Đánh giá tác dụng của nước khoáng và bùn khoáng Mỹ Lâm trong điểu trị bệnh thoái hóa khớp

Tắm khoáng được sử dụng điều trị cho nhiều loại bênh xương khớp. Mục đích của nghiên cứu là đánh giá hiệu quả và tính an toàn của tắm nước khoáng Sulphua tại Mỹ Lâm Tuyên Quang trong điều trị thoái hóa khớp (THK).
Phương pháp nghiên cứu: 95 bệnh nhân THK gối được chia thành hai nhóm: nhóm nghiên cứu (64 bệnh nhân) được tắm khoáng và đắp bùn hàng ngày trong 4 tuần tại viện điều dưỡng nước khoáng Mỹ Lâm; nhóm chứng (31 bệnh nhân) được điều trị Bnalgesin100mg/ngày + glucosamin. Đánh giá ở trước và sau 4 tuần điều trị. Các tiêu chí đánh giá bao gồm: chỉ số Lequesne, chỉ số WOMAC (đau, chức năng, cứng khớp và toàn bộ). Kết quả ở nhóm nghiên cứu sau khi tắm khoáng cải thiện có ý nghĩa ở tất cả các tiêu chí đánh giá. Ở nhóm chứng, cải thiện chỉ số WOMAC chức năng, các tiêu chí khác không cải thiện. Có cải thiện hơn hẳn ở nhóm nghiên cứu so với nhóm chứng có ý nghĩa. Các tác dụng phụ bao gồm mệt nhẹ, hồi hộp, chóng mặt thoáng qua.
Kết luận: điều trị nước khoáng, bùn khoáng đối với THK có hiệu quả và an toàn.
I    ĐẶT VẤN ĐỂ
Sử dụng nước khoáng để chữa bệnh có từ thời Hy Lạp cổ xưa. Trải qua nhiều thế kỷ đã có nhiều thay đổi lớn trong việc sử dụng nước khoáng chữa bệnh. Người ta đã thừa nhận điều trị tắm nước khoáng đặc biệt có tác dụng trong một số bệnh như bệnh khớp và da liễu. Đối với bệnh thoái hóa khớp (THK) đã có nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh hiệu quả điều trị bằng nước khoáng . Các phương pháp điều trị THK hiện thời còn rất hạn chế, chủ yếu là giảm đau và phục hồi chức năng với các phương pháp như là điều trị không dùng thuốc, điều trị thuốc và phẫu thuật. Điều trị nước khoáng đối với THK là điều trị không dùng thuốc ,là một trong những phương pháp điều trị được EULAR đề xuất năm 2003 [5].Phương pháp này làm giảm bớt các chi phí về tài chính, hạn chế các độc tính của thuốc. Ở nước ta, hiện nay đã phát hiện tới gần 400 nguồn nước khoáng, trong đó có 287 nguồn đã được phân tích lý, hóa. Đây là một nguồn tài nguyên vô cùng quí giá mà thiên nhiên đã ban tặng. Nhằm khai thác tiềm năng của các nguồn suối khoáng để chữa bệnh.chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài nhằm mục đích:
1    Đánh giá tác dụng của nước khoáng, bùn khoáng Mỹ Lâm trong điều trị bênh thóai
hóa khớp gối.
2     Đánh giá tính an toàn của liêu pháp nước khoáng,bùn khoáng
II    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu
1 Đối tượng: gồm 95 bệnh nhân THK gối đến khám và điều trị tại trung tâm xương khớp Bệnh viện E được chia làm 2 nhóm:
–    Nhóm nghiên cứu : 64
–    Nhóm chứng : 31
+ Tiêu chuẩn chọn lựa: THK nguyên phát chẩn đoán theo tiêu chuẩn của hội thấp khớp học Mỹ 1991bao gồm:
1     Tiền sử hay hiện tại có đau khớp gối, đau tăng khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi
2     Mọc gai xương ở rìa khớp ( chụp XQ hai tư thế )
3    Dịch khớp là dịch thoái hóa ( dịch trong, độ nhớt giảm, tế bào < 2000/mm3 )
4    Tuổi > 40
5    Cứng khớp dưới 30 phút khi cử động
6    Lạo xạo khớp
Chẩn đoán xác định khi có (1,2) hoặc (1,3,5,6) hoặc (1,4,5,6).
Tiêu chuẩn này có độ nhạy 94% và độ đặc hiệu 88%.
+ Tiêu chuẩn loại trừ
–    Thoái hóa khớp gối thứ phát.
–    Có các bệnh mạn tính khác như suy tim, suy mạch vành, viêm phế quản mạn,    hen phế quản,
viêm gan, xơ gan, suy thận, tiểu đường, Basedow, các bệnh ung thư, động kinh,    tâm thần,    rối    loạn
cảm giác và các bệnh nhân không tình nguyện tham gia nghiên cứu.
2    Phương pháp nghiên cứu: Thử nghiệm can thiệp mở có đối chứng
2.1    Tiến hành
–    Lập bệnh án theo một mẫu thống nhất.
+ Khám toàn thân để loại trừ các đối tượng không nằm trong nghiên cứu.
+ Khám khớp: đánh giá đau và chức năng theo bộ câu hỏi của Lequesne, WOMAC.
+ Cân nặng, mạch, nhiệt độ, huyết áp.
–    Cận lâm sàng
+ Xét nghiệm: công thức máu, máu lắng, urê máu, đường máu, SGOT, SGPT,    tổng    phân tích
nước tiểu, xét nghiệm dịch khớp (nếu tràn dịch) : tế bào, vi khuẩn.
+ Chụp XQ khớp gối hai tư thế thẳng , nghiêng.Đánh giá giai đoạn bệnh dựa vào XQ theo thang điểm Kallgren và Lawrence (Độ I: gai xương nhỏ; Độ II:gai xương rõ; Độ III: hẹp khe khớp <3mm và có nhiều gai xương; Độ IV: hẹp nhiều hoặc mất khe khớp, gai xương lớn, cứng khớp)
+ Siêu âm khớp gối nếu có tràn dịch.
+ Chụp XQ tim phổi và siêu âm ổ bụng.
2.2    Điêu trị
–    Nhóm NC: (Điều trị tại bệnh viện nước khoáng Mỹ Lâm-Tuyên Quang)
+ Tắm nước khoáng Sulfua mỗi ngày 1-2 lần thời gian 15-30 phút, phương pháp ngâm, nhúng toàn thân ỏ nhiệt độ 37°C -38°C .
+ Đắp bùn hoặc tắm bùn mỗi ngày một lần 15-30 phút.
–    Nhóm chứng: Uống B-nalgesine (Nimesulide) 100mg 1 lần/ ngày;    Glucosamin    (Viatril-S)
1,5g/ngày.
Thời gian điều trị cho cả hai nhóm là 4 tuần. Khám lâm sàng, xét nghiệm được làm ở hai thời điểm trước và sau điều trị.
2.3    Theo dõi các tác dụng phụ trong và sau khi điêu trị
–    Nhóm NC:
+ Theo dõi các dấu hiệu trong và sau khi tắm: Mệt, say nóng, hổi hộp, chóng mặt, nôn, trụy mạch…
+ Các biến đổi về xét nghiệm máu:Sinh hóa,huyết học.
–    Nhóm chứng :
+ Các dấu hiệu rối loạn của dạ dày,ruột ,tim mạch, thận,biểu hiện dị ứng,.
+ Các thay đổi về sinh hóa ,huyết học.
2.4    Đánh giá kết quả
–    Đánh giá hiệu quả điều trị: dựa vào điểm số Lequesne và WOMAC, so sánh điểm trước và sau điều trị của mỗi nhóm ,so sánh mức độ cải thiện giữa 2 nhóm.
–    Đánh giá tính an toàn của các liệu pháp