Đánh giá tình trạng khúc xạ cầu sau phẫu thuật cắt thể thủy tinh – dịch kính đục do chấn thương (phối hợp đặt thể thủy tinh nhân tạo)

Khúc  xạ  SE tồn  dư sau PT đặt  IOL là  nguyên nhân gây giảm TL nhìn xa một cách đáng kể. Cho dù nhờ những tiến bộ của khoa học kỹ thuật trong vài thập kỷ qua, PT cắt TTT – DK do CT phối hợp đặt  IOL bước  đầu  đã  mang lại  kết  quả khả quan trong việc xử lý những tổn  thương phối  hợp này. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề chưa được nghiên  cứu  (NC) kỹ,  đặc  biệt  là  việc  tính công suất IOL trước PT với mong muốn đưa con mắt trở thành chính thị sau PT được tính theo công thức SRKII (S: Sanders ; R: Retzlaff ; K: Kraff) kinh điển, cho đến nay vẫn được áp dụng rộng rãi ở hầu hết các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam [6]. Dựa trên những dữ liệu ban đầu của bài báo trước về tình trạng lệch khúc xạ SE giữa hai mắt có xu hướng cận thị hóa ở mắt được đặt IOL cân vẫn còn giảm chức năng thị giác cũng như những phiền phức trong việc hiệu chỉnh lại khúc xạ SE tồn dư bằng kính gọng, nhưng do số lượng NC còn ít, nên chưa đủ  khẳng  định độ  tin cậy  về  dự  báo  này. Xuất  phát  từ những thực tiễn  lâm sàng và những vấn đề KX còn tồn tại từ trước đến nay vẫn chưa được  các  tác  giả  trên  thế  giới  cũng  như ở  Việt Nam NC một  cách  đầy  đủ sau PT cắt  TTT – DK đục do CT phối hợp đặt IOL hậu phòng, vì vậy chúng  tôi  bước  đầu  tiến  hành  NC đề tài  này  với mục tiêu:
Đánh giá tình trạng khúc xạ SE tồn dư sau phẫu thuật, nhằm rút ra những hiệu chỉnh cần thiết về công thức tính công suất IOL trước mổ cho phù hợp.
I.    ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU
1.    Đối tượng nghiên cứu
Là những bệnh nhân được PT cắt TTT – DK do CT đụng giập, vết thương xuyên, phối hợp đặt IOL hậu phòng trước bao trước và khe thể mi tại khoa Chấn thương – Bệnh viện Mắt Trung ương từ tháng 12/2005 đến tháng 6/2007, tuổi ≤ 45: đo TL trước và sau mổ; đo được KX khách quan bằng phương pháp soi bóng đồng tử sau PT và đã được cắt chỉ ít nhất 2 tháng, mắt không còn kích thích, các môi trường quang học của mắt đã trong, không có biến chứng sau mổ.

Khúc xạ (KX) cầu tương đương (SE: Spherical equivalent) tồn dư sau phẫu thuật (PT) đặt thể thuỷ tinh nhân tạo (IOL: Intraocularlens) là nguyên nhân gây giảm thị lực (TL) nhìn xa đáng kể. Mục tiêu: đánh giá khúc xạ SE tồn dư trên những mắt bị chấn thương (CT), được PT cắt thể thuỷ tinh (TTT) – dịch kính (DK) qua pars plana phối hợp đặt IOL hậu phòng, nhằm rút ra những hiệu chỉnh cần thiết về công thức tính công suất IOL trước mổ cho phù hợp. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả lâm sàng cắt ngang tiến cứu gồm 43 BN (43 mắt) được PT cắt TTT – DK đục do CT phối hợp đặt IOL hậu phòng, tại khoa Chấn thương – bệnh viện Mắt Trung ương từ tháng 12/2005 đến tháng 6/2007. Kết quả: 43 BN (39 nam, 4 nữ), tuổi từ 10 – 45. Phần lớn các trường hợp khúc xạ SE tồn dư sau mổ có độ cận thị nhẹ (trung bình: – 1,75 Diôp (D) với KX tay; – 1,9D với máy KX tự động). Kết quả TL sau mổ với kính hiệu chỉnh tốt nhất ≥ 0,2 đạt 81,4%. Kết luận: đặt IOL ở cùng thời điểm cắt TT – DK qua pars plana cho phép phục hồi lại TL cũng như chức năng thị giác hai mắt một cách đáng kể. Tuy nhiên việc hiệu chỉnh lại công thức tính công suất IOL là điều cần thiết với những trường hợp này.