Đối chiếu đặc điểm lâm sàng với mô bệnh học và hoá mô miễn dịch của u Lympho không Hodgkine ngoài hạch vùng đầu cổ

U lympho ác tính (Lymphomalign) được chia làm 2 loại là u lympho dạng Hodgkin (Lymphomalign Hodgkinnien – L.H) và u lympho không Hodgkin (Lymphomalign non Hodgkinnien
– L.N.H). Khối u lympho có nguồn gốc từ tế bào lympho ở hạch bạch huyết, ở các cơ quan có nhiều tổ chức bạch huyết, hệ tạo máu, v.v… Tại vùng  đầu  cổ,  u  có  thể  xuất  phát  từ  vòng Waldeyer,  mũi  xoang,  hạ  họng  –  thanh  quản, tuyến giáp, tuyến mang tai, vòm họng… Đây là thể u lympho ác tính không Hodgkin ngoài hạch của vùng đầu cổ (U.L.K.H).
U lympho ác tính chiếm khoảng 4% trong tổng số các ung thư ở Mỹ (hiệp hội ung thư Mỹ – 1993). Trong đó L.N.H gặp nhiều hơn 5 lần loại L.H. Trong L.N.H thể khối u biểu hiện ở ngoài hạch vùng đầu cổ chiếm gần 50% các trường hợp. Ở Việt Nam, vào thập kỷ 90 của thế kỷ 20 mới được đề cập tới loại bệnh này. Tỷ lệ bệnh đang có xu hướng tăng lên: giai đoạn trước 1990 gặp ở nam là 3,8 và nữ là 2,0 cho 100.000 dân, giai đoạn sau 1990 đã là 6,2 ở nam và 2,8 ở nữ và nó được xếp vào hàng thứ 5 sau ung thư phổi, dạ dày, gan và vòm mũi họng [2, 5].
Qua 50 bệnh nhân được chẩn đoán điều trị qua lâm sàng, mô bệnh học và hoá mô miễn dịch chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu :
Đối chiếu phân loại mô bệnh học và hoá mô miễn dịch với lâm sàng, nhằm rút kinh nghiệm cho chẩn đoán, điều trị, theo dõi sau điều trị.
I.    ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU
1.    Đối tượng nghiên cứu
Gồm 50 bệnh nhân khám, điều trị tại khoa ung bướu bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương từ 1/2005 đến 9/2008.
2.    Phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu – mô tả cắt ngang.
3.    Các bước tiến hành
–    Thăm khám lâm sàng, nội soi, phóng  đại, chụp ảnh tổn thương, sinh thiết chẩn đoán.
–    Các mẫu bệnh phẩm được chẩn đoán mô
bệnh học, hoá mô miễn dịch với các kháng thể CD3, CD45 (xác định tế bào T) và CD20, CD79a (để xác định tế bào B) thực hiện tại khoa Giải phẫu bệnh lý – Bệnh viện K Hà Nội .
– Các phân loại mô bệnh học và hoá mô miễn    dịch:    áp    dụng    theo    WF    (Working
Formulation), WHO – 2001

U lympho không Hodgkin ngoài hạch vùng đầu cổ chiếm 50% của u lympho ác tính không Hodgkin. Vị trí xuất phát rất phong phú. Phân loại mô học theo WHO – 2001 đã cho thấy nguồn gốc tế bào, độ ác tính, ứng dụng thích hợp trong điều trị, tiên lượng. Mục tiêu: Đối chiếu chẩn đoán lâm sàng với mô bệnh học và phân loại theo WHO – 2001. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang trên 50 bệnh nhân. Kết quả: vị trí u nguyên phát từ mũi xoang (50%), vòng Waldeyer (40%), các vị trí khác (10%). Phân loại theo W.F có 96% ở độ ác tính trung bình. Phân loại theo WHO – 2001 tế bào B (66%), B lớn lan toả (44%), tế bào T (34%). Thể mũi xoang có nguồn gốc tế bào T (15/25), vòng Waldeyer có nguồn gốc chủ yếu từ tế bào B (19/1). Kết luận : có sự khác biệt về nguồn gốc tế bào B ở vòng Waldeyer và T ở vùng mũi xoang trong ULKH vùng đầu cổ.