Đột biến gen col1a2 ở bệnh nhi tạo xương bắt toàn

Tạo xương bất toàn (Osteogenesis Imperíecta: 01) là một bệnh di truyền trội trên nhiễm sắc thể do đột biến gen tổng hợp collagen týp 1 (COL1A1,COL1A2). Nghiên cứu được thực hiện nhằm phát hiện đột biến gen COL1A2 trên bệnh nhi được chẩn đoán mắc bệnh 01 dựa vào triệu chứng lâm sàng, hình ảnh X quang và tiền sử gãy xương tự nhiên; sử dụng kỹ thuật PCR và giải trình tựgen trực tiếp. Kết quả: Phát hiện 3/11 bệnh nhi 01 có đột biến trên gen COL1A2.

Tạo xương bất toàn (Osteogenesis lmperfecta: OI) là một bệnh di truyền trội trên nhiễm sắc thể do đột biến gen tổng hợp collagen týp 1(COL1A1,COL1A2). Theo Sillence, OI chia làm 4 thể khác nhau (thể l^thể IV) tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Những thể bệnh mới của OI được biết là thể V (Glorieux và cộng sự., 2000) và thể VI (Ward và cộng sự., 2000) [3]
Những nghiên cứu về hóa sinh và di truyền phân tử cho thấy hầu hết bệnh nhân OI (>90%) ở thể l^thể IV có đột biến liên quan đến gen COL1A1 và COL1A2 tham gia mã hóa tổng hợp collagen týp 1- là protein chính trong thành phần cấu trúc xương, da và khớp. Bệnh OI ở thể V và thể VI không liên quan đến sự tổng hợp collagen týp 1.
Phân tử collagen týp 1 bao gồm 3 chuỗi polypeptid (2 chuỗi a1 và 1 chuỗi a2) có cấu trúc xoắn 3 vòng. Bất thường trình tự gen điển
hình nhất liên quan đến 01 là đột biến điểm trên gen COL1A1 và COL1A2 gây ảnh hưởng đến bộ ba acid amin Gly-X-Y trên protein COL1A1 hoặc COL1A2. Năm 2006, Pollitt R. và cộng sự tiến hành phân tích gen của 83 bệnh nhân OI người Anh ở thể týp l^týp IV và đã phát hiện được 62 đột biến khác nhau trên 2 gen COL1A1 và COL1A2 [4].
Nghiên cứu này nhằm mục tiêu phát hiện các đột biến trên gen COL1A2 ở bệnh nhân OI tại bệnh viện Nhi Trung ương.
II.    ĐÓI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Đối tượng
-11 bệnh nhi được chẩn đoán mắc bệnh OI tại Khoa Nội tiết-Chuyển hóa-Di truyền, bệnh viện Nhi Trung ương dựa vào triệu chứng lâm sàng và X quang điển hình.
–    1 người khỏe mạnh, không mắc bệnh lý di truyền được lấy máu để làm mẫu đối chứng.
2.    Phương pháp
–    Lấy mẫu bệnh phẩm
Bệnh nhi được lấy 2ml máu tĩnh mạch, chống đông trong EDTA 1,5 mg/ml và đảm bảo vô trùng tuyệt đối.
–    Tách chiết DNA
DNA tổng số được tách chiết từ bạch cầu máu ngoại vi bằng dung dịch phenol: chloroíorm: isopropanol (25:24:1). Nồng độ và độ tinh sạch DNA được xác định trên máy Nano-Drop 1000, những mẫu DNA đạt tiêu chuẩn OD28Ũ/OD26Ũ > 1,8 được sử dụng để phân tích gen.
–    Kỹ thuật PCR
Sử dụng các cặp mồi đặc hiệu để khuếch đại gen COL1A2. Chu kỳ nhiệt 940c/5phút, [94°c/1phút – 59°c/1phút – 72°c/2phút] X 35 chu kỳ, 72°c/5phút. Bảo quản ở 15°c.
Sản phẩm PCR được điện di trên gel agarose 1%, 90V trong 30 phút.
–    Giải trình tựgen
Sản phẩm PCR được tinh sạch và giải trình tự trên máy 3100-Avant Genetic Analyzer của hãng ABI-PRISM tại Trung tâm nghiên cứu Gen – Protein, trường Đại học Y Hà Nội. Kết quả được so sánh với trình tự trên GeneBank (National Center for Biotechnology Iníormation, NCBI).