Đồng nhiễm vi khuẩn gây viêm phổi nặng mắc phải tại cộng đồng ở trẻ em

Đồng nhiễm vi khuẩn gây viêm phổi nặng mắc phải tại cộng đồng ở trẻ em
Trần Quang Khải, Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trần Đỗ Hùng, Phạm Hùng Vân
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Viêm phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Từ trước đến nay, vi rút là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phổi mắc phải tại cộng đồng ở trẻ em. Đồng nhiễm vi khuẩn là vấn đề được quan tâm nhiều vì tác động của nó đến định hướng điều trị cho các nhà lâm sàng. Real – time PCR (RT – PCR) là một xét nghiệm hiện đại giúp phát hiện nhiều tác nhân mới, đặc biệt đồng nhiễm vi khuẩn. Chúng tôi sử dụng kỹ thuật RT – PCR nhằm xác định nguyên nhân gây viêm phổi nặng. Qua phân tích 95 trẻ ghi nhận tỷ lệ PCR dương tính là 90,5%. Đồng nhiễm vi rút – vi khuẩn chiếm tỷ lệ cao nhất (43,1%), kế đến đồng nhiễm vi khuẩn – vi khuẩn (33,7%), đơn nhiễm vi rút 7,4%, đơn nhiễm vi khuẩn 6,3%, còn lại 9,5% không phân lập được. Trong nhóm đồng nhiễm, có sự tham gia của năm loài vi khuẩn sau theo thứ tự giảm dần Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, MRSA, Moraxella catarrhalis và Mycoplasma pneumoniae. Do đó, lựa chọn kháng sinh trong điều trị viêm phổi nặng nên tập trung vào các vi khuẩn này.

Viêm phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Năm 2015, có khoảng 700.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong vì viêm phổi trên toàn thế giới.1 Căn nguyên vi sinh gây viêm phổi ở trẻ em, đặc biệt viêm phổi nặng mắc phải tại cộng đồng có thể do vi rút, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm…2 Khả năng mắc các tác nhân sẽ khác nhau tùy thuộc từng khu vực địa lý, từng thời kỳ, lứa tuổi, cơ địa bệnh nhân cũng như các xét nghiệm được dùng để chẩn đoán có độ nhạy, độ đặc hiệu khác nhau.3Theo các dữ liệu từ trước đến nay, vi rút là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm phổi mắc phải tại cộng đồng ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, chiếm > 80% căn nguyên viêm phổi ở trẻ em dưới 2 tuổi và khoảng 50% các trường hợp viêm phổi ở trẻ < 5 tuổi.4 Tuy nhiên, với việc sử dụng kỹ thuật hiện đại khuếch đại gen RT – PCR (Real – time Polymerase Chain Reaction) trong chẩn đoán vi sinh đã giúp phát hiện nhiều tác nhân mới, đặc biệt đồng nhiễm vi khuẩn.5,6 Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyết định sử dụng và chọn lựa kháng sinh trong điều trị của các thầy thuốc.  Trên  thực  hành  lâm  sàng,  viêm  phổi nặng là một trong các nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ tử vong cho trẻ em. Tuy nhiên không  phải  trường  hợp  nào  cũng  xác  định được nguyên nhân gây bệnh và thời gian xác định nguyên nhân gây bệnh bằng phương pháp nuôi cấy thông thường mất khá nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến trình điều trị. Chính vì lẽ đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm xác định tỷ lệ đồng nhiễm vi khuẩn, các tác nhân vi sinh được phát hiện qua kỹ thuật RT – PCR