Gánh nặng tử vong từ 2002 – 2004 tại huyện Phù Cát – Bình Định

Tiến hành nghiên cứu hồi cứu gánh nặng tử vong tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định từ 2002 đến 2004 bằng bộ công cụ “Giải phẫu lời nói” (Verbal Autopsy). Mục tiêu: (1) Đánh giá các nguyên nhân liên quan đến tình hình tử vong trong ba năm tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định và (2) Xác định gánh nặng tử vong theo số năm bị mất do chết sớm. Đối tượng: Toàn bộ các trường hợp tử vong từ ngày 1 tháng 1 năm 2002 đến ngày 31 tháng 12 năm 2004 thuộc dân số quản lý của huyện. Phương pháp: Phân tích theo đánh giá gánh nặng tử vong của WHO. Kết quả: Tỷ lệ tử vong năm 2004 tăng 1,32 lần so với năm 2002. Số năm sống bị mất do chết sớm ở nhóm tuổi > 60 chiếm số lượng lớn, đặc biệt do các bệnh không truyền nhiễm. Kết luận: (1) Tỷ suất tử vong trờn 103 người tăng do bệnh không truyền nhiễm và tai nạn ngộ độc từ 2002 đến    2004    (KTN: 2,02 –    3,10/103;    TNNĐ:    0,30    – 1,20/103):
trong đó ở nhóm nam cao hơn ở nữ. Đối với nguyên    nhân tử    vong    do    các bệnh    truyền    nhiễm,    thai    sản    và    dinh dưỡng, có xu hướng giảm từ 2002 đến năm 2004 (0,56 – 0,23/103)    nhưng ở nam giới giảm nhiều    hơn so    với nữ giới.(2) Số năm bị mất do chết sớm trên 103 dân liên quan nhiều đến nhóm tuổi: cao ở các nhóm >    60    tuổi    (74,32 đến 129,56 năm/103 người) và 0 – 4 tuổi (36,63 – 62,99 năm/103 người).
Trong xu thế phát triển của xã hội cũng như nền kinh tế, mô hình bệnh tật và sức khoẻ có nhiều thay đổi không chỉ ở các nước phát triển mà ngay cả các nước đang phát triển [7]. Theo đánh giá chung, tuổi thọ của người dân nhiều nước trên Thế giới đều có xu hướng tăng nhưng không đồng đều giữa các khu vực, các nước bởi các yếu tố môi trường, xó hội cũng như các yếu tố nguy cơ khác. Vì vậy, cần có cơ sở dữ liệu khoa học cũng như bằng chứng cho việc xây dựng kế hoạch bảo vệ sức khoẻ, phòng chống bệnh vẫn là vấn đề quan trọng. Ở nước ta, nền kinh tế cũng như các điều kiện xã hội ngày càng được cải thiện, nâng cao nên sức khoẻ nhân dân nói chung đang được phát triển theo mô hình của các nước phát triển.
Kết quả đó có vai trò to lớn của ngành y tế với sự đầu tư ngày càng tăng của Nhà nước. Tuy nhiên, để đầu tư có hiệu quả không thể cứ tiếp diễn “bình quân chia đều” mà cần phải có trọng điểm, có thứ tự ưu tiên. Ở các nước phát triển, hệ thống giám sát bệnh tật cũng như tử vong khá hoàn thiện và chặt chẽ nên những thay đổi mô hình bệnh tật, cơ cấu tử vong dễ dàng phát hiện những nguyên nhân và nguy cơ cao để có giải pháp can thiệp kịp thời, làm giảm nguy cơ tối đa đối với sức khoẻ cho cộng đồng [5]. Những nghiên cứu về mô hình bệnh tật ở nước ta đã được triển khai nhưng chưa nhiều và chưa đủ cũng như chưa kịp thời để giúp cho các nhà quản lý, đặc biệt các nhà lập kế