Đánh giá kết quả phục hổi mô xương hàm của phương pháp phẫu thuật ghép xương đổng loại đông khô khử khoáng trong điều tri thiếu khuyết xương vùng hàm mặt

Khuyết hổng xương vùng hàm mặt là một thể bênh lý rất hay gặp trong Răng Hàm Mặt, gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, những khuyết hổng có thể nhỏ nhưng cũng có thể rộng gây biến dạng mặt. Vì bộ mặt ngoài các chức năng ăn nhai, phát âm…. còn là nơi biểu lộ cảm xúc và thể hiên đặc điểm riêng của mỗi cá nhân, nên những khuyết hổng xương vùng hàm mặt dù ít hay nhiều đều gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người bênh. Việc điều trị những khuyết hổng này được đặt ra với mục tiêu loại trừ hết các tổ chức bênh lý, phục hổi lại các tổn thương xương đã mất qua đó phục hổi tối đa các chức năng và thẩm mỹ cho người bệnh. Nhiều phương pháp điều trị đã được áp dụng như ghép xương tự thân, ghép các vật liệu sinh học… một trong các phương pháp đó là ghép xương đông khô đổng loại đã được khử khoáng, sản phẩm này đã được sản xuất tại Labo bảo quản mô, bộ môn Mô, trường Đại học Y Hà nội. Được nghiên cứu sử dụng trên 31 khuyết tổn xương hàm với nhiều kích thước và vị trí khác nhau, bệnh nhân được phẫu thuật lấy bỏ tổ chức bệnh lý sau đó được ghép xương đông khô đổng loại, được theo dõi, đánh giá sau phẫu thuật 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng. Kết quả nghiên cứu cho thấy hiệu quả điều trị thành công tới 80,65%. Phương pháp này có thể sử dụng thuận tiện ở các cơ sở y tế với mức chi phí thấp, dễ sử dụng, dễ bảo quản, đáp ứng nhu cầu xương ghép không chỉ trong phẫu thuật hàm mặt mà còn trong ngoại khoa nói chung.

I. ĐẶT VẤN ĐỂ

Khuyết hổng xương vùng hàm mặt là một thể bệnh lý rất hay gặp trong bệnh lý của răng hàm mặt. Có nhiều nguyên nhân gây ra khuyết hổng xương vùng hàm mặt. Ta có thể chia các nhóm nguyên nhân gây tổn khuyết xương như sau:

– Những tổn khuyết bẩm sinh: Thường gặp ở những bệnh nhân có những dị tật bẩm sinh vùng hàm mặt như khe hở môi, khe hở vòm miệng, khe hở ngang, chéo mặt…

– Nhóm bệnh lý u hoặc nang xương hàm lúc đầu tổn thương nhỏ, sau phát triển một cách âm thầm trong một khoảng thời gian dài gây phá hủy xương rộng, khối u hoặc nang có thể phá hủy xương gây biến dạng mặt. Nhóm bệnh này thường gây ra tình trạng khuyết hổng xương lớn sau khi điều trị bằng phẫu thuật, nếu không được ghép xương sẽ gây ra tình trạng biến dạng mặt ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng, sức khỏe, thẩm mỹ của bệnh nhân, sẽ gây ra nhiều khó khăn trong giao tiếp , hòa nhập vào cộng đổng. Mặt khác tỷ lệ của nhóm bệnh này khá cao, vì vậy nhu cầu ghép xương là rất cao.

– Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, việc phục hổi lại những răng bị mất đã đạt được những bước nhảy vọt bằng việc cắm ghép răng nhân tạo (cấy ghép Implant ). Tuy nhiên kỹ thuật cấy ghép đôi khi gặp những khó khăn do xương của sống hàm bị tiêu thấp, không đủ chiều cao tương ứng với chiều dài của Implant .

– Khuyết tổn xương do các nguyên nhân khác như tai nạn giao thông, chiến tranh.

Vì khối xương mặt là cơ quan nâng đỡ tổ chức phần mềm tạo nên đặc điểm khuôn mặt của mỗi người và thực hiên nhiều chức năng quan trọng nên việc khuyết hổng xương vùng hàm mặt gây ảnh hưởng tới sức khoẻ, chức năng và thẩm mỹ của người bệnh.

Nhiều phương pháp điều trị đã được tiến hành như ghép xương tự thân tự do hoặc có mạch nuôi, xương đổng loại, xương khác loại, ghép các vật liệu sinh học như cacbon xốp, san hô, đặt màng tái sinh mô có hướng dẫn, ghép chất kích thích tái tạo xương.

Ghép xương tự thân về mặt lý thuyết là lý tưởng nhất nhưng đôi khi việc lấy xương tự thân khó thực hiện do bệnh nhân sợ và có thể gây ra tổn khuyết xương lớn khác, việc sử dụng xương tự thân đôi khi không đáp ứng được những yêu cầu về chất lượng đặc biệt là số lượng mà thực tế đòi hỏi. Ghép chất kích thích tái tạo xương có hiệu quả tốt trong quá trình tái tạo và hình thành tổ chức xương mới sinh lý, tuy nhiên chi phí quá cao.

Để khắc phục nhược điểm của các phương pháp trên việc lựa chọn ghép xương đổng loại đông khô là giải pháp được lựa chọn nghiên cứu. Xương đông khô đổng loại là tổ chức xương người được xử lý không có mạch máu và tế bào sống có thể đáp ứng được những yêu cầu ghép xương do không có tính kích thích nơi nhận, đã được tiệt trùng, dễ bảo quản. Đặc biệt có thể đáp ứng được nhu cầu ghép xương rất lớn trong điều trị nhất là những khuyết hổng xương lớn. Bột xương đổng loại đông khô đã được khử khoáng do Trung tâm bảo quản mô – Bộ môn Mô – Trường Đại Học Y Hà Nội sản xuất đã được áp dụng trong điều trị đáp ứng nhu cầu chất liệu ghép phục hổi xương rất cao hiện nay.

Xuất phát từ những nhu cầu rất cao này trong điều trị phục hổi những khuyết hổng xương vùng hàm mặt chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục tiêu sau.

Mục tiêu nghiên cứu:

Đánh giá kết quả phục hổi mô xương hàm của phương pháp phẫu thuật ghép xương đổng loại đông khô khử khoáng trong điều tri thiếu khuyết xương vùng hàm mặt