Đánh giá tác dụng của nồng độ canxi dịch lọc lên tình trạng tăng huyết áp trong quá trình lọc máu ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo chu kỳ

Sự dao động huyết áp (HA) trong quá trình chạy thận nhân tạo đã được ghi nhận từ rất lâu. Có rất ít nghiên cứu đề cập đến vấn đề tăng huyết áp (THA) trong khi chạy thận nhân tạo, và nhất là các biện pháp xử lý còn gặp nhiều khó khăn do còn chưa có đủ các nghiên cứu can thiệp được tiến hành một cách hệ thống và trên một số lượng bệnh nhân đủ lớn nhằm đánh giá hiệu quả của các chiến lược điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng của tình trạng THA trong khi chạy thận nhân tạo còn chưa được biết rõ. Các nghiên cứu mới chỉ tập trung đánh giá ảnh hưởng của tình trạng THA trước lọc hoặc sau lọc lên nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, nhưng nếu HA sau lọc máu có thể là chỉ số đại diện cho HA trong khi lọc máu, việc THA trong khi đang lọc máu có thể dẫn đến một số hậu quả xấu về sau [2].

Trong số những biện pháp can thiệp được đề cập đến hiện nay, việc thay đổi thành phần dịch lọc cũng được đề xuất, bao gồm điều biến nồng độ natri và canxi dịch lọc. Thông thường các tác giả khuyến cáo tránh dùng dịch lọc có chứa nồng độ natri quá cao và có thể giảm bớt nồng độ canxi dịch lọc để kiểm soát HA của bệnh nhân trong lọc. Tuy nhiên còn có rất ít nghiên cứu ở ngoài nước về vấn đề này và chưa có nghiên cứu nào trong nước được thực hiện. Mục tiêu của nghiên cứu:

Đánh giá tác dụng của hai loại dịch lọc có nồng độ canxi khác nhau lên chỉ số HA trong lọc máu ở các bệnh nhân chạy thận nhân tạo chu kỳ.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

9 bệnh nhân chạy thận nhân tạo chu kỳ ổn định tại khoa Thận – Lọc máu bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, gồm 5 nữ và 4 nam, tuổi từ 39 đến 69 (trung bình 47,6), thời gian chạy thận nhân tạo từ 10 đến 40 tháng (trung bình 24,1 tháng) được đưa vào nghiên cứu.

Các BN được lọc máu bằng máy Dialog+, một tuần 3 lần, mỗi lần 4 giờ, sử dụng dịch lọc bicarbonat và màng tổng hợp polysulfon. Trọng lượng khô và chế độ ăn được kiểm soát ổn định. Tình trạng thiếu máu được điều trị bằng erythro- poietin tĩnh mạch và có thể bổ sung sắt truyền tĩnh mạch khi có nhu cầu theo phác đồ thường quy, liều Erythropoietin dùng cho mỗi BN trong suốt quá trình nghiên cứu được giữ nguyên.

Trong suốt 20 tuần tiến hành nghiên cứu tình trạng  dinh  dưỡng  của  bệnh  nhân  ổn  định, không bị nhiễm trùng hay can thiệp gì. Chế độ ăn  và  thuốc  hạ  áp  sử  dụng  trong  thời  gian nghiên cứu được duy trì không đổi.

Hai loại dịch lọc được sử dụng là dịch 1A và dịch  3A  có  chứa  nồng  độ  canxi  khác  nhau,trong  đó  nồng  độ  canxi  của  dịch  1A  là  1,8 mmol/lít, còn của dịch 3A là 1,25 mmol/lít. Đây là một nghiên cứu tiến cứu, chia 2 giai đoạn:

– Giai đoạn 1: 10 tuần, gồm 30 lần lọc máu với dịch 1A.

– Giai đoạn 2: 10 tuần, gồm 30 lần lọc máu với dịch 3A.

Huyết  áp  được  đo  trước  khi  bắt  đầu  lọc máu, 1 giờ 1 lần trong suốt quá trình lọc và ngay sau lọc.Sau khi kết thúc 10 tuần sử dụng dịch lọc 1A (giai đoạn 1), các bệnh nhân được chuyển ngay sang giai đoạn 2 kéo dài 10 tuần sử dụng dịchlọc 3A.