Do Nocardia: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nocardiosis là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn Nocardia sống trong đất. Nếu hít phải, vi khuẩn có thể gây viêm phổi, dẫn đến nhiễm trùng máu và lan rộng nhiễm trùng đến các cơ quan trong cơ thể. Tình trạng này gọi là bệnh do Nocardia lan tỏa (disseminated nocardiosis). Những người bị suy giảm miễn dịch như đang bị ung thư, dùng thuốc steroids hay thuốc ức chế miễn dịch sẽ có nguy cơ bệnh lan tỏa khắp cơ quan.

Nocardia cũng có thể gây nhiễm trên da thông qua đường vào là các vết cắt, các vết thương hở hoặc cào xước xảy ra trong quá trình làm việc trong vườn hoặc ngoài nhà. Nhiễm trùng da có thể khác biệt với các thể khác, gọi là thể da niêm (cutaneous nocardiosis). Phơi nhiễm do bệnh nghề nghiệp với đất, công trường, nơi phong cảnh, nông trang, gia tăng nguy cơ nhiễm thể bệnh ở da.

Bệnh này do vi khuẩn Nocardia gây ra, đây là một loại vị khuẩn được tìm thấy trong đất. Vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở hoặc hít phải bụi nhiễm khuẩn Nocardia.

Ngoài ra, nếu bị bệnh phổi mãn tính hoặc có hệ miễn dịch yếu như bị ung thư, nhiễm HIV/AIDS, cấy ghép phẫu thuật, dùng thuốc steroid trong thời gian dài cũng có khả năng sẽ mắc phải nhiễm khuẩn Nocardia.

Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến phổi, các triệu chứng có thể bao gồm: Cảm thấy đau ngực khi thở (có thể xảy ra đột ngột hoặc từ từ); Ho ra máu; Sốt; Đổ mồ hôi về đêm; Giảm cân.

Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến não, các triệu chứng có thể bao gồm: Sốt;Đau đầu; Nôn mửa; Động kinh

Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến da, các triệu chứng có thể bao gồm: Da bị lở loét; Da bị sưng, tấy đỏ; Xuất hiện những khối u lớn gọi là u nấm dọc theo các hạch bạch huyết.

Lây truyền trực tiếp từ đất qua vết xây xước trên da. Phổ biến nhất là qua vết đâm xuyên của gai. 

Chưa có tài liệu nào nói Nocardia lây trực tiếp từ người sang người.

Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Nocardia bao gồm:

• Đang dùng thuốc steroid hoặc dùng trong thời gian dài;
• Từng cấy ghép tủy hoặc nội tạng;
• Đang bị ung thư;
• Nhiễm HIV/AIDS.
• Xơ gan;
• Viêm loét ruột kết;
• Thấp khớp;
• Đang bị bệnh Cushing hoặc bệnh Pemphigus
• Mắc các bệnh về phổi;

Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp hạn chế diễn tiến nhiễm Nocardia:

– Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe.

– Dùng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê. Dùng thuốc theo đúng chỉ định. Bệnh nhiễm trùng có thể tái phát nếu điều trị không đủ lâu.

– Hiểu rằng các bệnh nhiễm trùng khác cũng có thể giống bệnh Nocardiosis.

– Báo cho bác sĩ biết nếu có bất kỳ triệu chứng nhiễm trùng nào hoặc gặp các biến chứng khác.

Nhân viên y tế sẽ chẩn đoán bệnh do Nocardia dựa trên tiền sử bệnh và kiểm tra sức khỏe. Tùy thuộc vào bộ phận bị nhiễm bệnh mà bác sĩ sẽ lấy mẫu mô thích hợp bằng cách:

• Sinh thiết não
• Nội soi phế quản
• Sinh thiết phổi
• Sinh thiết da
• Thử đờm

Dùng thuốc kháng sinh trong một thời gian dài là cách điều trị do Nocardia tốt nhất hiện nay. Tùy theo nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến bộ phận nào mà thời gian điều trị sẽ khác nhau, cụ thể là:

• Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến phổi: cần dùng thuốc kháng sinh trong 6 đến 12 tháng.
• Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến não: cần dùng thuốc kháng sinh trong 12 tháng.
• Nếu nhiễm Nocardia ảnh hưởng đến da hoặc mô mềm:  cần dùng thuốc kháng sinh trong 2 đến 4 tháng.