ĐIỀU TRỊ SUY GAN CẤP Ở TRẺ EM

Suy gan cấp là một tình trạng bệnh lý đa cơ quan phức tạp xuất hiện sau một tác động có hại đến gan và được đặc trưng bởi vàng da, rối loạn đông máu và bệnh lý não tiến triển trong một thời  gian ngắn ở  một bệnh nhân  trước   đó  có  chức  năng  gan  bình thường. Diễn tiến tự nhiên của bệnh rất khác nhau và tỉ lệ sống sót nếu không ghép gan thay đổi từ 10 – 90% tùy theo nghiên cứu. Nhiễm trùng huyết và phù não là hai nguyên nhân gây tử vong chính trong ALF. Tỷ lệ suy gan cấp ở trẻ em vẫn chưa được biết. Ở Mỹ có khoảng 675 ca ghép gan mỗi năm, trong đó có 10 – 15% suy gan cấp giai đoạn 3,4 [2,

3]. Nguyên nhân suy gan cấp ở trẻ em có sự khác biệt so với  người  lớn,  tùy thuộc vào tuổi, vùng địa lý và đất nước. Một nghiên cứu theo dõi dọc đa trung tâm ở Bắc Mỹ cho thấy: trong  số  229  trẻ  mắc  suy  gan  cấp  có  35(15,3%)  trẻ  ngộ  độc  acetaminophen,  118 (51,5%)  trẻ  không  xác  định  được  nguyênnhân, 75 (32,8%) bệnh nhân là viêm gan tự miễn, bệnh Wilson [9].

Ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu về suy gan cấp ở trẻ em chưa nhiều nên để đánh giá: ―Nguyên nhân và kết quả điều trị suy gan cấp ở trẻ em‖ được thực hiện nhằm mục tiêu:

1. Tìm hiểu nguyên nhân suy gan cấp ở trẻ em.

2. Đánh giá kết quả điều trị suy gan cấp ở trẻ em tại bệnh viện Nhi Trung ương

II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

1. Đối tượng nghiên cứu

Gồm 58 bệnh nhân từ 1 tháng đến 15 tuổi,được  chẩn  đoán  suy gan  cấp,  điều  trị  tạibệnh viện Nhi Trung ương, từ  tháng 1/ 2008 đến tháng 12/2010.

Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân

Tất cả các bệnh nhân suy gan cấp tuổi từ

1 tháng – 15 tuổi điều trị tại bệnh viện Nhi Trung  ương   theo  tiêu  chuẩn  của  nhóm nghiên cứu suy gan cấp trẻ em (PALFSG) đa trung  tâm  năm  2000  và  King’s  College Hospital [6] là:

– Bằng chứng sinh hóa của tổn thương gan.

– Không có tiền sử bệnh gan mạn tính

– Rối  loạn  đông  máu  không  điều  chỉnh được bằng vitamin K

– INR ≥ 1,5 nếu bệnh nhân có hôn  mê hoặc ≥ 2,0 nếu bệnh nhân không có hôn mê.

1.2. Tiêu chuẩn loại trừ

Bệnh  nhân  không  đủ  tiêu  chuẩn  của PALFSG.

2. Phương pháp nghiên cứu

Thiết kế nghiên cứu

Nghiên cứu hồi cứu mô tả được tiến hành trong 3 năm, tử tháng 1 năm 2008 – tháng 12 năm 2010.

Cỡ mẫu nghiên cứu: theo phương pháp thuận tiện lấy tất cả các bệnh nhân có đủ tiêu chuẩn.Tiến  hành  nghiên  cứu:  Mỗi  bệnh  nhân được ghi chép theo mẫu bệnh án thống nhất.

Nội dung nghiên cứu

* Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu

– Tuổi, giới, địa phương,  tháng vào  viện, vào viện ngày thứ mấy của bệnh.

* Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của suy gan cấp trẻ em.

* Các căn nguyên gây suy gan cấp: chẩn đoán căn nguyên dựa trên lâm sàng và xét nghiệm

– căn nguyên vi rút khẳng định dựa trên sự sàng lọc các dấu ấn viêm gan A, B, C và E bao gồm kháng thể IgM chống lại HAV, HBV và các kháng thể tự miễn bao gồm kháng thểkháng nhân, kháng thể kháng tiểu thể gan –thận và các kháng thể kháng cơ trơn, kháng thể kháng Leptospirose, PCR CMV, EBV.

– Ngộ độc thuốc được dựa trên khai thác tiền sử dùng thuốc liều gây độc tại ngay thờiđiểm mới vào viện và/hoặc tìm thấy độc chấttrong máu hoặc nước tiểu.

– Chẩn đoán bệnh Wilson dựa trên  hàm lượng   đồng  trong  huyết  thanh,   mức  độ ceruloplasmin trong máu bệnh  nhân, sự có mặt của vòng Kayser – Fleisher ở mắt và tiền sử gia đình.

– Hội  chứng  Budd-Chiari   (gan   to,  tắcnghẽn tĩnh mạch gan) được khẳng định bằngchẩn đoán hình ảnh ổ bụng.