Điều trị ngoại khoa tắc ruột do bã thức ăn: phẫu thuật nội soi hay mổ mở?

Nghiên cứu hồi cứu bệnh án của 32 bệnh nhân (BN), tuổi trung bình 63,3 ± 14,5, tắc ruột do bã thức ăn, phẫu thuật tại Bệnh viện TWQĐ108 từ 10 – 2000 đến 10 – 2010. 62,5% có tiền sử phẫu thuật dạ dày. CT bụng xác định được khối bã thức ăn 6/8 BN (75%). 68,8% tắc hồi tràng, 25% tắc hỗng tràng, 6,2% tắc dạ dày. 81,3% có một khối bã thức ăn, 18,7% có nhiều khối. Phẫu thuật mở 93,7%, phẫu thuật nội soi (PTNS) 6,3%. 75% khối bã thức ăn được nghiền nát và đẩy xuống manh tràng, 25% phải mở ruột. Không có tử vong phẫu thuật. 2/8 BN (25%) phải mở ruột non có nhiễm khuẩn vết mổ. CT bụng có giá trị trong chẩn đoán và quyết định phẫu thuật. PTNS bước đầu cho thấy đây là phương pháp an toàn, hiệu quả trong điều trị bệnh. Tắc ruột non là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp. Bã thức ăn (bezoars) là một trong những nguyên nhân hiếm gặp gây tắc ruột non [1]. Bã thức ăn là một khối thức ăn không tiêu, tùy theo thành phần của nó, người ta chia thành nhiều loại như: bã thức ăn thực vật (phytobezoars), khối bã thức ăn động vật (lactobezoars), khối lông tóc (trichobezoars) hoặc khối hỗn hợp nhiều loại. Loại thường gặp  nhất là khối bã thức ăn thực vật [2]. Tắc ruột do bã thức ăn rất khó chẩn đoán đúng nguyên nhân trước mổ. Mục tiêu điều trị là loại bỏ được khối thức ăn bằng các biện pháp nội-ngoại khoa và dự phòng tái phát. Thời gian gần đây, nhiều tác giả để cập đến ứng dụng PTNS trong điều trị bệnh. Hồi cứu 32 hồ sơ BN tắc ruột do bã thức ăn được phẫu thuật tại Bệnh viện TWQĐ 108, chúng tôi muốn rút ra một số kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Mục đích của nghiên cứu nhằm đánh giá kết quả chẩn đoán và điều trị ngoại khoa tắc ruột do bã thức ăn.