Điện di Hemoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nhận định chung

Điện di hemoglobin là xét nghiệm máu được thực hiện để kiểm tra các loại huyết sắc tố khác nhau trong máu. Huyết sắc tố là chất trong các tế bào hồng cầu mang oxy.

Các loại huyết sắc tố bình thường phổ biến nhất là:

Huyết sắc tố A. Đây là loại huyết sắc tố phổ biến nhất thường thấy ở người trưởng thành. Một số bệnh, chẳng hạn như các dạng nặng của bệnh thalassemia, có thể làm cho nồng độ hemoglobin A ở mức thấp và nồng độ hemoglobin F cao.

Huyết sắc tố F (huyết sắc tố thai nhi). Loại này thường được tìm thấy ở thai nhi và trẻ sơ sinh. Huyết sắc tố F được thay thế bằng huyết sắc tố A (huyết sắc tố trưởng thành) ngay sau khi sinh; chỉ một lượng rất nhỏ hemoglobin F được tạo ra sau khi sinh. Một số bệnh, chẳng hạn như bệnh hồng cầu hình liềm, thiếu máu bất sản và bệnh bạch cầu, có các loại huyết sắc tố bất thường và lượng huyết sắc tố cao hơn F.

Huyết sắc tố A2. Đây là một loại huyết sắc tố bình thường được tìm thấy với số lượng nhỏ ở người lớn.

Có hơn 350 loại huyết sắc tố bất thường. Phổ biến nhất là:

Huyết sắc tố S. Loại huyết sắc tố này có trong bệnh hồng cầu hình liềm.

Huyết sắc tố C. Loại huyết sắc tố này không mang oxy tốt.

Huyết sắc tố E. Loại huyết sắc tố này được tìm thấy ở những người gốc Đông Nam Á.

Huyết sắc tố D. Loại huyết sắc tố này có trong một số rối loạn tế bào hình liềm.

Hemoglobin S và hemoglobin C là những loại huyết sắc tố bất thường phổ biến nhất có thể được tìm thấy bằng xét nghiệm điện di.

Điện di sử dụng một dòng điện để phân tách các loại huyết sắc tố bình thường và bất thường trong máu. Các loại huyết sắc tố có điện tích khác nhau và di chuyển ở tốc độ khác nhau. Số lượng của từng loại huyết sắc tố hiện tại được đo.

Một lượng huyết sắc tố bình thường hoặc một loại huyết sắc tố bất thường trong máu có thể có nghĩa là có bệnh. Các loại huyết sắc tố bất thường có thể xuất hiện mà không có bất kỳ triệu chứng nào khác, có thể gây ra các bệnh nhẹ không có triệu chứng hoặc gây ra các bệnh có thể đe dọa đến tính mạng. Ví dụ, hemoglobin S được tìm thấy trong bệnh hồng cầu hình liềm, đây là một bất thường nghiêm trọng của máu và gây ra các vấn đề nghiêm trọng.

Chỉ định điện di Hemoglobin

Điện di hemoglobin được thực hiện để:

Tìm từng loại huyết sắc tố trong máu. Điều này có thể được sử dụng để chẩn đoán một số loại thiếu máu (như thalassemia).

Kiểm tra điều trị các bệnh có loại huyết sắc tố bất thường trong máu.

Giúp các cặp vợ chồng tìm hiểu khả năng họ có con với một số dạng thiếu máu nhất định có thể truyền từ cha mẹ sang con (di truyền).

Chuẩn bị điện di Hemoglobin

Hãy cho bác sĩ biết nếu đang điều trị sắt cho bệnh thiếu máu thiếu sắt.

Thực hiện điện di Hemoglobin

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi điện di Hemoglobin

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của điện di Hemoglobin

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề từ việc lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể co một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Điện di hemoglobin là xét nghiệm máu được thực hiện để kiểm tra các loại huyết sắc tố khác nhau trong máu. Kết quả sẵn sàng trong vài ngày.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Kết quả nên chứa trong phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường,

Huyết sắc tố A1: 96,5% – 98,5% tổng lượng huyết sắc tố hoặc 0,96 – 0,985 khối lượng.

Huyết sắc tố A2: 1,5% – 3,5% tổng lượng huyết sắc tố hoặc 0,015 – 0,035 khối lượng.

Huyết sắc tố F: 0% – 1% tổng khối lượng huyết sắc tố hoặc 0 – 0,01 khối lượng.

Các loại huyết sắc tố bất thường: Không có.

Giá trị cao và thấp

Số lượng cao hơn bình thường của cả hemoglobin A2 và hemoglobin F có thể có nghĩa là một dạng thalassemia nhẹ. Nồng độ hemoglobin A rất thấp và nồng độ hemoglobin F cao có thể có nghĩa là một dạng bệnh thalassemia nặng hơn. Nồng độ hemoglobin F cao có thể được nhìn thấy trong một tình trạng hiếm gặp gọi là sự tồn tại di truyền của hemoglobin bào thai.

Hemoglobin S với số lượng vừa phải có thể có nghĩa là đặc điểm tế bào hình liềm. Hemoglobin S với số lượng cao có nghĩa là bệnh hồng cầu hình liềm.

Hemoglobin C với số lượng thấp có thể có nghĩa là mang hemoglobin C. Huyết sắc tố C với số lượng cao có nghĩa là bệnh huyết sắc tố C, gây thiếu máu và lách to.

Hemoglobin loại S và C có nghĩa là bệnh hemoglobin S và C, gây ra một dạng bệnh hồng cầu hình liềm nhẹ hoặc trung bình.

Hemoglobin E với số lượng thấp đồng nghĩa với sự hiện diện của mang hemoglobin E. Huyết sắc tố E với số lượng cao có nghĩa là bệnh huyết sắc tố E, gây thiếu máu và các tế bào hồng cầu nhỏ hơn bình thường.

Các loại huyết sắc tố khác với S, C, D và E rất hiếm. Nhưng hơn 350 loại huyết sắc tố bất thường đã được tìm thấy.

Yếu tố ảnh hưởng đến điện di Hemoglobin

Những lý do có thể không thể kiểm tra hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Có truyền máu trong 3 tháng qua.

Bị thiếu máu thiếu sắt. Điều này có thể gây ra kết quả thấp giả cho hemoglobin A2.

Điều cần biết thêm

Nếu đang có kế hoạch sinh con và được phát hiện có loại huyết sắc tố bất thường trong máu, có thể cân nhắc tư vấn di truyền. Điều này có thể giúp thấy khả năng có con với một số dạng thiếu máu di truyền nhất định (như bệnh hồng cầu hình liềm hoặc bệnh thalassemia).