Đánh giá và hoàn thiện kỹ thuật nhuộm tinh trùng sống chết

Đê tìm hiếu nguyên nhân thiếu năng sinh sản ở nam giới, xét nghiệm tinh dịch đóng vai trò rất quan trọng. Trong các xét nghiệm về tinh dịch thì xét nghiệm phân biệt tinh trùng sống và tinh trùng chết còn ít đ-Ợc sử dụng trong chân đoán và theo dõi, đánh giá kết quả điều trị. Muc tiêu: (1) Hoàn chỉnh quy trình nhuộm tinh trùng sống – chết. (2) Đánh giá hiệu quả của ph-ơng pháp nhuộm phân biệt tinh trùng sống – chết bang eosin và xanh trypan. Ph-ơng pháp: phân tích các khâu kỹ thuật nhuộm phân biệt tế bào sông chết b»ng eosin và xanh trypan, phân tích tỷ lệ tinh trùng chết ở các thời điếm khác nhau sau khi nhuộm. Kết quả: phân tích 52 mẫu tinh dịch cho thấy: Thời gian trung bình tinh trùng chết bắt màu eosin là 16 giây, xanh trypan là 19,67 giây. Tỷ lệ trộn tinh trùng vâi thuốc nhuộm nên là: 1 eosin vâi 4-5 tinh dịch, 1 xanh trypan vâi 2 tinh dịch. Kết luân: (1) Thời gian tinh trùng ở trong thuốc nhuộm càng lâu, tỷ lệ tinh trùng chết càng tăng. (2) Nên dùng tỷ lệ thuốc nhuộm ít hơn tinh dịch.

Thiểu năng sinh sản là tình trạng th-ờng gặp, tỷ lê thiểu năng sinh sản thay đổi từ 10 – 18%, có nơi đột xuất lên tới 40%. Tại Pháp, thiểu năng sinh sản chiếm khoảng 1/6 các cặp vợ chổng [1]. Số liêu điều tra dân số’ năm 1982, tỷ lê thiểu năng sinh sản ỏ Việt Nam là 13% [1]. Các nguyên nhân gây thiểu năng sinh sản từ phía ng-ời nữ đã đ-ợc nghiên cứu nhiều, song phân tích các nguyên nhân từ phía ng-ời chổng ít đ-ợc đề cập hơn. Để tìm hiểu nguyên nhân từ phía nam giới, ng-ời ta dựa vào thăm khám và nhiều xét nghiệm, trong đó xét nghiệm tinh dịch đóng vai trò rất quan trọng.

Gần đây, ng-ời ta liên tục hoàn chỉnh các kỹ thuật xét nghiệm tinh dịch, các tiêu chuẩn đánh giá cũng liên tục đ-ợc hiệu chỉnh [5, 7]. Xét nghiệm phân biệt tinh trùng sống và tinh trùng chết còn ít đ-ợc áp dụng, các tài liệu viết về kỹ thuật này còn nhiều chỗ ch-a cụ thể. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, để phân biệt tinh trùng sống- chết có thể nhuộm tinh trùng bằng eosin-nigrosin, bằng eosin 1%, hoặc bằng xanh trypan 1%. Phân tích tỷ lệ tinh trùng sống và chết vào thời điểm nào? Làm thế nào để có đ-ợc kết quả chính xác, nên dùng ph-ơng pháp đánh giá nào là những vấn đề ch-a đ-ợc nghiên cứu đầy đủ. Với những thực tế trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm các mục tiêu:

1. Đánh giá ph-ơng pháp nhuộm phân biệt tế bào sống chết bằng eosin và xanh trypan.

2. Hoàn chỉnh quy trình đánh giá độ sống – chết của tinh trùng.

II. ĐỐI T-ỢNG VÀ PH-ƠNG PHÁP

1. Đối t-ợng nghiên cứu

Đối t-ợng nghiên cứu gổm 52 ng-ời nam giới trong các cặp thiểu năng sinh sản đến xét nghiệm tại bộ môn Y sinh học – Di truyền từ tháng 2 năm 2004 đến tháng 6 năm 2004, mẫu tinh dịch có số l-ợng 3 20 triệu tinh trùng/ ml tinh dịch.

2. Ph-ơng pháp nghiên cứu

Bệnh nhân đ-ợc xét nghiệm kiêng xuất tinh ít nhất 48h và không quá 7 ngày. Xét nghiệm sẽ đ-ợc tiến hành ngay sau khi tinh dịch hoá lỏng [3, 4, 5, 6,7].

Ph-ơng pháp để phân biệt tinh trùng sống chết là nhuộm eosin 1% trong n-ớc và nhuộm xanh try¬pan 1% trong n-ớc. Trong đó nhuộm xanh trypan 1% đ-ợc coi là ph-ơng pháp kinh điển để nhuộm phân biệt các loại tế bào sống- chết trong đó có phân biệt tinh trùng sống- chết.

Mỗi mẫu tinh dịch đ-ợc song song tiến hành nhuộm phân biệt tế bào sống – chết bằng eosin và xanh trypan. Phân tích tỷ lệ tinh trùng sống – chết bằng cách quan sát 100 tinh trùng/ mẫu tinh dịch/lần xét nghiệm ỏ các thời điểm:

+ Khi vừa xuất hiên tinh trùng đầu tiên ngấm thuốc nhuộm.