ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT U NANG THƯỢNG BÌ NỘI SỌ

by

ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT U NANG THƯỢNG BÌ NỘI SỌ

ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT U NANG THƯỢNG BÌ NỘI SỌ

Huỳnh Lê Phương , Trần Thiện Khiêm*

TÓM TẮT

Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị phẫu thuật của u nang thượng bì (UNTB) nội sọ.

Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu mô tả hàng loạt ca. Từ tháng 1/2008 đến tháng 06/2012 có 44 trường hợp u nang thượng bì được phẫu thuật tại khoa Ngoại Thần kinh-BV Chợ Rẫy. Tác giả đã mô tả các dấu hiệu lâm sàng của UNTB, tất cả bệnh nhân đều được đánh giá hình ảnh dựa vào MRI não. Tình trạng trước mổ được đánh giá bằng thang điểm Glasgow và Karnofsky. Kết quả phẫu thuật đánh giá lúc ra viện bằng điểm GOS, lấy hết u và biến chứng sau mổ.

Kết quả: Tuổi trung bình của 15 nam (34%) và 29 nữ (66%) là 39,4 ± 11,2 tuổi (14 -59). Triệu chứng lâm sàng gồm: đau đầu (91%), đau dây V (32%), dấu tiểu não (32%) và yếu nửa người là 11,4%. UNTB dưới lều chiếm 61,3%, thường gặp ở góc cầu tiểu não (45,5%), u trên lều chủ yếu là ở thùy thái dương (16%). Kết quả lấy toàn bộ u-hết bao là 41%, có 1 trường hợp tử vong do mổ (2,3%), 1 trường hợp máu tụ ngoài màng cứng hố mổ (2,3%) và 1 máu tụ dưới màng cứng hố mổ, không có biến chứng viêm màng não hay dò dịch não tủy sau mổ. 95,6 % có kết quả tốt sau mổ với tỉ lệ hồi phuc là 84,1% và di chứng vừa 11,4%.

Kết luận: UNTB có lâm sàng đa dạng, phẫu thuật là điều trị duy nhất, độ an toàn và hiệu quả cao. Kếhoạch phẫu thuật là lấy càng nhiều bao u càng tốt nhưng có thểđể lại bao u dính vào cấu trúc quan trọng.

MỞ ĐẦU
U nang thượng bì (UNTB) là một thương tổn bẩm sinh lành tính hiêm gặp, chiêm tỉ lệ từ 1 ~2 % các loại u trong sọ(14). UNTB có nguồn gốc từ ngoại bì phôi và được hình thành do sự tách không hoàn toàn giữa ngoại bì da và ngoại bì thần kinh trong giai đoạn đóng ống thần kinh xảy ra vào tuần thứ 3 đên tuần thứ 5 của thai kì. Vì có nguồn gốc khiêm khuyết bẩm sinh trong phôi thai, UNTB thường gặp ở những vị trí xa đường giữa trong sọ. Tuy nhiên, cũng có thể gặp UNTB ở nhiều vị trí khác như: vùng trên yên, sàn não thất IV, vùng tuyên tùng, thể chai, trong mô não, trong tủy sống và xương sọ. Trong đó vị trí vùng GCTN chiêm tỉ lệ cao nhất, khoảng 40%-50% tổng sô’ ca UNTB nội sọ và đứng hàng thứ ba trong các loại u não tại vùng này sau u sợi thần kinh và u màng não.
UNTB không nhạy cảm vói tia xạ, do đó điều trị phẫu thuật là lựa chọn hàng đầu. Phẫu thuật, lây toàn bộ u là lý tưởng nhất và mục tiêu của điều trị phẫu thuật là giảm được tỉ lệ tái phát và biên chứng viêm màng não sau mổ. Từ hơn nửa thê” kỷ nay đã có nhiều báo cáo về phẫu thuật UNTB nội sọ cho kêt quả khả quan như trong báo cáo của tác giả Yasargil năm 1989 vói tỉ lệ lây toàn phần u là 95%. Tuy nhiên, ngoài việc u liên quan mật thiêt vói các câu trúc thần kinh mạch máu quan trọng, vỏ bao của chúng còn dính chặt vào các câu trúc này làm cho phẫu thuật lây toàn bộ u vân là một thực tê” khó khăn.
 

 

Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất

Leave a Comment