ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XỬ LÝ RÁC THẢI Y TẾ TẠI CÁC TRẠM Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XỬ LÝ RÁC THẢI Y TẾ TẠI CÁC TRẠM Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
Võ Thị Ngọc Nga*, Nguyễn Đình Sơn*, Nguyễn Thái Hòa*,
Huỳnh Văn Hảo*, Hoàng Hà Tư*, Trần Danh Lộc*, Trần Bá Thanh*,
Hồ Thị Thanh Hiếu*, Lê Nguyễn Thu Phương*,
Võ Đăng Huỳnh Anh**, Hoàng Thanh Cẩn**
Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Thừa Thiên Huế
Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế
TÓM TẮT
Mục đích: Đánh giá về thực trạng xử lý rác thải y tế tại các trạm y tế tỉnh Thừa Thiên Huế qua đó đề xuất các giải pháp can thiệp phù hợp.
Phương pháp nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là Trạm Y tế các xã, phường và thị trấn tỉnh Thừa Thiên Huế và cán bộ y tế các xã, phường và thị trấn của 9 huyện, thị xã, thành phố được chọn. Đề tài được thiết kế theo phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang.
Kết quả: Đánh giá về phương tiện phân loại, thu gom, lưu giữ chất thải rắn (thùng đựng rác, túi, hộp đựng vật sắc nhọn và phương tiện khác), qua 18 trạm nghiên cứu có 15 trạm thực hiện phân loại, thu gom, lưu giữ chất thải rắn y tế, trong đó có 13 trạm có hộp an toàn đựng bơm kim tiêm đạt tiêu chuẩn. Đánh giá phương pháp xử lý chất thải: Đối với chất thải lây nhiễm sắc nhọn (Loại A): có 17/18 trạm y tế xử lý chất thải lây nhiễm sắc nhọn bằng hình thức tự đốt lộ thiên trong khu vực trạm và chôn lấp thô sơ hoặc ở hố rác tự xây tại khu vực trạm, chỉ có 1 trạm thực hiện thu gom xử lý tại lò đốt bệnh viện; Đối với chất thải lây nhiễm không sắc nhọn (Loại B, C): có 15 trạm xử lý chất thải lây nhiễm không sắc nhọn như bông băng, gạc, găng tay đã nhiễm khuẩn… bằng cách đốt lộ thiên tại khu vực trạm y tế, 2 trạm xử lý bằng cách chôn, 1 trạm thu gom đốt tại lò đốt bệnh viện; Đối với chất thải hóa học: có 3 trạm xử lý chất thải hóa học bằng phương pháp chôn, 14 trạm xử lý bằng đốt; Đối với chất thải thông thường: có 13 trạm xử lý bằng phương pháp đốt, 2 trạm xử lý bằng cách chôn, 3 trạm thu gom Công ty môi trường và đô thị xử lý. Khảo sát tần suất xử lý rác thải y tế tại Trạm Y tế: Có 10 trạm y tế thực hiện xử lý rác thải y tế từ 1-2 ngày một lần. Về kiến thức của cán bộ y tế về Quy chế quản lý chất thải y tế 72,2% cán bộ y tế biết về Quy chế quản lý chất thải y tế. Có 27,8% cán bộ y tế biết tách phân loại rác thải y tế theo đúng 4 màu sắc quy định, 33,3% cán bộ y tế biết tách phân loại rác thải y tế theo đúng 2 màu sắc quy định và 16,7% cán bộ y tế biết tách phân loại rác thải y tế theo đúng 1 màu sắc quy định.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây, tốc độ đô thị hoá, công nghiệp hoá tại các thành phố và các khu đô thị Việt Nam đã gia tăng mạnh mẽ và đang có xu hướng tiếp tục tăng mạnh mẽ trong những năm tới. Cùng với sự phát triển của công nghiệp hoá và đô thị hoá, nhiều loại chất thải khác nhau được sinh ra từ các hoạt động của con người có xu hướng tăng lên về số lượng, từ nước cống, rác sinh hoạt, phân, chất thải công nghiệp đến các chất thải độc hại như rác y tế. Nếu ta không có phương pháp đúng đắn để phân huỷ lượng chất thải này thì sẽ gây ô nhiễm môi trường do vượt quá khả năng phân huỷ của tự nhiên.
Chất thải rắn y tế (CTRYT) là loại chất thải nguy hại. Trong thành phần CTRYT có các loại chất thải nguy hại như: chất thải lâm sàng nhóm A,B,C,D. Các loại chất thải này đặc biệt là chất thải nhiễm khuẩn nhóm A, chất thải nhóm C có chứa nhiều mầm bệnh, vi khuẩn gây bệnh có thể thâm nhập vào cơ thể con người bằng nhiều con đường và nhiều cách khác nhau. Các vật sắc nhọn như kim tiêm… dễ làm xước da, gây nhiễm khuẩn. Đồng thời, trong thành phần chất thải y tế còn có các loại hoá chất và dược phẩm có tính độc hại như: độc tính di truyền, tính ăn mòn da, gây phản ứng, gây nổ. Nguy hiểm hơn các loại trên là chất thải phóng xạ phát sinh từ việc chẩn đoán bệnh bằng hình ảnh như: chiếu chụp X-quang, trị liệu… Đối với các bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện có triển khai Quyết định số 43/2007/QĐ-BYT ngày 30-11-2007 của Bộ Y tế về việc ban hành Quy chế quản lý chất thải y tế, có bệnh viện đã thành lập hội đồng chống nhiễm khuẩn bệnh viện, phân công từng thành viên trong hội đồng giám sát các khoa phòng việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải. Nhìn chung các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện đều có quan tâm, có biện pháp xử lý chất thải y tế, bảo vệ môi trường theo khả năng hiện có. Riêng ở Trạm y tế thì vấn đề xử lý rác thải y tế đang có nhiều bất cập. Đa số các trạm y tế xã, phường chỉ xử lý rác thải y tế bằng phương pháp đốt thủ công như đốt lộ thiên, đốt trong các lò đốt thủ công xây bằng gạch thường hoặc chôn lấp thiếu an toàn. Để góp phần giảm thiểu tác động của rác thải y tế đối với sức khỏe con người và môi trường sống, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá thực trạng xử lý rác thải y tế tại các Trạm Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế”.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất