Diễn biến lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân ngộ độc cấp nặng trong quá trình lọc máu liên tục tại trung tâm chống độc bệnh viện bạch mai

Lọc máu liên tục là một phương pháp mới có triển vọng để điều trị bệnh nhân ngộ độc cấp mức độ nặng. Mục tiêu: (1) Đánh giá tiến triển lâm sàng của bệnh nhân ngộ độc cấp trong lọc máu liên tục và (2) Đánh giá tiến triển cận lâm sàng của bệnh nhân ngộ độc cấp trong lọc máu liên tục. Đối tượng và phương pháp: 21 bệnh nhân ngộ độc cấp, điều trị tại Trung tâm Chống Độc – Bệnh viện Bạch Mai, được tiến hành 28 lần lọc máu liên tục. Két quả: 57,1% nguyên nhân ngộ độc do tự tử, trong đó khỏi bệnh 14 (67,3%), tử vong 7 (33,3%), thời gian từ khi nhiễm độc tới khi được lọc máu 72 giờ, thời gian trung bình của quả lọc 27,1 giờ, sau lọc 12 giờ ý thức cải thiện rõ rệt, không có rối loạn huyết động trong quá trình lọc, nồng độ gardenal trong máu giảm nhanh trong 12 giờ đầu, creatinin máu giảm dần trong quá trình lọc. Két luận: Lọc máu liên tục cải thiện nhanh ý thức của bệnh nhân, giúp thải trừ độc chất, giảm thời gian thở máy, hỗ trợ tốt chức năng thận và không làm rối loạn huyết động.

Ngộ độc là một bệnh lý thường gặp trong cấp cứu. Khoảng 5% số bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu là do ngộ độc cấp. Năm 2007, tại Mỹ có 2,5 triệu ca ngộ độc [5]. Ở Việt Nam, năm 2004, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận tới 1816 trường hợp ngộ độc cấp, trong đó tử vong 0,49% [1]. Theo đà phát triển của xã hội, những năm gần đây ước tính số ca mắc và tỷ vong do ngộ độc cấp ngày càng nhiều. Do vậy, đòi hỏi phải có hướng giải quyết nhanh chóng nhằm giảm tỷ lệ mắc và tử vong. Tuy nhiên, vấn đề khó khăn ở chỗ các biện pháp điều trị ngộ độc cấp có nhiều hạn chế đặc biệt trong điều kiện của một nước đang phát triển như Việt Nam, do thuốc kháng độc đặc hiệu không những hiếm, mà còn rất đắt tiền, các biện pháp điều trị mới đòi hỏi kinh phí lớn và nguồn nhân lực chuyên môn cao. Thực tế, điều trị ngộ độc cấp nặng đã gặp rất nhiều trở ngại. Với trách nhiệm tiên phong về chống độc, ứng dụng thành tựu y học, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai nhiều kỹ thuật lọc máu với màng lọc tính năng cao vào điều trị bệnh nhân ngộ độc cấp.
Hai trong số đó là lọc máu tĩnh mạch-tĩnh mạch liên tục (Continuous veno-venous hemofiltration – CVVH) và thay huyết tương (Plasma Exchange – PEX). Lọc máu liên tục là biện pháp lọc có nhiều lợi điểm, tuy vậy với các nhà lâm sàng, giá trị của CVVH ở mức độ nào, đặc biệt là vai trò của nó trong điều trị bệnh nhân ngộ độc cấp nặng ra sao vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp. Vì tính chất cấp bách đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm mục tiêu:
1.    Đánh giá tiến triển lâm sàng của bệnh nhân ngộ độc cấp trong lọc máu liên tục.
2.    Đánh giá tiến triển cận lâm sàng của bệnh nhân ngộ độc cấp trong lọc máu liên tục.