ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ KIỂM SOÁT HEN PHẾ QUẢN BẰNG BẢNG TRẮC NGHIỆM ACT
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ KIỂM SOÁT HEN PHẾ QUẢN BẰNG BẢNG TRẮC NGHIỆM ACT
Lê Văn Nhi
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Hen phế quản (HPQ) là vấn đề sức khỏe trầm trọng trên toàn Thế Giới, mọi lứa tuổi đều có thể mắc phải và có xu thế gia tăng. Khi không được kiểm soát, HPQ có thể trở nên nặng làm giới hạn cuộc sống hàng ngày và đôi khi đưa đến tử vong. Trong thực hành lâm sàng, thường đánh giá mức độ kiểm soát HPQ theo tiêu chuẩn GINA. Tuy nhiên, cách đánh giá này khó được áp dụng rộng rãi do có tiêu chuẩn về đo chức năng hô hấp và không phải mọi tuyến y tế cơ sở đều có thể thực hiện được đo chức năng hô hấp cho mọi bệnh nhân HPQ. Sự ra đời của bảng trắc nghiệm kiểm soát HPQ (Asthma Control Test) đã đáp ứng được tính đơn giản, rẻ tiền, tiện lợi, dễ hiểu, không cần đo chức năng hô hấp, cho kết quả nhanh chóng, khá chính xác về mức độ kiểm soát HPQ và đã được chứng minh về tính hiệu quả tại nhiều quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, giá trị của bảng câu hỏi để đánh giá mức độ kiểm soát HPQ trong điều kiện thực tế Việt Nam chưa từng được xem xét.
Mục tiêu: Xác định giá trị bảng câu hỏi trắc nghiệm ACT và so sánh với tiêu chuẩn GINA 2006 trong đánh giá mức độ kiểm soát hen phế quản.
Đối tượng và phương pháp: Thực hiện nghiên cứu cắt ngang với 124 bệnh nhân hen phế quản đến khám và điều trị tại BV. Đại học Y Dược từ tháng 2/2006 – 2/2007.
Kết quả: Qua nghiên cứu cho thấy tỉ lệ kiểm soát được hen phế quản hoàn toàn theo tiêu chuẩn GINA cao hơn so với tiêu chuẩn ACT (p=0,032), trong khi đó tỉ lệ kiểm soát được HPQ một phần theo tiêu chuẩn ACT lại có tỉ lệ cao hơn so với tiêu chuẩn GINA (p=0,033). Tỉ lệ không kiểm soát được HPQ ở 2 tiêu chuẩn là như nhau (p=0,34) và khi so sánh chung nhóm bệnh nhân có mức độ kiểm soát HPQ hoàn toàn và kiểm soát HPQ một phần được đánh giá theo GINA 2006 (88/124 – 70,97%) và theo bảng trắc nghiệm ACT (85/124 – 68,55%) thì sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (p=0,08).
Kết luận: Kiểm soát HPQ theo bảng câu hỏi trắc nghiệm ACT cho kết quả tương tự như tiêu chuẩn GINA 2006. Bảng câu hỏi trắc nghiệm ACT có thể giúp bệnh nhân đánh giá được mức độ kiểm soát HPQ ngay tại nhà do đặc điểm đơn giản, rẻ tiền, dễ thực hiện, khá chính xác và không cần đo chức năng hô hấp và quan trọng hơn hết là tăng cường được sự hợp tác giữa thầy thuốc và bệnh nhân, giúp tuân thủ điều trị tốt hơn.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất