ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM CƠ HOÀNH TRONG TIÊN LƯỢNG CAI THỞ MÁY

ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM CƠ HOÀNH TRONG TIÊN LƯỢNG CAI THỞ MÁY
Nguyễn Minh Hải1,, Bùi Văn Cường2, Đặng Quốc Tuấn
Mục tiêu: Đánh giá vai trò của siêu âm cơ hoành trong tiên lượng cai thở máy. Đối tượng: Tất cả bệnh nhân được cai thở máy có chỉ định rút ống nội khí quản tại Trung tâm hồi sức tích cực – Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 8 năm 2021 đến tháng 9 năm 2022. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả tiến cứu, bệnh nhân đủ tiêu chuẩn lựa chọn, đủ tiêu chuẩn cai máy, thử nghiệm thở tự nhiên thành công có chỉ định rút ống nội khí quản. Các thông số thông khí phút (MV), tần số thở, chỉ số thở nhanh nông (RBSI) trên máy thở được lấy khi bệnh nhân thở máy theo phương thức thở PSV, siêu âm cơ hoành tiến hành ngay trước khi rút ống khi bệnh nhân tự thở T-tube qua nội khí quản. Kết quả: tỉ lệ cai máy thở thành công là 73,3% (n = 33), thất bại là 26,7% (n = 12), 18 bệnh nhân có rối loạn cơ hoành (40%) và 27 bệnh nhân không rối loạn cơ hoành (60%), hành trình cơ hoành (DEN) và tỉ lệ dày lên cơ hoành (DTF%) hai bên là không khác nhau ở hai nhóm rút ống thành công và rút ống thất bại. Trong nhóm có rối loạn cơ hoành, DEN phải ở nhóm rút ống thất bại là thấp hơn nhóm rút ống thành công với cut-off < 0,48cm cho độ nhạy 100%, độ đặc hiệu 60%, diện tích dưới đường cong (AUC) là 0,86. Kết luận: Siêu âm cơ hoành không có giá trị tiên lượng rút ống khí quản ở tất cả các bệnh nhân. Bệnh nhân có rối loạn cơ hoành DEN phải < 0,48 cm tiên lượng rút ống nội khí quản thất bại, DEN phải > 1cm tiên lượng rút ống nội khí quản thành công ở bệnh nhân ho khạc tốt.

Hầu hết các bệnh nhân nặng trong khoa hồi sức tích cực cần được thông khí nhân tạo [1], việc  rút  ông  nội  khí  quản  càng  sớm  càng  tốt nhằm hạn chế được các biến chứng của thông khí nhân tạo như viêm phổi liên quan đến thở máy [2], chấn thương phổi áp lực, chấn thương thể tích đặc biệt thông khí nhân tạo trên 48 giờ có  thể  dẫn  đến  teo  và  rối  loạn  chức  năng  cơ hoành [3]. Cơ hoành là một cơ hít vào chính, ở tư thế nằm chuyển động của cơ hoành gây ra 2/3 thể tích khí lưu thông của bệnh nhân [4], khicơ hoành bị yếu, gắng nặng thông khí sẽ dồn vào các cơ hít vào khác và nếu các cơ này không đủ khả năng hít vào là một trong nguyên nhân cai  máy  thất  bại.  Chính  vì  vậy  đánh  giá  chức năng  cơ  hoành  đóng  vai  trò  quan  trọng  trong tiên lượng cai thở máy ở bệnhnhân, và là một trong những nguyên nhân cai máy thất bại [5]. Trong các nghiên cứu trước đây sử dụng siêu âm cơ hoành trong tiên lượng cai thở máy sử dụng chủ yếu là hai chỉ số tỉ lệ dày lên của cơ hoành (DTF%) và hành trình cơ hoành ở nhịp thở bình thường (DEN) [6],[7],[8],[9] chủ yếu ở một bên. Vì  vậy  chúng  tôi  tiến  hành  nghiên  cứu  nhằm đánh giá giá trị của hành trình cơ hoành trong nhịp thở bình thường (DEN) và thay đổi độ dày cơ hoành (DTF%) ở cả hai bên trong tiên lượng rút ống nội khí quản và cai thởmáy