Đánh giá tác dụng của điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm
Luận văn Đánh giá tác dụng của điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm.Hội chứng thắt lưng hông (HCTLH) là một bệnh cảnh lâm sàng gồm có các triệu chứng bệnh lý của cột sống thắt lưng và bệnh lý của dây thần kinh hông to. Bệnh được biếu hiện bằng hiện tượng đau ở vùng thắt lưng được giới hạn từ ngang đốt sống thắt lưng L1 phía trên đến đĩa đệm đốt sống thắt lưng L5-S1 ở phía dưới lan xuống chân; nguyên nhân thường do viêm rễ thắt lưng cùng, viêm khớp cột sống, thoái hoá cột sống… đặc biệt phải kế đến thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Theo thống kê, thoát vị đĩa đệm chiếm tỷ lệ khoảng 63-73% tổng số đau cột sống thắt lưng hông (CSTL) [0],[0].
Theo Tổ chức y tế thế giới có đến 80% dân số ít nhất một lần đau vùng cột sống thắt lưng hông. T ại Mỹ, đây là nguyên nhân hàng đầu gây hạn chế vận động của phụ nữ dưới 45 tuổi, là nguyên nhân đứng thứ hai khiến bệnh nhân đi khám bệnh, bệnh gặp cả nam và nữ thường trong độ tuổi lao động [0], năm 1984 ước tính kinh phí đế điều trị HCTLH do thoát vị đĩa đệm là 21 tỷ USD [0],
Đánh giá tác dụng của điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm Vấn đề chẩn đoán và điều trị HCTLH do TVĐĐ cột sống thắt lưng vừa hiệu quả vừa giảm chi phí đang là một vấn đề thời sự của nhiều quốc gia trên thế giới do bệnh gây ảnh hưởng nhiều tới nghề nghiệp, sinh hoạt của bệnh nhân và là một gánh nặng cho xã hội.
Y học hiện đại (YHHĐ) có nhiều phương pháp điều trị HCTLH do TVĐĐ như điều trị bảo tồn, can thiệp tối thiếu và phẫu thuật điều trị. Điều trị nội khoa bảo tồn đã được đề cập đến từ lâu và đã mang lại hiệu quả nhất định, nhưng phương pháp này cũng có nhược điếm là các thuốc giảm đau chống viêm có khá nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến người bệnh, đặc biệt khi phải sử dụng dài ngày. Phương pháp phẫu thuật có thế có những biến chứng không mong muốn hậu phẫu cho người bệnh.
Theo Y học cổ truyền (YHCT), HCTLH do TVĐĐ thuộc phạm vi chứng tý, chứng huyết ứ, khí trệ huyết ứ với các bệnh danh cụ the: yêu thống, yêu cước thống. YHCT có rất nhiều phương pháp để điều trị như châm, cứu, xoa bóp, bấm huyệt, thuốc thang sắc uống, thuốc đắp, thuốc bôi…
Trường châm là phương pháp dùng kim dài, loại kim số 8 trong 9 loại kim châm của YHCT để châm xuyên huyệt, dựa trên cơ sở học thuyết kinh lạc, có hiệu quả điều trị cao về tác dụng giảm đau và cải thiện tầm vận động trong các bệnh cơ xương khớp trong đó có HCTLH do TVĐĐ.
Đã có rất nhiều đề tài sử dụng phương pháp châm cứu để điều trị hội chứng thắt lưng hông do TVĐĐ nhưng chủ yếu là nghiên cứu tác dụng của hào châm mà chưa có nhiều đề tài nghiên cứu tác dụng của điện trường châm trong điều trị bệnh về TVĐĐCSTL mang tính hệ thống. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá tác dụng của điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm”, nhằm hai mục tiêu:
1. Đánh giá tác dụng của điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm.
2. Theo dõi tác dụng không mong muốn của phương pháp điện trường châm trong điều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………………………. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………. 3
1.1. H ộI CHứNG THắT LƯNG HÔNG DO THOÁT Vị ðĨA ðệM THEO YHHð. 3
1.1.1. Lâm sàng: 3
1.1.2. C ận lâm s àng 5
1.1.3. C hẩn ñoán xác ñịnh hội chứng thắt lư ng hông do thoát vị ñĩa ñệm: 7
1.1.4. ð iều trị hội chứng thắt lưng hông do thoát vị ñĩa ñệm bằng các phư ơng pháp YHHð 7
1.2. H ộI CHứNG THắT LƯNG HÔNG DO THOÁT Vị ðĨA ðệM THEO YHCT 8
1.2.1. Bệnh danh: 9
1.2.2. N guyên nhân và cơ chế bệnh sinh: 9
1.2.3. C ác thể bệnh lâm sàng theo YHCT 10
1.3. G IảI PHẫU -SINH LÝ ĐOạN CộT SốNG THắT LƯNG 12
1.3.1. H ình thể chung của các đốt sống thắt lưng 12
1.3.2. ð ặc ñiểm giải phẫu sinh lý ñĩa ñệm cột sống thắt lưng 14
1.3.3. Sinh bệnh học thoát vị ñĩa ñệm cột sống thắt lưng 16
1.3.4. Tiêu chuẩn phân loại mức ñộ thoát vị ñĩa ñệmcột sống thắt lư ng 17
1.4. ð IệN TRƯờNG CHÂM : 18
1.4.1. ð ại cương về châm 18
1.4.2. Phương pháp ñiện trư ờng châm 20
1.5. MộT Số NGHIÊN CứU Về ðIềU TRị HộI CHứNG THắT LƯNG HÔNG HIệN NAY 21
CHƯƠNG 2: ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……… 25
2.1. ð ốI TƯợNG NGHIÊN CứU 26
2.1.1. Tiêu chuẩn nhận bệnh nhân 26
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân: 27
2.2. P HƯƠNG TIệN NGHIÊN CứU 27
2.3. P HƯƠNG P HÁP NGHIÊN CứU 28
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: 29
2.3.2. C ỡ mẫu nghiên cứu 29
2.3.3. Q uy trình nghiên cứ u 29
2.3.4. C ác chỉ số nghiên cứu 34
2.3.5. Tiêu chuẩn ñánh giá k ết quả ñiều trị 35
2.3.6. Xử lý s ố liệu 39
2.4. ð ạO ðứC NGHIÊN CứU: 39
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………… 40
3.1. ð ặC ðIểM CHUNG CủA ðốI TƯợNG NGHIÊN CứU 40
3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo tuổi 40
3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo giới 41
3.1.3. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp 42
3.1.4. Phân bố bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh 43
3.1.5. Phân bố bệnh nhân theo thể YHCT 44
3.1.6. Phân bố bệnh nhân theo k iểu thoát vị 45
3.1.7. Phân bố bệnh nhân theo mứ c ñộ bệnh 46
3.1.8. C ác chỉ số lâm sàng trước ñiều trị của 2 nhóm 47
3.1.9. C ác chỉ số mạch, huyết áp của 2 nhóm trước ñ iều trị 48
3.1.10. Các chỉ số huyết học và sinh hóa của 2 nhómtrư ớc ñiều trị 48
3.2. K ếT QUả NGHIÊN CứU : 49
3.2.1. Sự cải thiện thang ñiểm Vas của 2 nhóm sau 7và 15 ngày ñiều tr ị 49
3.2.2. Sự cải thiện v ề hội chứng cột sống và hội ch ứng rễ thần kinh s au 7 v à 15 ngày ñiều tr ị
52
3.2.3. Sự cải thiện tầm vận ñộng cột s ống thắt lưng s au 7 v à 15 ngày ñiều trị 58
3.2.4. Sự cải thiện chứ c năng sinh hoạt hàng ngày s au 7 và 15 ngày ñiều trị 62
3.2.5. K ết quả ñiều trị chung sau 7 và 15 ngày ñiềutrị 64
3.2.6. K ết quả sau 7 và 15 ngày ñiều tr ị của nhóm NC theo thể YHC T 66
3.2.7. C hỉ s ố mạch, huyết áp của 2 nhóm sau 15 ngàyñiều trị 67
3.2.7. C hỉ s ố huyết học và sinh hóa sau 15 ngày ñiều tr ị 68
3.2.8. Theo dõi s au 15 ngày ngừ ng ñiều trị: 69
3.3. T HEO DÕI TÁC DụNG KHÔNG MONG MUốN CủA PHƯƠNG P HÁP NGHIÊN CứU 69
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………….. 70
4.1. BÀN LUậN Về ðặC ðIểM CHUNG CủA BệNH NHÂN. 71
4.1.1. Tuổi của các bệnh nhân nghiên cứu: 71
4.1.2. G iới của bệnh nhân nghiên cứu 72
4.1.3. N ghề nghiệp của bệnh nhân nghiên cứ u 73
4.1.4. Thời gian mắc bệnh của bệnh nhân nghiên cứu 73
4.1.5. Các thể YHCT của bệnh nhân nghiên cứ u 74
4.1.6. K iểu thoát vị của bệnh nhân nghiên cứu 74
4.1.7. Mức độ bệnh của bệnh nhân nghiên cứu 75
4.2. BÀN LUậN Về KếT QUả NGHIÊN CứU. 75
4.2.1. Sự cải thiện v ề mức ñộ ñau: 75
4.2.2. Sự cải thiện v ề hội chứng cột sống và hội ch ứng rễ thần kinh của 2 nhóm 77
4.2.3. Sự cải thiện v ề tầm vận ñộng cột s ống thắt lưng 79
4.2.4. Sự cải thiện chứ c năng sinh hoạt hàng ngày 8 0
4.2.5. Kết quả ñiều trị chung 81
4.2.6. Kết quả sau 7 và 15 ngày ðT của nhóm NC theothể YHCT 82
4.2.7. Sự thay ñổi các chỉ số s inh tồn của cơ thể 8 2
4.2.8. Theo dõi ñau tái phát sau khi ngừng ñiều trị15 ngày 82
4.3. BÀN LUậN Về TÁC DụNG KHÔNG MONG MUốN. 82
KẾT LUẬN………………………………………………………………………………… 84
KIẾN NGHỊ……………………………………………………………………………….. 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO