Đánh giá một số cơ sở dữ liệu thường dùng trong thực hành tra cứu tương tác thuốc tại Việt Nam
Luận văn Đánh giá một số cơ sở dữ liệu thường dùng trong thực hành tra cứu tương tác thuốc tại Việt Nam.Tương tác thuốc là một vấn đề khá phổ biến trong thực hành lâm sàng, đặc biệt với các trường hợp đa bệnh lý, đa trị liệu [5]. Tương tác thuốc làm thay đổi tác dụng dược lý, tăng độc tính và gây ra các phản ứng bất lợi hoặc làm giảm hiệu quả điều trị trên bệnh nhân. Vì vậy, nắm vững các kiến thức cũng như thành thạo trong tra cứu thông tin về tương tác thuốc là một nhiệm vụ quan trọng của người dược sỹ.
Trên thế giới, hiện nay có rất nhiều cơ sở dữ liệu (CSDL) cung cấp thông tin về tương tác thuốc bao gồm cả các phần mềm duyệt tương tác và các sách chuyên khảo về tương tác thuốc. Ngay cả các CSDL bằng tiếng Việt cũng phát triển nhanh chóng với rất nhiều tài liệu tra cứu nhanh cung cấp thông tin ngắn gọn về tương tác thuốc. Điều này phản ánh nhu cầu cấp thiết của việc ứng dụng kiến thức về tương tác trong thực hành lâm sàng khi số lượng thuốc xuất hiện trên thị trường ngày càng nhiều. Tuy nhiên, sự đa dạng của các nguồn thông tin cũng gây nhiều khó khăn cho bác sỹ, dược sỹ trong việc sử dụng thuốc hợp lý, hạn chế được tương tác thuốc trong điều trị [25],[46]. Lựa chọn được nguồn thông tin phù hợp và chính xác luôn là câu hỏi lớn đối với cán bộ y tế trong thực hành tra cứu tương tác thuốc.
Nhận thức được điều này, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã tiến hành so sánh, đánh giá các CSDL tra cứu thông tin tương tác thuốc dựa trên nhiều tiêu chí [37],[54],[58]. Trong khi đó, các nghiên cứu ở Việt Nam mới chỉ đánh giá khu trú trên một vài CSDL như các phần mềm tra cứu tương tác và cũng chưa nhận định được tính bao quát về thông tin tương tác thuốc của các CSDL bằng tiếng Việt [10],[11],[13]. Xuất phát từ thực tế trên, chúng tôi tiến hành đề tài “Đánh giá một số cơ sở dữ liệu thường dùng trong thực hành tra cứu tương tác thuốc tại Việt Nam” với các mục tiêu:
1. Đánh giá sự đồng thuận giữa các CSDL nước ngoài về khả năng liệt kê tương tác và nhận định tương tác có ý nghĩa lâm sàng.
2. Đánh giá khả năng bao quát thông tin về tương tác thuốc của các CSDL bằng tiếng Việt.
Từ kết quả của nghiên cứu, chúng tôi mong muốn đưa ra các ý kiến đề xuất về khả năng áp dụng lựa chọn cơ sở dữ liệu trong thực hành tra cứu thông tin về tương tác
thuốc.
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN 3
1.1. Khái niệm và phân loại tương tác thuốc 3
1.1.1. Khái niệm tương tác thuốc 3
1.1.2. Phân loại tương tác thuốc 4
1.2. Tầm quan trọng của tương tác thuốc 5
1.2.1. Dịch tễ 5
1.2.2. Ý nghĩa tương tác thuốc 6
1.3. Các cơ sở dữ liệu thường dùng trong tra cứu thông tin tương tác thuốc 8
1.3.1. Vai trò của cơ sở dữ liệu trong thực hành tra cứu tương tác thuốc 8
1.3.2. Một số yêu cầu đối với cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc 8
1.3.3. Các cơ sở dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu 9
1.3.3. Sự chênh lệch giữa các CSDL dùng trong tra cứu tương tác thuốc 13
1.4. Các nhóm thuốc nghiên cứu 15
1.4.1. Nhóm statin 15
1.4.2. Kháng sinh macrolid 16
1.4.3. Warfarin 17
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20
/
2.1. Đối tượng nghiên cứu
2.1.1. Cơ sở dữ liệu 20
2.1.2. Thuốc 20
2.2.1. Đánh giá mức độ đồng thuận trong việc liệt kê danh mục và nhận định mức
độ có ý nghĩa lâm sàng của tương tác thuốc giữa các CSDL nước ngoài 21
2.2.1.1. Đánh giá mức độ đồng thuận trong việc liệt kê danh mục tương tác thuốc
giữa các CSDL nước ngoài 21
2.2.1.2. Đánh giá mức độ đồng thuận trong việc nhận định mức độ có ý nghĩa
lâm sàng của tương tác thuốc giữa các CSDL nước ngoài 21
2.2.2. Đánh giá khả năng bao quát thông tin của các CSDL của Việt Nam 22
Chương 3. KẾT QUẢ 25
3.1. Đánh giá mức độ đồng thuận trong việc liệt kê danh mục và nhận định mức độ tương tác thuốc giữa các CSDL nước ngoài 25
3.1.1. Mức độ đồng thuận trong việc liệt kê danh mục tương tác thuốc 25
3.1.2 Sự đồng thuận trong việc nhận định mức độ ý nghĩa của cặp tương tác 27
3.2. Đánh giá khả năng bao quát thông tin của các CSDL của Việt Nam 31
Chương 4. BÀN LUẬN 33
4.1. Đánh giá sự đồng thuận giữa các cơ sở dữ liệu nước ngoài về khả năng liệt kê tương tác và nhận định mức độ 33
4.2. Đánh giá khả năng bao quát thông tin tương tác thuốc của các cơ sở dữ liệu
bằng tiếng Việt 36
Chương 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 41
5.1. Kết luận 41
5.2 Đề xuất 41