Đánh giá tình hình sử dụng kỹ thuật tạo hình trong điều trị chấn thương phần mềm hàm mặt tại bệnh viện Đa khoa Saint Paul

Luận văn Đánh giá tình hình sử dụng kỹ thuật tạo hình trong điều trị chấn thương phần mềm hàm mặt tại bệnh viện Đa khoa Saint Paul.Mặt là một bộ phận tối quan trọng không thể tách rời đối với cơ thể con người. Bên cạnh đó, nó còn có tầm quan trọng trong tâm lý giao tiếp của mỗi người. Thông qua khuôn mặt, con người có thể biểu hiện những ý nghĩ và cảm xúc để giao tiếp và hoà nhập với cộng đồng. Tuy nhiên, chấn thương vùng hàm mặt lại rất hay gặp trong cuộc sống hàng ngày. Các tổn thương vùng hàm mặt gây ra bởi nhiều nguyên nhân, nhưng ngày nay nguyên nhân chủ yếu là do chấn thương [50],[53]. Đặc biệt, đây là vùng có cấu trúc rất phức tạp, có nhiều xương nhỏ được bao phủ bởi tổ chức phần mềm mỏng với nhiều cơ bám da mặt, lại là vùng khó che giấu nên những tổn thương ở vùng này thường ảnh hưởng rất lớn về chức năng,tâm lý và thẩm mỹ đối với người bệnh [50].

Với yêu cầu ngày càng cao về chất lượng điều trị, về phục hồi chức năng, bệnh nhân rất cần được phục hồi về mặt thẩm mỹ, do đó, nhu cầu tạo hình sớm luôn được quan tâm. Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về phẫu thuật tạo hình các tổn thương hàm mặt do chấn thương, rất nhiều phẫu thuật viên nhận định rằng, việc điều trị cần phải đạt một lúc hai yêu cầu cả về chức năng và thẩm mỹ [8], [46],[50]. Từ năm 2006, khoa Phẫu thuật tạo hình bệnh viện Saint Paul đã triển khai kỹ thuật tạo hình để điều trị các chấn thương hàm mặt của bệnh viện, tại đây đã áp dụng các phương pháp tạo hình nhằm đem lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân ngay từ khi xử trí ban đầu các chấn thương hàm mặt tại bệnh viện. Tuy nhiên, chưa có thống kê nghiên cứu cụ thể nào tại bệnh viện về vấn đề này.Vì vậy, để bước đầu góp phần đánh giá một cách có hệ thống về lâm sàng và kết quả điều trị phẫu thuật tạo hình các tổn thương hàm mặt do chấn thương tại bệnh viện Saint Paul, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánh giá tình hình sử dụng kỹ thuật tạo hình trong điều trị chấn thương phần mềm hàm  mặt tại bệnh viện  Đa  khoa Saint Paul” nhằm mục tiêu:
1.     Mô tả đặc điểm lâm sàng của các tổn thương hàm mặt do chấn
thương tại bệnh viện Saint Paul.
2.    Đánh giá kết quả và chỉ định của các phương pháp tạo hình trong điều trị chấn thương phần mềm hàm mặt đã thực hiện tại bệnh viện
Saint Paul.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    15
1.1.    ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU VÙNG HÀM MẶT    15
1.1.1    Giải phẫu phần mềm vùng hàm mặt:    15
1.1.2.    Giải phẫu định khu vùng hàm mặt    20
1.2 ĐẶC ĐIỂM TỔN THƯƠNG HÀM MẶT    23
1.2.1.    Đặc    điểm tổn thương phần mềm    23
1.2.2.    Phân loại chấn thương phần mềm    24
1.2.3.    Các di chứng do chấn thương    26
1.3.    CÁC PHƯƠNG PHÁP PTTH TRONG ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG PHẦN MỀM HÀM MẶT    26
1.3.1.    Khâu trực tiếp với kỹ thuật khâu tạo hình    26
1.3.2.    Ghép da rời tự thân    30
1.3.3.    Sử dụng các vạt da để tạo hình vết thương mất tổ chức    30
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    39
2.1    ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU    39
2.1.1    Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân vào nghiên cứu:    39
2.1.2    Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân vào nghiên cứu:    39
2.2    PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    39
2.2.1.    Các bước tiến hành    39
2.2.2.    Các đặc điểm nhóm nghiên cứu    40
2.2.3.    Điều trị và săn sóc hậu phẫu    43
2.2.4.    Đánh giá kết quả    44
2.2.5.    Vật liệu và phương tiện dùng trong nghiên cứu    46
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    47
3.1 ĐẶC ĐIỂM CHUNG    47
3.1.1    Tuổi    47
3.1.2    Giới    48
3.1.3    Nghề nghiệp    49
3.1.4    Nguyên nhân chấn thương    49
3.1.5.    Thời gian từ khi chấn thương đến khi vào viện    50
3.1.6.    Phân loại tổn thương    51
3.2.    PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT    59
3.2.1.    Xử trí tổn thương phần mềm hàm mặt    59
3.2.2.    Xử trí các thương tổn phối hợp    59
3.2.3.    Các hình thức che phủ tổn khuyết phần mềm vùng hàm mặt    60
3.3.    KẾT QUẢ    61
3.3.1.    Kết quả điều trị sớm sau phẫu thuật    61
3.3.2.    Kết quả điều trị sau phẫu thuật 3 tháng    62
Chương 4: BÀN LUẬN    68
4.1.    ĐẶC ĐIỂM CHUNG    68
4.1.1.    Tuổi    68
4.1    2. Giới    69
4.1.3.    Nghề nghiệp    69
4.1.4.    Về nguyên nhân    70
4.1.5.    Thời gian từ khi chấn thương đến khi vào viện và đến khi phẫu thuật    71
4.1.6.    Phân loại tổn thương theo hình thái    72
4.1.7.    Phân loại tổn thương theo vị trí    73
4.1.8.    Phân loại tổn thương theo mức độ    74
4.1.9.    Tổn thương phối hợp    77
4.2.    PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT    77
4.3.    KẾT QUẢ    82
4.3.1.    Kết quả điều trị sớm    82
4.3.2.    Kết quả điều trị sau 3 tháng    83
KẾT LUẬN    86
TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Lâm Ngọc Ấn và cộng sự: Chấn thương hàm mặt do nguyên nhân thông thường. Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa học 1975 – 7993. Viện RHM thành phố Hồ Chí Minh 1994: 128 – 131.
2. Trần Cao Bính, Trần Văn Trường (2001), “Nhận xét đặc điểm lâm sàng và đánh giá kết quả điều trị 108 bệnh nhân gãy xương hàm trên tại viện Răng Hàm Mặt Hà Nội”, Y học Việt Nam số 10, tr. 43 – 66.
3. Bộ môn Răng hàm mặt trường Đại học Y Hà Nội (1980). Răng hàm mặt tập III. Nhà xuất bản y học.
4. Bộ môn Răng hàm mặt. Răng hàm mặt tập III. Hà Nội: Nhà xuất bản
y học; 1980: tr. 44 – 45. 231 – 241.
5. Đỗ Văn Dũng (2000): “Ứng dụng ghép da dày toàn bộ trong phẫu thuật tạo hình vùng mặt cổ”. Luận văn tốt nghiệp bác sỹ chuyên khoa II, Trường đại học Y Hà Nội.
6. Trương Mạnh Dũng, T.V.T., (1999) “Nhận xét kết quả điều trị gãy xương hàm mặt tại Viện Răng Hàm Mặt Hà Nội từ 1988 – 1998”. Y học Việt Nam – Chuyên đề Răng Hàm Mặt, tr. 26 – 34.
7. Nguyễn Quốc Đức (2005),” Nhận xét lâm sàng 760 trường hợp chấn thương hàm mặt tại viện RHM Hà nội”,Y học thực hành,11: tr, 19-20.
8. Nguyễn Hồng Hà (2011), “Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật tạo sớm vết thương phần mềm phức tạp đầu mặt cổ”, Luận án tiến sĩ Y học. Viện y học 108.
9. Nguyễn Hồng Hà, Nguyễn Bắc Hùng (2009). “Kết quả điều trị tổn thương tuyến và ống tuyến mang tai trong vết thương phần mềm phức tạp đầu mặt cổ”, Y học thực hành, 8: tr. 60 – 63.10. Nguyễn Hồng Hà, Nguyễn Tiến Quyết, Nguyễn Bắc Hùng (2006),
“Nhân trường hợp nối lại da đầu đứt rời toàn bộ bằng kỹ thuật vi phẫu”, Y học thực hành, 4: tr. 41 – 44.
11. Nguyễn quang hải (2005), “Tình hình chấn thương hàm mặt điều trị tại khoa Răng Hàm Mặt bệnh viện Trung Ương Huế”, Tạp chí y dược học Đại học Y khoa Huế, tr. 105-109.
12. Nguyễn Dương Hồng (1970), “Chấn thương vùng hàm mặt”, Răng Hàm mặt tập II – NXB Y học, tr .239-284.
13. Đỗ Xuân Hợp (1976). Giải phẫu đại cương đầu mặt cổ. Nhà xuất bản y học, thành phố Hồ Chí Minh, tr .69-72, 103-115.
14. Đỗ Xuân Hợp (1978). Giải phẫu đại cương đầu mặt cổ. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học 1978.
15. Nguyễn Bắc Hùng (2005), “Chấn thương hàm mặt”, Phẫu thuật tạo hình, Nhà xuất bản Y học, tr 154 – 169.
16. Nguyễn Bắc Hùng và cộng sự (2000): Bài giải phẫu tạo hình, tr. 71- 81, 232-236, 237- 241, 242- 246.
17. Nguyễn Văn Long (2000), “Nhận xét hình ảnh lâm sàng phương pháp điều trị chấn thương phần mềm vùng hàm mặt”, Luận văn Thạc sỹ Y học, Đại học Y khoa Hà Nội.
18. Trịnh Hồng Mỹ, Nguyễn Bắc Hùng (2004), “Tình hình chấn thương hàm mặt do tai nạn giao thông được điều trị tại khoa Răng Hàm Mặt bệnh viện Bạch Mai trong hai năm 2002 – 2003”, Tạp chí Y học Việt Nam, tr 47 – 55.
19. Netter, F.H., (2004), “Atlas giải phẫu người”, GS.BS. Nguyễn Quang Quyền, PTS. Phạm Đăng Diệu dịch, Nhà xuất bản Y học.20. Nguyễn Duy Ngân (1994). Góp phần nhận xét, điều trị chấn thương phần mềm hàm mặt qua 590 trường hợp tại khoa Răng Hàm Mặt bệnh viện Bạch Mai. Luận văn tốt nghiệp bác sỹ chuyên khoa cấp II. Trường Đại học Y Hà Nội.
21. Nguyễn Huy Phan (1999), “Trồng lại các phần cơ thể bị đứt lìa”, Kỹ thuật vi phẫu mạch máu – thần kinh”, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật, tr. 92 – 120.
22. Nguyễn Huy Phan (1999): Kỹ thuật vi phẫu mạch máu – thần kinh. Thực nghiệm và ứng dụng lâm sàng. Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật, 139- 144.
23. Lâm Hoài Phương và cộng sự (2010),” Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ cơ bản vùng mặt”, Nhà xuất bản Y học, tr. 7 – 12.
24. Võ Thế Quang (1967). Phẫu thuật tạo hình và tái tạo mặt. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, tr 17-30. Sách dịch từ nguyên bản tiếng Pháp của Guytavơ Ginextê.
25. Nguyễn Tài Sơn (2003), “Nghiên cứu điều trị liệt dây thần kinh mặt (VII) bằng ghép cơ thon tự do có nối mạch máu và thần kinh”, Luận án tiến sỹ y học. Viện nghiên cứu khoa học Y – Dược lâm sàng 108.
26. Nguyễn Công Suất (2008), “Nhận xét đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị gãy phức hợp xương hàm dưới và xương hàm trên tại bệnh viện Việt nam-Cu ba Hà Nội (2006-2008)”, Luận văn tốt nghiệp bác sĩchuyên khoa cấp ll, Trường đại học Y khoa Hà nội.
27. Trần Văn Trường, Trương Mạnh Dũng. Tình hình chấn thương hàm mặt tại Viện Răng Hàm Mặt Hà Nội trong 11 năm (từ 1988 – 1998) trên 2149 trường hợp. Chuyên đề Răng Hàm Mặt, Tổng Hội y học ViệtNam. 1999 (10,11): 17- 80