Đánh giá tỉ lệ khớp cắn theo phân loại angle và độ nghiêng ngoài trong của trục thân răng trên khớp cắn bình thường

Để đánh giá tỉ lệ các loại khớp cắn theo phân loại Angle và độ nghiêng trục thân răng trên khớp cắn bình thường, tiến hành khám lâm sàng và nghiên cứu trên mẫu răng hai hàm của 400 đối tượng (gồm 210 nam và 190 nữ) lứa tuổi từ 18 – 25. Kết quả: Khớp cắn bình thường chiếm tỉ lệ 10,50%; và có 89,50% người trong nhóm đối tượng nghiên cứu có sai khớp cắn, trong đó sai khớp cắn loại I chiếm tỉ lệ cao nhất (61,25%), tiếp theo là sai khớp cắn loại III (15,50%) và sai khớp cắn loại II (12,75%). Đo độ nghiêng ngoài trong thân răng được thực hiện trên mẫu răng hai hàm của 30 người có khớp cắn bình thường, tính giá trị trung bình cho từng răng từ răng cửa giữa đến răng hàm lớn thứ hai. Số liệu thu được từ nghiên cứu cho thấy răng cửa hàm trên và hàm dưới nghiêng ngoài, răng nanh hàm trên nghiêng ngoài ít còn răng nanh hàm dưới nghiêng trong. Các răng hàm nhỏ và răng hàm lớn của cả hàm trên và hàm dưới đều nghiêng trong rõ, ở hàm dưới độ nghiêng tăng dần từ răng hàm nhỏ thứ nhất đến răng hàm lớn thứ hai.
1.    ĐẶT VẤN ĐỀ
Khớp cắn là một trong những nền tảng của chuyên ngành Răng Hàm Mặt nói chung và của chỉnh nha nói riêng. Khớp cắn sai không chỉ ảnh hưởng đến chức năng, thẩm mĩ mà còn tạo điều kiện cho các bệnh răng miệng phát sinh. Trong Răng Hàm Mặt có nhiều cách phân loại khớp cắn, trong đó cách phân loại của Angle thường được áp dụng, đây là cách phân loại đơn giản và có giá trị.
Mục tiêu của điều trị chỉnh nha là thiết lập khớp cắn chức năng thẩm mĩ và ổn định. Một trong những tiêu chuẩn để đạt được khớp cắn chức năng tốt là có được độ nghiêng lí tưởng của các răng trên cung hàm khi kết thúc điều trị [7].
Ở Việt Nam đã có các nghiên cứu về khớp cắn, tuy nhiên chưa có công trình nào đề cập đến độ nghiêng ngoài trong của trục thân răng trên khớp cắn bình thường. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài này nhằm mục tiêu:
–     Nhận xét tỉ lệ các loại khớp cắn theo phân loại Angle trên một nhóm người Việt Nam lứa tuổi 18 – 25.
–    Xác định độ nghiêng ngoài trong của trục thân răng vĩnh viễn trên khớp cắn bình thường.
2.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1.    Đối tượng nghiên cứu:
Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang.
Nghiên cứu được thực hiện với 400 sinh viên trường Đại học Y Hà Nội, lứa tuổi 18 – 25, được lựa chọn theo tiêu chuẩn:
–    Có đủ răng vĩnh viễn (không bao gồm răng khôn, không có răng thừa).
–    Không có tổn thương hoặc hàn răng ở rìa cắn răng trước hoặc núm ngoài răng sau.
–    Chưa từng được điều trị chỉnh nha hoặc phục hình
–    Không có dị tật hoặc tiền sử chấn thương vùng hàm mặt.
2.2.    Phương pháp nghiên cứu:
a.    Xác định loại khớp cắn theo phân loại Angle
–    Khám lâm sàng để phân loại khớp cắn trên miệng.
–    Lấy khuôn hai hàm răng bằng Alginate và đổ mẫu bằng thạch cao nha khoa. Yêu cầu của mẫu răng hai hàm: lấy đủ răng và mô xung quanh với hình thể nguyên vẹn.
–     Đối tượng nghiên cứu được cắn sáp ở tư thế lồng múi tối đa và sáp được đặt lên mẫu thạch cao.
□ Khớp cắn theo phân loại Angle [3]:
□    Khớp cắn bình thường: Núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên khớp với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới, các răng trên cung hàm sắp xếp theo một đường cắn khớp đều đặn.
□    Khớp cắn sai loại I: Núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên khớp với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới, đường cắn khớp không đúng do các răng trước khấp khểnh.
□    Khớp cắn sai loại II: Núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên ở về phía gần so với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới.
□    Khớp cắn sai loại III: Núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên ở về phía xa so với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới.
b.    Đo độ nghiêng ngoài trong thân răng
Lựa chọn    các    mẫu    thạch cao    của những    đối    tượng    nghiên    cứu    có    khớp    cắn    bình
thường để đo độ nghiêng ngoài trong của thân răng.
Độ nghiêng ngoài trong    của thân    răng    là góc    giữa    đường    vuông góc    với    mặt    phẳng
cắn và đường tiếp tuyến tại điểm giữa của trục thân răng. Mặt phẳng cắn được xác định bởi các đỉnh núm ngoài của các răng hàm nhỏ và răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới [2,6]. Đế của mẫu hàm dưới được mài song song với mặt phẳng cắn. Sau đó, mẫu hàm trên được đặt cắn khớp và mài đế song song với mẫu hàm dưới. Trên mặt ngoài thân răng, vẽ trục thân răng và đánh dấu điểm giữa của trục thân răng.
Tiến hành cắt mẫu dọc theo trục thân răng. Các điểm đại diện của các đỉnh núm, viền lợi và điểm giữa của trục thân răng được đánh dấu chính xác lên mặt gần của thân răng. Mỗi thân răng được chụp lại trên máy photocopy với độ phóng đại 200%. Trên hình ảnh chụp lại của mặt gần của các thân răng, vẽ mặt phẳng cắn và đường tiếp tuyến mặt ngoài thân răng tại điểm giữa của trục thân răng.