GIà HóA DÂN Số Và CHíNH SáCH CHĂM SóC SứC KHỏE CHO NGƯờI CAO TUổI ở VIệT NAM
GIà HóA DÂN Số Và CHíNH SáCH CHĂM SóC SứC KHỏE CHO NGƯờI CAO TUổI ở VIệT NAM
Nguyễn Thị Xuyên, B?Y t?
1. Vấn đề già hóa dân số trên thế giới và Việt Nam:
Già hóa dân số là một hiện tượng mang tính toàn cầu, xảy ra ở mọi quốc gia và ảnh hưởng đến mọi quốc gia, dân tộc. Dân số cao tuổi ở nhiều nước trên thế giới đang tăng nhanh và sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới, cả về số lượng cũng như tỷ lệ trong tổng dân số.
Theo dự báo dân số của Liên hợp quốc (2004) với giả định mức sinh trung bình thì số người từ 60 tuổi trở lên sẽ tăng từ 610 triệu người (chiếm khoảng 10% tổng số dân số thế giới) vào năm 2000 lên 1,9 tỷ người (tương đương khoảng 22% tổng dân số thế giới) vào năm 2050. Xu hướng dân số này chủ yếu là do tác động của tỷ lệ sinh giảm và tuổi thọ ngày càng tăng [1]. Theo ước tính, khoảng hai phần ba số NCT trên thế giới sống ở các nước đang phát triển [2]. Hơn thế nữa, các nước đang phát triển cũng sẽ là nơi có tỉ lệ NCT tăng cao nhất và nhanh nhất. Năm 2002 có gần 400
triệu người ≥ 60 tuổi sống ở các nước đang phát triển. Đến năm 2025 con số này sẽ tăng lên tới 840 triệu, chiếm 70% số NCT của toàn thế giới. Tính theo khu vực, hơn một nửa số NCT của thế giới hiện sống ở Châu Á [3],[4]. Theo dự báo, số NCT ở khu vực này sẽ tăng gấp 4 lần trong vòng 50 năm tới [2].Hiện nay số lượng NCT ở Việt Nam không ngừng gia tăng. Mặc dù hiện tại cấu trúc dân số của Việt Nam vẫn thuộc loại trẻ, song số NCT đang có xu hướng tăng nhanh. Tỉ lệ NCT năm 1989 l à 7,2% [5], năm 1999 là khoảng 8% và năm 2003 là 8,65% [5]. Năm 2006 tỷ lệ NCT là 9,1% [5] và năm 2008 là 9,5%[6]. Theo dự báo của Liên hợp quốc (năm 2004), tỷ lệ dân số già Việt Nam sẽ tăng từ 7,5% trong năm 2005 lên tới 26% vào năm 2050 và dự kiến Việt Nam chính thức trở thành quốc gia có dân số già với tỷ lệ NCT vượt quá 10% vào
năm 2014 [1]. Theo ước tính và dự đoán của Cục Điều tra dân số Hoa Kỳ, tháp dânsố Việt Nam chuyển từ “dân số trẻ” sang “dân số già” nhanh chóng [7]. Trong khoảng 30-40 năm nữa tháp dân số sẽ phát triển mất cân đối với tỷ lệ NCT chiếm đa số.Có một sự khác biệt lớn về đặc điểm dân số giữa các
nước phát triển và các nước đang phát triển. Ở các nước phát triển, phần lớn người già sống ở khu vực thành thị, trong khi đó phần lớn người già ở các nước đang phát triển lại sống ở khu vực nông thôn. Theo dự báo, đến năm 2025, khoảng 82% dân số ở các nước phát triển sẽ sống ở thành thị, trongk hi đó ở các nước đang phát triển tỉ lệ này chưa đến 50% [8]. Việt Nam là một n ước nông nghiệp, khoảng 73% dân số sống ở vùng nông thôn, trong đó người già chiếm một tỷ lệ đáng kể [9]
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất