ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CÁC TRUNG TÂM PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS TUYẾN TỈNH, NĂM 2008
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CÁC TRUNG TÂM PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS TUYẾN TỈNH, NĂM 2008
Chủ nhiệm đề tài: TS. Dương Quốc Trọng
Cơ quan thực hiện: Cục Phòng, chống HIV/AIDS – Bộ Y tế
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
Thực hiện cam kết trong công tác phòng, chống đại dịch HIVAIDS của Đảng, Chính phủ Việt Nam trong “chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020”. Bộ Y tế đã chỉ đạo Cục Phòng, chống HIVV/AIDS phát triển và tiến hành nghiên cứu “Nghiên cứu, đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực của các Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tuyến tỉnh” trong thời gian từ đầu năm 2007 đến tháng 9/2008. Đây là nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích, kết hợp định lượng và định tính. Tiến hành điều tra trên toàn bộ 64 tỉnh thành. Công cụ thu thập số liệu là bảng thu thập thông tin cơ bản của 64 tỉnh thành, bảng hỏi định lượng và bảng hướng dẫn phỏng vấn sâu được sử dụng điều tra tại 14 tỉnh, thành phố đại diện cho 7 vùng địa lý trên toàn quốc, đã được chọn ngẫu nhiên, nhằm bổ sung các thông tin liên quan đến chiến lược đầu từ cơ sở hạ tầng, nhân lực và chuyên môn của hệ thống phòng, chống HIV/AIDS tuyến tỉnh. Kết quả nghiên cứu cho thấy một số vấn đề sau:
Hệ thống tổ chức Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS: Hệ thống văn bản hướng dẫn thành lập hệ thông phòng chống HIV/AIDS tuyến tỉnh đã khá đầy đủ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập và xây dựng hệ thống Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tuyến tỉnh mang tính ổn định và bền vững; Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tuyến đã được thành lập ở hầu hết các tỉnh, tạo thuận lợi cho việc quản lý, triển khai các chương trình phòng chống HIV/AIDS theo chiều sâu và tránh được sự chồng chéo.
Thực trạng nguồn nhân lực và đào tạo: Số lượng cán bộ biên chế tham gia công tác phòng chống HIV/AIDS tuyến tỉnh/thành phố thiếu rất nhiều so với nhu cầu (50%); Thiếu các chuyên gia được đào tạo chuyên sâu như tiến sĩ, thạc sỹ, bác sĩ tốt nghiệp chuyên ngành về y tế công cộng và y học dự phòng (chỉ có 8,2% trên đại học nhưng phần lớn lại làm công tác quản lý như lãnh đạo trung tâm). Số cán bộ có trình độ trung cấp trở xuống chiếm tỷ lệ rất cao trong hàng ngũ cán bộ trung tâm phòng chống HIV/AIDS tuyến tỉnh (39,26%); Đào tạo theo chương trình mục tiêu quốc gia chủ yếu tập trung về công tác truyền thông thay đổi hành vi và điều trị ARV còn lại chương trình giám sát, đánh giá, can thiệp giảm tác hại cán bộ chưa được đào tạo nhiều; Các cán bộ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS đều có nhu cầu cao về đào tạo nâng cao năng lực, tập chung chủ tập trung ở 2 nhóm ngăn hạn (<3 tháng) và trung hạn (<12 tháng). Với thực trạng thiếu cán bộ tại các
đơn vị phòng chống HIV/AIDS tuyến tỉnh/thành phố hiện nay thì nhu cầu đào tạo chuyên sâu chuyên môn với thời gian dài trên 12 tháng là không nhiều.
Cơ sở hạ tầng và trang thiết bị: Phần lớn các TTPC HIV/AIDS còn phải mượn tạm nhà của đơn vị khác làm trụ sở (66,6% còn mượn tạm, ở nhờ). Còn nhiều TTPC HIV/AIDS vần còn làm việc trong nhà đã xuống cấp cần sửa chữa (15,87%); Trang thiếtbị theo khoa phòngđều chưa đủsốlượngđểđápứngnhu
cầu công việc theo tứng lĩnh vực chuyên môn.
Một số vần đề liên quan đến hoạt động chuyên môn: Hệ thống văn bản nhà nước về hướng dẫn thực hiện theo các chương trình hành động chưa được nhiều cán bộ tại trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh biết đến và sử dụng. Công tác đào tạo chuyên môn theo từng chương trình hành động cho các cán bộ làm công tác phòng chống HIV/AIDS tuyến tỉnh đã được triển khai nhưng chưa đủ so với đòi hỏi công việc (77,0% có nhu cầu đào tạo nâng cao chuyên môn). Đặc biệt hoạt động lập kế hoạch, giám sát-đánh giá và can thiệp giảm tác hại và điều trị chưa chưa đáp ứng được yêu cầu chương trình; Mạng lưới xét nghiệm còn rất mỏng, chưa đáp ứng được đỏi hỏi công tác xét nghiệm khẳng định, nhiều tỉnh vẫn còn phải gửi mẫu đến các viên khu vực và tỉnh khác để làm.
Trong nghiên cứu này cũng không tránh khỏi một số sai số có thể xảy ra. Để tránh và hạn chế sai số một cách tối đa, chúng tôi đã áp dụng một số biện pháp như kiểm chéo thông tin với các báo cáo định kỳ khác của tuyến tỉnh, gọi điện kiểm tra một số thông tin bất thường trong báo cáo, bảng thu thập thông tin, phỏng vấn khuyết danh, đối tượng phỏng vấn chấp thuận tham gia nghiên cứu một cách tự nguyện, tập huấn kỹ điều tra viên, kiểm tra các thông tin theo từng buổi phỏng vấn. Nghiên cứu này cũng góp phần xây dựng một bức tranh toàn cảnh về hệ thống phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam, giúp cho Bộ Y tế, các những nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định dự phòng, can thiệp phòng chống HIV/AIDS có hiệu quả cao, bên cạnh đó nghiên cứu này cũng có thể là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu khác liên quan đến hệ thống phòng, chống HIV/AIDS.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ…………………………………………………………………………………………1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………….3
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN…………………………………………………………………….4
1.1.Tình hình nhiễm HIV/AIDS trên thế giới và ở Việt Nam……………………4
1.2.Quá trình hình thành và phát triển hệ thốngPC HIV/AIDS Việt Nam ..11
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU…………24
2.1.Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………………..24
2.2.Thời gian và địa điểm nghiên cứu………………………………………………….24
2.3.Thiết kế nghiên cứu……………………………………………………………………..24
2.4.Mẫu và phương pháp chọn mẫu…………………………………………………….24
2.5.Phương pháp thu thập số liệu………………………………………………………..26
2.6.Xử lý và phân tích số liệu……………………………………………………………..26
2.7.Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu…………………………………………………..27
CHƯƠNG III. KẾT QỦA NGHIÊN CỨU……………………………………………..28
3.1.Hệ thống tổ chức Trung tâm phòng, chốngHIV/AIDS tỉnh………………28
3.2.Thực trạng nguồn nhân lực và đào tạo……………………………………………29
3.3.Cơ sở hạ tầng và trang thiết bị……………………………………………………….38
3.4.Hoạt động chuyên môn…………………………………………………………………41
CHƯƠNG IV. BÀN LUẬN……………………………………………………………………60
4.1.Hệ thống tổ chức Trung tâm phòng, chốngHIV/AIDS tuyến tỉnh……..60
4.2.Nhân lực và đào tạo……………………………………………………………………..62
4.3.Cơ sở hạ tầng và trang thiết bị TTPC HIV/AIDS tuyến tỉnh……………..69
4.4.Hoạt động chuyên môn…………………………………………………………………72
CHƯƠNG V. KẾT LUẬN……………………………………………………………………..77
5.1.Hệ thống tổ chức Trung tâm phòng, chốngHIV/AIDS…………………….77
5.2.Thực trạng nguồn nhân lực và đào tạo……………………………………………77
5.3.Cơ sở hạ tầng và trang thiết bị……………………………………………………….78
5.4.Hoạt động chuyên môn…………………………………………………………………78
KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………………………………79
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………………………………..80
PHỤ LỤC 1. Trang thiết bị các khoa phòng……………………………………………….82
PHỤ LỤC 2. Phiếu thu thập thông tin……………………………………………………..104
PHỤ LỤC 3. Hướng dẫn phỏng vấn sâu…………………………………………………..128
PHỤ LỤC 4. Nhu cầu cán bộ Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh .. .130
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất