dao siêu âm trong phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên, chúng tôi thực hiện đề tài “Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng dao siêu âm” với 2 mục tiêu sau:
1. Mô tả đặc điểm bệnh lý của u lành tính tuyến giáp một bên.
2. Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử
dụng dao siêu âm.
MỤC LỤC Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng dao siêu âm

ðẶT VẤN ðỀ………………………………………………………………………………. 1
Chương 1: TỔNG QUAN ………………………………………………………………. 3
1.1. Lịch sử nghiên cứu…………………………………………………………………. 3
1.1.1. Trên thế giới……………………………………………………………………. 3
1.1.2. Trong nước……………………………………………………………………… 4
1.2. Giải phẫu vùng cổ trước, tuyến giáp và tuyến cận giáp ………………….. 6
1.2.1. Giải phẫu vùng cổ trước …………………………………………………….. 6
1.2.2. Giải phẫu tuyến giáp ………………………………………………………..13
1.2.3. Giải phẫu tuyến cận giáp …………………………………………………..17
1.3. Sinh lý tuyến giáp …………………………………………………………………18
1.3.1. Sinh tổng hợp hormon T3, T4…………………………………………….18
1.3.2. Tác dụng của T3, T4 ………………………………………………………..18
1.3.3. Tác dụng của Calcitonin……………………………………………………19
1.3.4. Cơ chế hình thành Thyroglobulin và Anti Thyroglobulin …………19
1.4. U lành tính tuyến giáp một bên………………………………………………..19
1.4.1. Dịch tễ:………………………………………………………………………….19
1.4.2. Yếu tố nguy cơ ……………………………………………………………….20
1.4.3. Lâm sàng……………………………………………………………………….20
1.4.4. Cận lâm sàng………………………………………………………………….22
1.4.5. Chẩn ñoán ……………………………………………………………………..24
1.5. ðiều trị phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên……………………….24
1.5.1. Chỉ ñịnh phẫu thuật tuyến giáp: ………………………………………….24
1.5.2. Các phương pháp phẫu thuật tuyến giáp……………………………….25
1.5.3. Sơ lược về nguyên lý hoạt ñộng, cấu tạo và cách sử dụng dao siêu âm 26
Chương 2: ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU…………29
2.1. ðối tượng nghiên cứu…………………………………………………………….29
2.1.1. ðối tượng nghiên cứu……………………………………………………….29
2.1.2. Thời gian nghiên cứu ……………………………………………………….29
2.1.3. ðịa ñiểm nghiên cứu………………………………………………………..29
2.1.4. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân…………………………………………..29
2.1.5. Tiêu chuẩn loại trừ…………………………………………………………..29
2.2. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………..30
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………….30
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu…………………………………………………….30
2.3. Các bước tiến hành ……………………………………………………………….32
2.3.1. Thu nhập số liệu ……………………………………………………………..32
2.3.2. Các chỉ tiêu nghiên cứu …………………………………………………….32
2.3.3. Mô tả kỹ thuật cắt u lành tính tuyến giáp một bên sử dụng dao siêu âm…33
2.4. Xử lý số liệu ………………………………………………………………………..3 8
2.5. ðạo ñức nghiên cứu ………………………………………………………………38
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………….39
3.1. Dịch tễ học lâm sàng……………………………………………………………..39
3.1.1. ðặc ñiểm về tuổi……………………………………………………………..39
3.1.2. ðặc ñiểm về giới……………………………………………………………..40
3.1.3. Thời gian phát hiện bệnh ñến khi vào viện ……………………………40
3.2. ðặc ñiểm lâm sàng………………………………………………………………..41
3.2.1. Lý do khám bệnh và triệu chứng cơ năng……………………………..41
3.2.2. Phân ñộ tuyến giáp…………………………………………………………..42
3.3. ðặc ñiểm cận lâm sàng…………………………………………………………..43
3.3.1. Siêu âm tuyến giáp…………………………………………………………..43
3.3.2. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ ……………………………………………46
3.4. ðánh giá kết quả phẫu thuật……………………………………………………46
3.4.1. Chiều dài ñường rạch da……………………………………………………46
3.4.2. Tính chất bóc tách khối u ………………………………………………….47
3.4.3. Thời gian phẫu thuật ………………………………………………………..49
3.4.4. Các biến chứng sớm sau phẫu thuật…………………………………….49
3.4.5. Mức ñộ ñau sau phẫu thuật………………………………………………..49
3.4.6. Lượng dịch dẫn lưu sau mổ ……………………………………………….50
3.4.7. Thời gian rút dẫn lưu………………………………………………………..50
3.4.8. Kết quả giải phẫu bệnh sau mổ …………………………………………..51
3.4.9. Thời gian nằm viện ………………………………………………………….51
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN……………………………………………………………..53
4.1. ðặc ñiểm bệnh lý u tuyến giáp lành tính một bên ………………………..53
4.1.1. Dịch tễ học lâm sàng………………………………………………………..53
4.1.2. ðặc ñiểm lâm sàng…………………………………………………………..55
4.1.3. ðặc ñiểm cận lâm sàng……………………………………………………..57
4.2. ðánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng
dao siêu âm………………………………………………………………………………. 58
4.2.1. Một số nhận xét khi sử dụng dao siêu âm xử l ý tổn thương………58
4.2.2. Thời gian phẫu thuật. ……………………………………………………….62
4.2.3. Các biến chứng sớm sau phẫu thuật……………………………………..62
4.2.4. Mức ñộ ñau sau phẫu thuật………………………………………………..64
4.2.5. Lượng dịch dẫn lưu sau mổ………………………………………………..65
4.2.6. Kết quả giải phẫu bệnh sau mổ. ………………………………………….65
4.2.7. Thời gian nằm viện ………………………………………………………….66
4.2.8. So sánh kết quả phẫu thuật sử dụng dao siêu âm với phẫu thuật cổ ñiển.66
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………6 9
KIẾN NGHỊ………………………………………………………………………………..7 2
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO Đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp một bên có sử dụng dao siêu âm
4. Trần Xuân Bách (2006). Nghiên cứu chẩn ñoán và bước đầu đánh giá kết quả phẫu thuật u lành tính tuyến giáp, Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ nội trú, ðại học Y Hà Nội.
11. Nguyễn Khánh Dư, Nguyễn Xuân Ty (1973). Kết quả mổ ñiều trị tuyến giáp trong 10 năm 1962 – 1972 tại Bệnh viện Việt ðức, Y học thực hành, 2, 36-41.
12. Nguyễn Vượng (2000). Chẩn đoán một số bệnh tuyến gi áp qua chọc hút tổn thương bằng kim nhỏ, Giải phẫu bệnh học, Nhà xuất bản Y học, 572-576.
13. Đặng Ngọc Hùng, Ngô Văn Hoàng Linh (1990). Kết quả ñiều trị ngoại khoa bệnh bướu giáp tại Viện 103 từ 1959 ñến 11/199 0, Tạp chí y học thực hành , 1, 14-16.
14. Phạm Văn Choang và cs (2000). Kết quả siêu âm tuyến giáp trong ba năm từ 1993 – 1995 tại Bệnh viện Nội tiết, Kỷ yếu toàn văn các công trình nghiên cứu khoa học, Tạp chí nội tiết và các rối loạn chuyển hóa , Nhà xuất bản Y học, 23-26.
15. Nguyễn Hoài Nam (1999). Nghiên cứu chỉ ñịnh phẫu thuật bệnh Basedow dựa trên một số ñặc ñiểm lâm sàng và sinh học tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Luận án tiến sỹ y học, TP. Hồ Chí Minh.
16. Trần Ngọc Lương (2008). Cải tiến kỹ thuật cắt tuyến giáp ñể lại thành sau bằng dao điện trong phẫu thuật Basedow, Tạp chí y học thực hành, 6, 59-63.
17. Trần Ngọc Lương (2012). Phẫu thuật ung thư tuyến giáp bằng dao siêu âm, Tạp chí nghiên cứu y học, 80(3B), 378-382.
18. Nguyễn Văn Hùng (2013). ðánh giá kết quả ñiều trị ung thư tuyến giáp tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương và Bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2007 – 2013 , Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ nội trú Bệnh viện, ðại học Y Hà Nội.
19. Nguyễn Thị Hoa Hồng (2012). Nghiên cứu ñặc ñiểm lâm sàng, siêu âm, tế bào học và kết quả mô bệnh học của bướu nhân tuyến giáp, Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ nội trú Bệnh viện, ðại học Y Hà Nội.
20. Frank.H. Netter. Giải phẫu vùng cổ.Atlas giải phẫu người, Nhà xuất bản Y hoc, 31-44.
21. Trịnh Văn Minh. Giải phẫu ñầu mặt cổ, các cơ quan ở cổ. Giải phẫu bệnh người,1, 451-510, 579-595.
22. Phạm Văn Tuyến (2011). Nghiên cứu ñặc ñiểm tế bào học và mô bệnh học ung thư biểu mô tuyến giáp, Luận văn thạc sỹ y học, đại học Y Hà Nội.
23. Trịnh Bỉnh Dy, Phạm Thị Minh ðức, Phùng Xuân Bình và cs (2000). Sinh lý nội tiết, Sinh lý học tập II , Nhà xuất bản Y học Hà Nội, 32-82.
33. Nguyễn Xuân Phong (2011). Nghiên cứu ñặc ñiểm lâm sàng và một số xét nghiệm trong ung thư biểu mô tuyến giáp, Luận văn thạc sỹ y học, ðại học Y Hà Nội.
34. Tô Vũ Khương (1995). Nghiên cứu chẩn ñoán và ñiều trị biến chứng sớm sau mổ cắt gần hoàn toàn tuyến giáp ñiều trị bệnh Basedow. Luận văn thạc sỹ khoa học Y Dược, Hà Nội.
35. Trịnh Minh Tranh (2013). Nghiên cứu chỉ ñịnh ñiều trị bướu giáp ñơn nhân bằng phẫu thuật nội soi, Luận văn tiến sỹ y học, ðại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.
36. Phan Hoàng Hiệp (2010). Ứng dụng ñường mở dọc cơ ức giáp trong phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp ñiều trị bướu ña nhân hai thùy, Luận văn thạc sỹ y học, ðại học Y Hà Nội.
37. Alper O., Sukru M.E., Alkin E. et al (2012). The di agnostic efficiency of ultrasound in characterization for thyroid nodules: how many criteria are required to predict malignancy, Medical ultrasonography, Vol 14(1), 24-28.
38. Ngô Văn Hoàng Linh, ðặng Ngọc Hùng (2000). ðánh giá chỉ ñịnh ñiều trị ngoại khoa bệnh bướu giáp ñơn thuần (có ñối chiếu với kết quả giải phẫu bệnh lý), Công trình nghiên cứu khoa học (1995-2000), Tập III, Học viện Quân Y, Nhà xuất bản Quân ñội nhân dân, 117-120.
39. Marwaha R.K., Tandon N., Ganie M.A. et al (2012). Status of thyroid function in Indian adults: two decades after universal salt iodization, Journal of association physicians of India , Vol 6, 32-38.
40. ðinh Xuân Cường (2010). Nghiên cứu ñặc ñiểm lâm sàng, mô bệnh học và kết quả ñiều trị phẫu thuật ung thư tuyến giáp tại bệnh viện K, Luận văn thạc sỹ y học, ðại học Y Hà Nội.
41. Nguyễn Khánh Dư (1978). Bệnh Basedow và phẫu thuật, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
42. Nguyễn Giang Sơn (2013). Nghiên cứu ứng dụng dao siêu âm trong phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp ñiều trị bệnh bướu giáp ña nhân lành tính tại Bệnh viện Nội Tiết Trung ương, Luận văn thạc sỹ y học, ðại học Y Hà Nội.
44. Trần Ngọc Lương (2012). Kết quả ban ñầu của phẫu thuật bướu giáp nhân bằng sử dụng dao cắt ñốt siêu âm, Tạp chí nghiên cứu y học, 80(3B), 373-377.
45. Trần Văn Thiệp, Phan Triệu Cung, Trần Thanh Phương và cs (2010). Mổ hở tuyến giáp bằng dao siêu âm , Y học TP. Hồ Chí Minh, 14(4), 193-197.
48. Nguyễn Hữu Ước (2010). Basedow.Bài giảng lý thuyết ñào tạo sau ðại học, 51-56.
52. Nguyễn Ngọc Bình, Hồ Khánh ðức, Dương Thanh Hải (2012). Bước ñầu nghiên cứu kỹ thuật mổ bướu tuyến giáp bằng dao siê u âm Harmonic Scalpel , Y học TP. Hồ Chí Minh, 16(1), 43-46.
53. Mai Văn Viện, Sa Vẻng Xay Dalasath (2010). Đánh giá kết quả ñiều trị ngoại khoa bệnh bướu giáp không nhiễm ñộc ở người c ao tuổi. Y học TP. Hồ Chí Minh, 14(4), 136-141.
54. Hà Ngọc Hưng (2013). ðánh giá kết quả phẫu thuật Basedow tại khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Bạch Mai từ 2008 – 2013 . Luận văn thạc sỹ y học, ðại học Y Hà Nội.
55. Ethicon Endo-surgery, Johnson&Johnson. Harmonic Focus instruction. 4-8.
56. Mai Thế Trạch, Nguyễn Thuy Khuê (2003). Nội Tiết học ñại cương, Nhà xuất bản Y học TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm :
NGHIÊN CỨU SỰ THAY ĐỔI NỒNG ĐỘ CORTISOL MÁU, HOC MON TĂNG TRƯỞNG, HOC MON TUYẾN GIÁP VÀ HOC MON TUYẾN SINH DỤC Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO
Nhận xét nồng độ hormon tuyến giáp, anti-TPO huyết thanh, và hình ảnh siêu âm tuyến giáp ở phụ nữ trong 3 tháng đầu của thai kỳ