Đánh giá thực trạng tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Quận 4, thành phố Hồ Chí Minh năm 2022

Luận văn chuyên khoa II Đánh giá thực trạng tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Quận 4, thành phố Hồ Chí Minh năm 2022. Hiện nay, công tác khám chữa bệnh không chỉ đơn thuần dựa vào các triệu chứng lâm sàng mà các xét nghiệm y học cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh, nó ảnh hưởng đến 60-70% những quyết định quan trọng như nhập viện, xuất viện, điều trị… (1). Tuân thủ quy trình kỹ thuật xét nghiệm máu là một trong những yếu tố góp phần hạn chế những sai số có thể xảy ra, tạo ra các kết quả xét nghiệm tin cậy, chất lượng, từ đó giúp cho việc chẩn đoán, điều trị, theo dõi và dự phòng bệnh của bác sĩ lâm sàng được hiệu quả. 
Tại Việt Nam, các chương trình, thông tư do Bộ y tế ban hành về việc hướng dẫn quân lý chất lượng phòng xét nghiệm, các tiêu chí đánh giả phòng xét nghiệm đạt chuẩn, các quy trình thực hành chuẩn trong quản lý chất lượng xét nghiệm tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh…. Điều này không chỉ giúp cho các cơ sở y tế nâng cao và kiểm soát tốt chất lượng xét nghiệm mà còn góp phần nâng cao sức khỏe, tạo niềm tin cho người dân trong công tác khám chữa bệnh (2-4). 

Tuy nhiên trên thực tế vẫn còn các cơ sở y tế thực hiện chưa đầy đủ, đồng bộ và hiệu quả chưa cao, nhiều phòng xét nghiệm thiểu quy trình thực hành chuẩn. Một trong những nguyên nhân là do cán bộ, nhân viên quản lý và người làm xét nghiệm chưa nắm rõ vai trò và tầm quan trọng của việc tuân thủ theo quy trình thực hành chuẩn quản lý chất lượng xét nghiệm (5). Nghiên cứu của Dương Hồng Thắng đã chỉ có 8,23% điều dưỡng, kỹ thuật viên thực hiện đúng quy trình, những sai sót chủ yếu xảy ra ở giai đoạn trước xét nghiệm (6). Các yếu tố như tuổi, thâm niên công tác của nhân viên y tế có liên quan đến việc tuân thủ quy trình xét nghiệm (7). 
Bên cạnh đó các chương trình cải thiện chất lượng trong phòng xét nghiệm chủ yếu tập trung vào giai đoạn trong xét nghiệm, ít chú ý tới giai đoạn trước và sau xét nghiệm. Tuy nhiên sai sót lớn nhất lại trong giai đoạn trước và sau xét nghiệm (8, 9). Giai đoạn trước xét nghiệm có nguy cơ gây ra sai số cho kết quả xét nghiệm cao nhất với tỉ lệ 49-73% do các nguyên nhân như yêu cầu xét nghiệm không rõ, lấy bệnh phẩm sai quy cách, sử dụng ống đựng nghiệm phẩm không đúng quy định… (1) và chất lượng cải thiện đáng kể nếu tập trung vào giai đoạn này (10-13). 
Khoa Xét nghiệm Bệnh viện quận 4 là một khoa lớn trong Khối cận lâm sàng. Số lượng mẫu thực hiện hàng ngày 500 mẫu, trong đó mẫu máu chiếm đa số với khoảng 80%. Dù khoa xét nghiệm được đánh giá cao trong công tác quản lý chất lượng, hàng năm cũng có thực hiện đánh giá việc tuân thủ quy trình của nhân viên trong khoa để làm cơ sở chấm mức chất lượng theo Quyết định số 2424/QĐ-BYT. Tuy nhiên, việc đánh giá tuân thủ quy trình thực hiện thông qua việc đánh giá tay nghề hàng năm với phương cách mỗi nhân viên được quan sát một lần qua việc thực hiện một kỹ thuật xét nghiệm được chọn lựa trước và chủ yếu chỉ đánh giá quy trình trong xét nghiệm, chưa quan tâm đến việc tuân thủ các quy trình trước xét nghiệm. Tại đơn vị cũng chưa có nghiên cứu nào đánh giá việc tuân thủ các quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu của nhân viên y tế (14). 
Nhằm cung cấp bằng chứng thực tế cho việc đề xuất các giải pháp can thiệp, hạn chế sai sót trong giai đoạn trước xét nghiệm, từ đó nâng cao mức chất lượng kỹ thuật xét nghiệm tại đơn vị, cải tiến chất lượng khám chữa bệnh. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá thực trạng tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Quận 4, thành phố Hồ Chí Minh năm 2022“.

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả thực trạng tuân thủ quy trình trước xét nghiệm máu tại Bệnh viện Quận 4, thành phố Hồ Chí Minh năm 2022.
2. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng trong tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu tại Bệnh viện Quận 4, thành phố Hồ Chí Minh năm 2022

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………………………………………………………. iii
DANH MỤC HÌNH ẢNH ………………………………………………………………………………….iv
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………………………….v
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………………1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU………………………………………………………………..5
1.1. Một số khái niệm, nội dung liên quan đến chuyên ngành xét nghiệm………………….5
1.2. Giới thiệu về các quy trình lựa xét nghiệm tại Bệnh viện Quận 4……………………..10
1.3. Một số nghiên cứu về tuân thủ quy trình trước xét nghiệm máu……………………….13
1.4. Một số yếu tố thuận lợi, khó khăn trong tuân thủ quy trình xét nghiệm máu………16
1.5. Thông tin về Bệnh viện Quận 4 và Khoa xét nghiệm của bệnh viện………………….23
1.6. Khung lý thuyết………………………………………………………………………………………….25
CHƯƠNG 2 …………………………………………………………………………………………………….26
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………………………………26
2.1. Đối tượng nghiên cứu………………………………………………………………………………….26
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………………26
2.3. Thiết kế nghiên cứu…………………………………………………………………………………….26
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu……………………………………………………………….27
2.5. Phương pháp thu thập số liệu……………………………………………………………………….28
2.6. Các biến số trong nghiên cứu……………………………………………………………………….30
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ……………………………………………………………………………30
2.9. Khía cạnh đạo đức của nghiên cứu ……………………………………………………………….31
CHƯƠNG 3 …………………………………………………………………………………………………….32
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………………………..32
3.1. Mô tả thực trạng tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm máu tại bệnh
viện quận 4 ………………………………………………………………………………………………………32
3.2. Một số yếu tố khó khăn/thuận lợi đến tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét
nghiệm Bệnh viện Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh …………………………………………….38
Chương 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………………………….51
HUPHii
4.1. Thực trạng tuân thủ quy trình trước xét nghiệm máu tại Bệnh viện Quận 4,
thành phố Hồ Chí Minh năm 2022………………………………………………………………………51
4.2. Một số thuận lợi, khó khăn trong tuân thủ quy trình kỹ thuật trước xét nghiệm
máu tại Bệnh viện Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh năm 2022 ……………………………..57
4.3. Hạn chế của nghiên cứu ………………………………………………………………………………66
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………………………..68
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………………70
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………………1
PHỤ LỤC………………………………………………………………………………………………………….8
PHỤ LỤC 1: BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ TUÂN THỦ QUY TRÌNH KỸ THUẬT
TRƯỚC XÉT NGHIỆM MÁU TẠI BỆNH VIỆN QUẬN 4 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH NĂM 2020………………………………………………………………………………………………8
PHỤ LỤC 2: TIÊU CHUẨN CHO ĐIỂM ĐÁNH GIÁ…………………………………………12
PHỤ LỤC 3. HƯỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU………………………………………………..15
PHỤ LỤC 4: HƯỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM…………………………………………….18
PHỤ LỤC 5: QUY TRÌNH LẤY MÁU ………………………………………………………………20
PHỤ LỤC 6: QUY TRÌNH BẢO QUẢN MẪU MÁU………………………………………….21
PHỤ LỤC 7: QUY TRÌNH VẬN CHUYỂN MẪU MÁU……………………………………..22
PHỤ LỤC 8: BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG……………………………………….2