Đánh giá tác dụng điều trị của điện châm kết hợp với xông thuốc y học cổ truyền trên bệnh nhân đau thắt lưng cấp

Đánh giá tác dụng điều trị của điện châm kết hợp với xông thuốc y học cổ truyền trên bệnh nhân đau thắt lưng cấp.Đau vùng thăt lưng (Low back pain – Lombalgie), là thuật ngữ để chi các triệu chứng đau khu trú tại vùng giữa khoảng xương sườn 12 và nếp lăn liên mông, một hoặc hai bên [1], [2], [3].

Có nhiều nguyên nhân gây đau vùng thăt lưng: Nguyên nhân cơ học,các bệnh do thấp, nhiễm khuân, u lành và ác tính, nội tiết, nguyên nhân nội tạng, nhiều nguyên nhân khác… Trong đó, đau vùng thăt lưng do nguyên nhân cơ học chiếm 90 – 95% các trường hợp đau vùng thăt lưng [1], [4], [5].
Đau vùng thăt lưng rất thường gặp, ty lệ thay đổi tùy theo tưng nước,song nói chung có tới 70 – 85% dân số bị ít nhất một lần đau vùng thăt lưng trong đời. Theo Andresson (1997), ty lệ đau vùng thăt lưng hàng năm trung bình là 30% (do lao động khoảng 15 – 45%). Tại Mỹ đây là nguyên nhân hàng đầu gây hạn chế vận động của phu nữ dưới 45 tuổi, là ly do thứ 2 khiến bệnh nhân đi khám bệnh, là nguyên nhân năm viện đứng thứ 5 và đau vùng thăt lưng đứng thứ 3 trong số các bệnh phải phẫu thuật [1].
Điều trị đau vùng thăt lưng cơ học có rất nhiều phương pháp. Điều trị nội khoa: Thuốc giảm đau, giãn cơ. Vật ly trị liệu: Nhiệt trị liệu, thủy trị liệu, ánh sáng trị liệu, điện trị liệu, keo năn trị liệu, xoa bóp trị liệu, vận động trị liệu [1], [4], [5], [6].
Theo Y học cổ truyền, đau vùng thăt lưng được miêu tả trong phạm vi “chứng Ty” với bệnh danh “Yêu thống” do nhiều nguyên nhân gây ra: Phong hàn thấp, khí trệ huyết ứ, thấp nhiệt, tâm căn suy nhược, thận hư. Tùy theo tưng nguyên nhân mà “Yêu thống” được điều trị băng nhiều phương pháp cổ điển khác nhau: Dùng thuốc, châm cứu, xoa bóp, giác hơi, tác động cột sống… hoặc kết hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại như: Điện châm, thủy châm, cấy chi…[7], [8].2
Y học cổ truyền đã có nhiều nghiên cứu điều trị đau vùng thăt lưng băng nhiều phương pháp. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá tác dung phối hợp của châm cứu và xông hơi vùng lưng trên bệnh nhân đau vùng thăt lưng cấp. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài: “  Đánh giá tác dụng điều trị của điện châm kết hợp với xông thuốc y học cổ truyền trên bệnh nhân đau thắt lưng cấp” nhăm hai muc tiêu sau:
1. Đanh gia tac dung giam đau và cai thiện chưc năng vân đông côt sông cua điện châm kêt hơp vơi xông thuôc Y hoc cô truyên trên bệnh nhân đau thăt lưng câp thể huyêt ư.
2. Theo doi tac dung không mong muôn cua phương phap điện châm kêt hơp vơi xông thuôc Y hoc cô truyên

MỤC LỤC
ĐĂT VÂN ĐÊ …………………………………………………………………………………….. 1
CHƯƠNG 1: TÔNG QUAN………………………………………………………………… 3
1.1. Quan niệm về đau thăt lưng theo Y học hiện đại……………………………….. 3
1.2. Quan niệm về đau thăt lưng theo Y học cổ truyền …………………………….. 8
1.3. Giới thiệu về phương pháp xông hơi trị liệu……………………………………. 11
1.4. Phương pháp châm cứu và cơ chế tác dung…………………………………….. 13
1.5. Một số nghiên cứu về điều trị đau thăt lưng cấp băng xông hơi và nhiệt
trị liệu ………………………………………………………………………………………… 16
1.6. Tổng quan về thuốc xông hơi Y học cổ truyền………………………………… 18
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯƠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CƯU……… 21
2.1. Chất liệu và phương tiện nghiên cứu ………………………………………………. 21
2.2. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………. 23
2.3. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………………….. 24
2.4. Phương pháp xư ly số liệu……………………………………………………………… 30
2.5. Thời gian, địa điểm nghiên cứu ……………………………………………………… 30
2.6. Khía cạnh đạo đức trong nghiên cứu ………………………………………………. 31
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CƯU …………………………………………… 32
3.1. Một số đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ……………………………. 32
3.2. Kết quả điều trị…………………………………………………………………………….. 36
3.3. Tác dung không mong muốn …………………………………………………………. 43
3.4. Các yếu tố liên quan tới kết quả điều trị ………………………………………….. 45
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………. 47
4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu …………………………………….. 47
4.2. Kết quả điều trị……………………………………………………………………………. 49
4.3. Tác dung không mong muốn của phương pháp điện châm kết hợp xông
thuốc YHCT……………………………………………………………………………….. 57
4.4. Đánh giá các yếu tố liên quan đến quá trình điều trị………………………… 58
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………. 60
KIẾN NGHỊ……………………………………………………………………………………… 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤCDANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Phân biệt đau thăt lưng do nguyên nhân cơ học và đau vùng thăt
lưng triệu chứng của một bệnh khác ………………………………………. 4
Bảng 1.2. Các thể đau lưng cấp theo YHCT ………………………………………… 10
Bảng 2.1. Triệu chứng của đau thăt lưng cấp thể huyết ứ ………………………. 23
Bảng 2.2. Bảng đánh giá tầm vận động CSTL ……………………………………… 29
Bảng 2.3. Bảng kết quả điều trị chung…………………………………………………. 30
Bảng 3.1. Độ giãn CSTL trước điều trị ……………………………………………….. 35
Bảng 3.2. Tầm vận động CSTL trước điều trị………………………………………. 36
Bảng 3.3. Sự cải thiện về mức độ đau sau điều trị ………………………………… 37
Bảng 3.4. Sự cải thiện độ giãn CSTL sau điều trị …………………………………. 38
Bảng 3.5. Phân bố theo tầm vận động CSTL sau điều trị ………………………. 40
Bảng 3.6. Sự thay đổi sinh hoạt hàng ngày sau điều trị …………………………. 41
Bảng 3.7. Số ngày điều trị trung bình của 2 nhóm ………………………………… 42
Bảng 3.8. Tác dung không mong muốn trên lâm sàng…………………………… 43
Bảng 3.9. Sự thay đổi về cận lâm sàng sau điều trị……………………………….. 44
Bảng 3.10. Mối liên quan giữa mức độ đau và kết quả điều trị…………………. 45
Bảng 3.11. Mối liên quan giữa mức độ đau và nghề nghiệp…………………….. 45
Bảng 3.12. Mối liên quan giữa thời gian điều trị và mức độ đau trước điều trị …. 46
Bảng 3.13. Mối liên quan giữa thời gian điều trị và nghề nghiệp ……………… 46DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1 Biểu đồ phân bố bệnh nhân theo tuổi …………………………………… 32
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ phân bố theo giới………………………………………………….. 33
Biểu đồ 3.3. Biểu đồ phân bố theo nghề nghiệp ……………………………………… 33
Biểu đồ 3.4. Biểu đồ phân bố theo vị trí đau thăt lưng…………………………….. 34
Biểu đồ 3.5. Biểu đồ mức độ đau trước điều trị………………………………………. 35
Biểu đồ 3.6. Biểu đồ phân bố thời gian điều trị………………………………………. 36
Biểu đồ 3.7. Kết quả chung sau điều trị…………………………………………………. 4