ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VẬN ĐỘNG VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI SAU PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG BÁN PHẦN TẠI TỈNH AN GIANG NĂM 2020 – 2021

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA II ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VẬN ĐỘNG VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI SAU PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG BÁN PHẦN TẠI TỈNH AN GIANG NĂM 2020 – 2021. Đặt vấn đề: gãy cổ xương đùi thường gặp ở người cao tuổi, thay khớp hang bán phần là phương pháp điều trị thường được áp dụng. Mục tiêu: đánh giá kết quả phục hồi chức năng vận động, chất lượng cuộc sống và một số yếu tố liên quan. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 84 bệnh nhân cao tuổi thay khớp háng bán phần. Kết quả: phục hồi chức năng vận động loại tốt và rất tốt tăng dần từ 1 tháng là 1,2% đến 3 tháng là 41,6 % và đến 6 tháng là 75% và ngược lại kết quả trung bình kém giảm dần từ 98% tháng 1 xuống 58,39% tháng thứ 3 và còn 24,79% tháng thứ 6. Kết quả tốt và rất tốt gặp chủ yếu ở nữ, 60-69 tuổi, có bệnh đi kèm, Garden 3,4. Kết quả điểm số  chất lượng cuộc sống khá tốt và tốt của bệnh nhân tăng dần ở các thời điểm đánh giá 1 tháng (0%), 3 tháng (2,4%) và 6 tháng (47,6%). Chất lượng cuộc sống khá tốt và tốt tập trung vào các đối tượng nữ, <70 tuổi, có bệnh đi kèm, Garden 3 và 4. Kết luận: thay khớp hang bán phần giúp phục hồi chức năng vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ở Mỹ, hàng năm có khoảng 250.000 ca bị tổn thương đầu trên xương đùi, trong đó hơn 50% trong số đó là gãy cổ xương đùi. Con số này có thể tăng gấp đôi đến năm 2050.Tỉ lệ: Gãy cổ xương đùi hay gặp ở người lớn tuổi  (>60  tuổi),  nữ  giới  nhiều  hơn  nam  giới (80% ở nữ giới), nguyên nhân: do chấn thương vơi chấn thương với lực rất mạnh vùng đùi háng ở người trẻ tuổi hoặc lực nhẹ ở người cao tuổi. Gãy cổ xương đùi, đặc biệt khigãy độ 3 và 4 (theo phân loại của Garden) làm cho mạch máu nuôi chỏm xương đùi kém đi rất nhiều. Hậu quả gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi là rất nặng nề, việc lựa chọn phương pháp tối ưu cho tổnthương  này  ở  người  cao  tuổi  thật  khôngđơn giản, đã và đanglà chủ đề được bàn luận.Trước đây bệnh nhân gãy cổ xương đùi phải chịu đau đớn,  tàn  phế,  nhưng  ngày  nay,  nhờ  có  phẫu thuật thay khớp háng mà nhiều bệnh nhân đã phục hồi chức năng khớp háng và bớt đau đớn, chất lượng cuộc sống được nâng lên. Phẫuthuật thay khớp háng bán phần đã trở nênquen thuộc với chuyên ngành chấn thương chỉnh hình. Đã có rất nhiều báo cáo về kết quả của loại phẫuthuậtnày chung cho mọi lứa tuổi.  Tuy  nhiên,  sau  khi phẫu  thuật  thay  khớp  háng  người  bệnh  phải được theo dõi và thăm khám tại giường bệnh và khi xuất viện người bệnh cần được hẹn tái khám ở phòng khám hàng tuần, hàng tháng. Việc theo dõi  và  thăm  khám  theo  hẹn  nếu  không  được tuân thủ sẽ dẫn đến một số hạn chế nhất định đối với kết quả điều trị. Đồng thời việc tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng và tăng khả năng tái  hòa  nhập  cộng  đồng  cho  người  bệnh  sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần là rất cần thiết. Do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứunày với hai mục tiêu:1.Xác định mức độ phục hồi chức năng vận động và một số yếutố liên quan của bệnh nhân gãy  cổ  xương  đùi  sau  phẫu  thuật  thay  khớp háng bán phần 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng tại tỉnh An Giang năm 2020-2021.2. Xác định mức độ chất lượng cuộc sống và một số yếu tố liên quancủa bệnh nhân gãy cổ xương đùi sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng tại tỉnh An Giang năm 2020-2021

Ở Mỹ, hàng năm có khoảng 250.000 ca bị tổn thương đầu trên xương đùi, trong đó hơn 50% trong số đó là gãy cổ xương đùi. Con số này có thể tăng gấp đôi đến năm 2050.Tỉ lệ: Gãy cổ xương đùi hay gặp ở người lớn tuổi (>60 tuổi), nữ giới nhiều hơn nam giới (80% ở nữ giới), nguyên nhân do chấn thương: chấn thương với lực rất mạnh vùng đùi háng ở người trẻ tuổi hoặc lực nhẹ ở người cao tuổi nhất là có loãng xương ở người già, [4] tại Việt Nam theo Võ Thành Phụng và cộng sự gãy cổ xương đùi chiếm 7% trong tổng số các loại gãy tứ chi và cột sống [23]
Gãy cổ xương đùi, đặc biệt khi gãy độ 3 và 4 (theo phân loại của Garden) làm cho mạch máu nuôi chỏm xương đùi kém đi rất nhiều [22]. Hậu quả gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi là rất nặng nề, việc lựa chọn phương pháp tối ưu cho tổn thương này ở người cao tuổi thật không đơn giản, đã và đang là chủ đề được bàn luận. Có rất nhiều phương pháp điều trị gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi. Phương pháp bảo tồn ra đời sớm nhất nhưng hiện nay chỉ có ý nghĩa lịch sử, thường chỉ dùng để chuẩn bị cho phương pháp khác. Phương pháp phẫu thuật kết hợp xương như: đóng đinh 3 cánh Smith- Peterson, kết hợp xương bằng 2 hoặc 3 vít xốp, kết hợp xương nẹp vít nén có ốc trượt (DHS), có kèm ghép xương vào ổ gãy hoặc không cũng cho một số kết quả. Tuy vậy các phương pháp kết hợp xương đều cho tỉ lệ không liền xương và hoại tử chỏm cao, nhất là với những bệnh nhân cao tuổi. Phẫu thuật thay khớp háng đã được sử dụng nhiều trên thế giới và dần thay thế các phương pháp cũ. Hiện nay đây là phương pháp được lựa chọn hàng đầu cho các bệnh nhân cao tuổi bị gãy cổ xương đùi.
Trước đây bệnh nhân gãy cổ xương đùi phải chịu đau đớn, tàn phế, nhưng ngày nay, nhờ có phẫu thuật thay khớp háng mà nhiều bệnh nhân đã phục hồi chức năng khớp háng và bớt đau đớn, chất lượng cuộc sống được nâng lên. Phẫu thuật thay khớp háng bán phần đã trở nên quen thuộc với chuyên ngành chấn thương chỉnh hình. Đã có rất nhiều báo cáo về kết quả của loại phẫu thuật này chung cho mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật thay khớp háng người bệnh phải được theo dõi và thăm khám tại giường bệnh và khi xuất viện người bệnh cần được hẹn tái khám ở phòng khám hàng tuần, hàng tháng. Việc theo dõi và thăm khám theo hẹn nếu không được tuân thủ sẽ dẫn đến một số hạn chế nhất định đối với kết quả điều trị. Đồng thời việc tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng và tăng khả năng tái hòa nhập cộng đồng cho người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần là rất cần thiết. Do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánh giá kết quả phục hồi chức năng vận động và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cao tuổi gãy cổ xương đùi sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần tại tỉnh An Giang năm 2020 – 2021” với hai mục tiêu:
1.    Xác định mức độ phục hồi chức năng vận động và một số yếu tố liên quan của bệnh nhân cao tuổi gãy cổ xương đùi sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng tại tỉnh An Giang năm 2020-2021.
2.    Xác định mức độ chất lượng cuộc sống và một số yếu tố liên quan của bệnh nhân cao tuổi gãy cổ xương đùi sau phẫu thuật thay khớp háng bán phần 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng tại tỉnh An Giang năm 2020-2021..

MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cám ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục đối chiếu thuật ngữ Anh – Việt, và chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
MỞ ĐẦU      1
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1    Đặc điểm gãy cổ xương đùi      3
1.2    phục hồi chức năng vận động sau mổ thay khớp háng bán phần      8
1.3    Chất lượng cuộc sống sau mổ thay khớp háng bán phần     13
1.4    Tình hình nghiên cứu trong nước và trên thế giới      16
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    21
2.1    Đối tượng nghiên cứu     21
2.2    Phương pháp nghiên cứu     21
2.3    Đạo đức nghiên cứu      34
Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU      36
3.1    Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu      36
3.2    Kết quả phục hồi chức năng vận động sau phẫu thuật và một số yếu tố liên quan      39
3.3    . Kết quả chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật và một số yếu tố liên quan      46
Chương 4    BÀN LUẬN      57 
4.1 Đặc điểm chung
57
4.2 Đánh giá kết quả phục hồi chức năng vận động sau phẫu thuật và các yếu
tố liên quan
59
4.3 Kết quả chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật và một số yếu tố liên quan 63
KẾT LUẬN     
KIẾN NGHỊ     
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

Tài liệu tham khảo
1. Lưu Văn Huề, (2016), Nghiên cứu chất lượng sống sau mổ thay khớp háng bán phần ở bệnh nhân lớn tuổi, Luận án chuyên khoa cấp 2, Đại học Y dược TPHCM. 
2. Nguyễn Văn Khanh, (2019), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, nguyên nhân và đánh giá kết quả điều trị gãy cổ xương đùi bằng thay khớp háng bán phần tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ năm 2018-2019, Luận án chuyên khoa cấp 2, Đại học Y dược Cần Thơ. 
3. Nguyễn Tường Quang (2012), Đánh giá kết quả phẫu thuật thay khớp hàng bán phần lưỡng cực điều trị gãy mới cổ xương đùi do chấn thương ở bệnh nhân cao tuổi, Luận án chuyên khoa cấp 2, Đại học Y dược TPHCM. 
4. Trần Quang Sơn, (2017), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đánh giá kết quả điều trị gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi bằng phẫu thuật thay khớp háng bán phần không xi măng tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, Luận văn bác sĩ nội trú, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.