Động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thể thao Việt Nam và một số yếu tố liên quan năm 2016

Luận văn thạc sĩ y học Động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thể thao Việt Nam và một số yếu tố liên quan năm 2016.Sự thành công của mỗi tổ chức phụ thuộc vào việc có hay không một đội ngũ những người lao động có năng lực và nhiệt tình cao[23]. Nguồn nhân lực rất quan trọng trong hiệu quả của hệ thống chăm sóc sức khỏe[45]. Trong đó, mỗi nhân viên là độc lập và có những nhu cầu, tham vọng, tiềm năng khác nhau. Nhiệm vụ của nhà quản lý là phải dung hòa được những cái khác nhau ấy để cùng hướng tới mục tiêu chung của tổ chức[3]. Do vậy, các nhà quản lý luôn phải tìm ra những chính sách, những cách thức khác nhau để tạo động lực làm việc cho nhân viên của mình.
Để có thể đưa ra một quyết định đúng đắn nhà quản lý cần phải nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của nhân viên[17]. Động lực làm việc có liên kết chặt chẽ đối với sự hài lòng về công việc, điều mà có thể giữ người lao động gắn bó lâu dài với công việc đó[38]. Động lực của nhân viên y tế có khả năng ảnh hưởng đến việc cung cấp các dịch vụ y tế.Tinh thần thấp trong lực lượng lao động có thể làm giảm chất lượng dịch vụ, đội ngũ nhân viên có động lực là một khía cạnh quan trọng của việc đạt hiệu suất cao trong hệ thống y tế,nó cũng là một trong những yếu tố khó khăn nhất để đo lường. Tùy vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể mà mỗi đơn vị xây dựng cho mình một chính sách tạo động lực làm việc cho nhân viên[2].

Hai nhà khoa học Inke Mathauer, Ingo Imhoff và các cộng sự (2006) đã nghiên cứu về động lực làm việc của nhân viên y tế tại Benin, Kenya và chỉ ra rằng nhân viên y tế đang mất dần động cơ làm việc. Nghiên cứu cũng cho thấy những ưu đãi phi vật chất và các công cụ quản lý nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc tạo động lực làm việc [47].
Tại Việt Nam cũng đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề tạo động lực cho người lao động nhưng chủ yếu ở trong các doanh nghiệp kinh tế còn trong ngành y thì chưa có nhiều và đặc biệt do nhiều nguyên nhân khác nhau (đặc thù ngành, đặc điểm vùng miền, các yếu tố bên trong và ngoài cơ quan…) mà các nghiên cứu thường chưa được áp dụng rộng rãi thường chỉ có tính chất cục bộ trong đơn vị được nghiên cứu.2
Bệnh viện Thể thao Việt Nam là bệnh viện đa khoa hạng II trực thuộc Tổng cục Thể dục Thể thao. Bệnh viện đi vào hoạt động từ tháng 5-2007, với quy mô 100 giường bệnh bao gồm 21 khoa phòng. Bệnh viện đang dần khẳng định được thương hiệu trong công tác khám và điều trị chấn thương cho các vận động viên, huấn luyện viên, cán bộ nhân viên và nhân dân. Từ khi đi vào hoạt động cho đến nay bệnh viện đã xác định rõ mục tiêu phát triển theo hướng đa khoa, chuyên sâu về chấn thương và y học Thể thao. Các khoa lâm sàng đóng vai trò chủ chốt trong sự phát triển của Bệnh viện, bởi đây là nơi thực hiện việc khám, tư vấn và điều trị cho người bệnh. Việc tạo cho nhân viên của bệnh viện nói chung và nhân viên y tế khối lâm sàng nói riêng có môi trường làm việc ổn định, hăng say cống hiến hết mình là điều rất quan trọng.
Từ khi đi vào hoạt động đến nay bệnh viện có nhiều biến động về nhân lực, từ năm 2010 đến nay riêng khoa Đông y đã có 16 người xin nghỉ và chuyển công tác, nhiều nhân viên sau khi được cử đi học về cũng xin chuyển công tác; hiện tại 2 khoa ngoại mỗi khoa chỉ có 1 bác sỹ mổ chính, số nhân lực hiện có ở các khoa lâm sàng là 108/ 179 chiếm tỉ lệ 60,3% vẫn còn thiếu so với mức 62% (theo thông tư 08 của liên bộ Bộ Nội vụ- Bộ Y tế về việc hướng dẫn định mức biên chế sự nghiệp trong các cơ sở y tế nhà nước). Việc biến động lớn về nhân lực của các khoa lâm sàng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng yếu tố về động lực làm việc của nhân viên có thể là một nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến quyết định nghỉ việc hoặc chuyển công tác. Trong hoàn cảnh đó việc hiểu và tạo động lực cho nhân viên bệnh viện cũng như nhân viên y tế thuộc khối lâm sàng là điều rất quan trọng để đảm bảo lợi ích cho cả bệnh viện và nhân viên.
Hiện tại bệnh viện vẫn chưa có nghiên cứu nào về động lực làm việc của nhân viên y tế khối lâm sàng.Từ những lý do trên nghiên cứu: “Động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thể thao Việt Nam và một số yếu tố liên quan năm 2016” được thực hiện với mục đích giúp các nhà quản lý có thêm các thông tin tham khảo để duy trì và phát triển nguồn nhân lực, tạo động lực tốt cho nhân viên, thúc đẩy sự phát triển chung của Bệnh viện.3
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thể thao Việt Nam năm 2016.
2. Xác định một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng Bệnh viện Thể thao Việt Nam năm 2016

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG…………………………………………………………….III
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ…………………………………………………………………………V
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ………………………………………………………………. VI
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU …………………………………………………………………………. VII
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………….3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU……………………………………………………………4
1.1. Nguồn nhân lực y tế …………………………………………………………………………………4
1.2. Động lực làm việc và các vấn đềxung quanh động lực làm việc…………………….6
1.3. Một số nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam………………………………………..12
1.4. Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu ……………………………………………………………..15
1.5. Khung lý thuyết……………………………………………………………………………………..17
KHUNG LÝ THUYẾT …………………………………………………………………………………18
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………19
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………………..19
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….19
2.3. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..19
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu…………………………………………………………..19
2.5. Phương pháp thu thập số liệu…………………………………………………………………..20
2.6. Xác định biến số nghiên cứu……………………………………………………………………20
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ……………………………………………………………………….24
2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ………………………………………………………………..25
2.9. Hạn chế của nghiên cứu và cách khắc phục …………………………………………………..26
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………………..27
3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu …………………………………………………27
3.2. Các yếu tố đo lường động lực làm việc với hệ số tin cậy Cronbach Alpha…….28
3.3. Động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng BVTTVN ………..29ii
3.4.Một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa
lâm sàng ……………………………………………………………………………………………..42
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN…………………………………………………………………………….57
4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu …………………………………………………………57
4.2. Động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng BVTTVN ………..58
4.3. Một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa
lâm sàng………………………………………………………………………………………………………67
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN …………………………………………………………………………….70
CHƯƠNG 6: KHUYẾN NGHỊ ……………………………………………………………………..71
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..72
PHỤ LỤC 1: PHIẾU ĐIỀU TRA ĐỘNG LỰC VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ TẠI CÁC KHOA LÂM
SÀNG BỆNH VIỆN THỂ THAO VIỆT NAM………………………………………………..77
PHẦN 2: ĐÁNH GIÁ ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ………..79
PHỤ LỤC 2: HƯỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU LÃNH ĐẠO BỆNH VIỆN ……83
PHỤ LỤC 3: HƯỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU BÁC SỸ- ĐIỀU DƯỠNG……..85
PHỤ LỤC 4:KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU ………………………………………………………87
PHỤ LỤC 5:DỰ KIẾN KINH PHÍ NGHIÊN CỨU………………………………………….8

DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG
Hình 1.1. Khung hệ thống y Việt Nam trích trong bài báo cáo chung tổng quan
ngành y tế năm 2010 ……………………………………………………………………………………..5
Hình 1.2. Sơ đồ hiện trạng cơ cấu tổ chức bộ máy Bệnh viện…………………………….16
Bảng 3.1: Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu…………………………………………27
Bảng 3.2. Các yếu tố đo lường động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa
lâm sàng với hệ số tin cậy Cronbach Alpha……………………………………………………..29
Bảng 3.3. Điểm trung bình động lực làm việc trong các yếu tố kiện làm việc của
nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………….29
Bảng 3.4. Điểm trung bình động lực làm việc trong các yếu tố chế độ chính sách, cơ
chế quản lý và động lực làm việc của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng. ………..31
Bảng 3.5. Điểm trung bình động lực làm việc trong các yếu tố về mối quan hệ với
đồng nghiệp của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng ………………………………………33
Bảng 3.6. Điểm trung bình động lực làm việc trong các yếu tố về sự thành đạt của
nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………….34
Bảng 3.7. Điểm trung bình trong các yếu tố về sự thừa nhận thành tích của nhân
viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………………….36
Bảng 3.8. Điểm trung bình về động lực làm việc trong các yếu tố về sự thang tiến
của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng. ………………………………………………………..38
Bảng 3.9. Điểm trung bình về động lực làm việc trong các yếu tố về công việc của
nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………….39
Bảng 3.10. Mối liên quan giữa động lực làm việc do điều kiện làm việc của nhân
viên y tế với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân………………………………………………42
Bảng 3.11. Mối liên quan giữa động lực làm việc do chế độ chính sách và cơ chế
quản lý của nhân viên y tế với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân …………………….44
Bảng 3.12. Mối liên quan giữa động lực làm việc do mối quan hệ với đồng nghiệp
của nhân viên y tế với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân ………………………………..46
Bảng 3.13. Mối liên quan giữa động lực làm việc do sự thành đạt của nhân viên y tế
với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân……………………………………………………………48iv
Bảng 3.14. Mối liên quan giữa động lực làm việc do sự thừa nhận thành tích của
nhân viên y tế với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân………………………………………50
Bảng 3.15. Mối liên quan giữa động lực làm việc sự thăng tiến của nhân viên y tế
với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân……………………………………………………………51
Bảng 3.16. Mối liên quan giữa động lực làm việc do yếu tố công việc của nhân viên
y tế với một số yếu tố về đặc trưng cá nhân……………………………………………………..53
Bảng 3.17. Mối liên quan giữa động lực làm việc chung của nhân viên y tế với một
số yếu tố về đặc trưng cá nhân ……………………………………………………………………….5

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Tỉ lệ có nhiều động lực và các yếu tố trong điều kiện làm việc của nhân
viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………………….30
Biểu đồ 3.2. Tỉ lệ có nhiều động lực về các yếu tố trong chế độ chính sách, cơ chế
quản lý của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng ……………………………………………..32
Biểu đồ 3.3. Tỉ lệ có nhiều động lực về các yếu tố trong mối quan hệ với đồng
nghiệp của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng. ……………………………………………..33
Biểu đồ 3.4. Tỉ lệ có nhiều động lực về các yếu tố trong sự thành đạt của nhân viên
y tế tại các khoa lâm sàng. …………………………………………………………………………….35
Biểu đồ 3.5. Tỉ lệ có nhiều động lực về các yếu tố trong sự thừa nhận thành tích của
nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng……………………………………………………………….37
Biểu đồ 3.6. Tỉ lệ có nhiều động lực về các yếu tố trong sự thăng tiến của nhân viên
y tế tại các khoa lâm sàng. …………………………………………………………………………….38
Biểu đồ 3.7. Tỉ lệ có nhiều động lực trong các yếu tố công việc của nhân viên y tế
tại các khoa lâm sàng. …………………………………………………………………………………..40
Biểu đồ 3.8. Tỷ lệ có nhiều động lực về các yếu tố thành phần cấu thành nên động
lực chung của nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng. …………………………………………4