Đánh giá tác dụng của điện châm kết hợp thủy châm trong điều trị đau thắt lưng do thoái hoá cột sống

Đau thắt lưng (ĐTL) là một chứng bệnh thường xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Ai cũng có thể bị ĐTL vài lần trong đời với cường độ từ đau thoáng qua đến đau rất nặng phải nằm liệt giường. Nam nữ, già trẻ, lao động trí óc hoặc chân tay đều có thể mắc bệnh này. Theo thống kê của Hội chỉnh hình Mỹ (Orthopedics Knowledge 1993): 60 – 80% dân Mỹ bị đau lưng ít nhất một    lần trong    đời    và mỗi năm    toàn    nước    Mỹ    tốn    từ    20 đến    50
tỷ đô la cho việc chăm sóc và điều trị, trong đó 85 đến 90% là các trường hợp đau lưng kéo dài, thiệt hại 100 triệu ngày công/năm [14].
Một công trình nghiên cứu về tình hình ĐTL ở một số đơn vị quân đội và công nhân thuộc địa phận Yên Hưng – Quảng Ninh từ tháng 4 – 12 năm 1995 cho thấy: tỷ lệ ĐTL ở quân nhân là 24,18%, ở nhóm công nhân là 27,11%; trong số người ĐTL có 98,85% giảm khả năng lao động, 23,56% ảnh hưởng đến lao động, 23,18% ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, 19,06% ảnh hưởng đến giấc ngủ và 24,32% cần có sự giúp đỡ của người khác trong sinh hoạt; số người phải nghỉ việc hàng năm vì ĐTL là 0,56 – 3%, thời gian nghỉ việc trung bình hàng năm cho mỗi người là 10,99 ± 3,85 ngày [14].
Đau thắt lưng chỉ là triệu chứng của rất nhiều bệnh đa dạng, từ đơn giản đến phức tạp mà thoái hóa cột sống (hư cột sống) là một nguyên nhân quan trọng. Tỷ lệ bệnh tăng theo tuổi. Thoái hóa cột sống gặp ở mọi chủng tộc, dân tộc, mọi miền khí hậu địa lý, kinh tế.Thống kê 1995 của thế giới cho thấy 0,3 – 0,5% dân số bị khớp trong đó có 20% bị thoái hóa khớp. Ở Mỹ, 80% người trên 55 tuổi có dấu hiệu X Quang là thoái hóa cột sống. Ở Pháp bệnh này chiếm 28% các bệnh về xương khớp. Ở Việt Nam, đau xương khớp (chủ yếu là thoái hóa) chiếm 20% số bệnh nhân, các vị trí thoái hóa theo thứ tự từ cao đến thấp: cột sống thắt lưng 31%, cột sống cổ 14%, gối 13% [14].
Có nhiều phương pháp điều trị ĐTL bằng Tây y với mục đích trả người bệnh về với công việc và giải phóng người bệnh khỏi nỗi đớn đau, tránh đau kéo dài để trở thành đau mạn tính [2]. Bên cạnh đó, nền y học phương Đông đã mô tả chứng yêu thống rất rõ ràng trong các y văn cổ và có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả: châm cứu, thuốc đông y, xoa bóp bấm huyệt… trong    đó    châm    cứu    đã    khẳng    định    được    hiệu    quả    của mình trong điều trị ĐTL. Các tác giả đều cho rằng châm cứu có tác dụng rất tốt đối với ĐTL không những làm giảm đau nhanh mà còn nhanh chóng khôi phục lại tầm vận động CSTL [25], [34].
Trong giai đoạn phát triển về khoa học kỹ thuật hiện nay, trong lĩnh vực y học kết hợp giữa hiện đại và cổ truyền là xu thế tất yếu của thời đại. Thủy châm (hay còn gọi là tiêm thuốc vào huyệt) là một phương pháp chữa bệnh dùng thuốc của YHHĐ phối hợp với phương pháp chữa bệnh của châm kim theo YHCT, thông qua tác dụng của thuốc duy trì thời gian kích thích lên huyệt vị nhằm nâng cao hiệu quả điều trị [36].
Hiện nay ở Việt Nam, trên lâm sàng phương pháp điều trị điện châm kết hợp thủy châm đã được các bệnh viện chú trọng áp dụng chữa nhiều bệnh trong đó có ĐTL do thoái hoá cột sống. Tuy nhiên, các công trình nghiên    cứu    hiệu    quả    điều    trị    của    phương    pháp    điện    châm    kết    hợp    thủy
châm với bệnh ĐTL còn chưa đầy đủ, rõ ràng.
Để góp phần hiểu rõ hơn về hiệu quả của sự kết hợp hai phương pháp điều trị này, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá tác dụng của điện châm kết hợp thủy châm trong điều trị đau thắt lưng do thoái hoá cột sống” nhằm hai mục tiêu sau:
1.     Đánh giá tác dụng của điện châm kết hợp thủy châm trong điều trị đau thắt lưng do thoái hoá cột sống.
2.    Xác định sự biến đổi một số chỉ số sinh lý, sinh hoá sau điện châm kết hợp thủy châm trên bệnh nhân đau thắt lưng do thoái hóa cột sống.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1.    Đau thắt lưng theo y học hiện đại    3
1.1.1.    Định nghĩa    3
1.1.2.    Đặc điểm giải phẫu vùng thắt    lưng    3
1.1.3.    Nguyên nhân đau thắt lưng     7
1.1.4.    Thoái hóa cột sống thắt lưng    8
1.1.5.    Cơ chế gây đau thắt lưng    10
1.1.6.    Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng của đau thắt lưng do thoái
hoá cột sống    11
1.1.7.    Phân loại đau thắt lưng    13
1.1.8.    Điều trị    14
1.2.    Đau thắt lưng theo y học cổ truyền    14
1.2.1.    Bệnh danh    14
1.2.2.    Nguyên nhân    15
1.2.3.    Các thể lâm sàng     15
1.3.    Phương pháp điều trị bằng châm    cứu    16
1.3.1.    Khái niệm về châm cứu    16
1.3.2.    Phương pháp điều trị bằng điện châm    16
1.4.    Phương pháp thủy châm    18
1.5.    Một số kết quả nghiên cứu về điều trị ĐTL    21
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    24
2.1.    Đối tượng nghiên cứu    24
2.1.1.    Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân theo y học hiện đại    24
2.1.2.    Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân theo y học cổ truyền    25
2.1.3.    Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân    25
2.2. Phương pháp nghiên cứu    26
2.2.1.    Thiết kế nghiên cứu    26
2.2.2.    Phương tiện nghiên cứu    28
2.2.3.    Quy trình nghiên cứu    29
2.2.4.    Theo dõi và đánh giá    32
2.2.5.    Các chỉ tiêu nghiên cứu    32
2.2.6.    Xử lý số liệu    36
2.2.7.    Y đức trong nghiên cứu    37
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    38
3.1.    Đặc điểm chung của đối tượng nghiên    cứu    38
3.1.1.    Phân bố đối tượng nghiên cứu theo tuổi của hai nhóm    38
3.1.2.    Phân bố bệnh nhân theo giới của hai nhóm    39
3.1.3.    Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp của hai nhóm    40
3.1.4.    Phân bố thời gian mắc bệnh của hai nhóm    41
3.2.    Kết quả điều trị giảm đau thắt lưng do    thoái hoá cột sống    42
3.2.1.    Kết quả về thay đổi ngưỡng đau của    hai nhóm    42
3.2.2.    Đánh giá kết quả mức độ đau của hai nhóm theo thang điểm VAS… 43
3.2.3.    Đánh giá kết quả về độ giãn cột sống thắt lưng của hai nhóm . 45
3.2.4.    Đánh giá kết quả về tầm vận động CSTL của hai nhóm    47
3.2.5.    Kết quả điều trị chung của hai nhóm    49
3.3.    Đánh giá kết quả sự biến đổi một số chỉ số    sinh lý của nhóm nghiên cứu 51
3.4.     Đánh giá kết quả sự biến đổi một số chỉ số sinh hoá của nhóm nghiên cứu      52
Chương 4: BÀN LUẬN    57
4.1.    Bàn luận về đối tượng nghiên cứu    57
4.1.1.    Tuổi    57
4.1.2.    Giới    58
4.1.3.    Nghề nghiệp    59
4.1.4.    Thời gian mắc bệnh    59
4.2.    Bàn luận về kết quả điều trị    59
4.2.1.    Ngưỡng đau    59
4.2.2.    Sự    cải thiện về mức độ đau    60
4.2.3.    Sự    cải thiện độ giãn cột sống thắt    lưng    62
4.2.4.    Sự cải thiện tầm vận động cột    sống thắt    lưng    63
4.2.5.    Kết quả điều trị chung    65
4.3.    Sự biến đổi một    số chỉ số sinh lý, sinh hoá    68
4.3.1.    Sự    biến đổi một số chỉ số sinh lý    68
4.3.2.    Sự    biến đổi một số chỉ số sinh hoá    69
4.4.    Chọn kinh huyệt    73
KẾT LUẬN    75
KIẾN NGHỊ    76
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC