GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN CỦA ĐỘ CHÊNH ALBUMIN MÁU VÀ DỊCH MÀNG BỤNG TRONG CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT CỔ TRƯỚNG DO XƠ GAN VỚI CÁC NGUYÊN NHÂN KHÁC

Nghiên cứu nhằm tìm hiểu giá trị độ chênh albumin máu – dịch màng bụng (SAAG) chẩn đoán nguyên nhân cổ trướng và mối liên quan giữa SAAG với hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ trũìg bình SAAG ở BN xũ ga là 23,25 ± 7,69g/L; cổ trướng do lao hay Dng thư là 7,11 ± 7,95g/L. Ngưỡng cắt của SAAG để phân biệt dịch thấm hay dịch tiết là 15,2g/L (AUROC = 0,812). Ngưỡng cắt của SAAG dự báo có giãn tĩnh mạch thực quản là 18,6g/L(AUROC = 0,82), dự báo xuất huyết tiêu hóa 19,7g/L(AUROC = 0,516). SAAG là xét nghiệm có giá trị phân biệt cổ trướng do tăng áp lực tĩnh mạch cửa và các nguyên nhân khác. Ở bệnh nhân xũ gan, SAAG có thể dự báo xuất hiện giãn tĩnh mạch thực quản, nhưng chưa đủ độ tin cậy dự báo xuất huyết tiêu hóa do vỡ tĩnh mạch thực quản.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa – một trong 2 hội chứng chủ yếu của xơ gan với các biểu hiện: Xuất huyết tiêu hóa, tuần hoàn bàng hệ, cổ trướng, lách to…. Xuất huyết tiêu hóa là một trong những biến chứng nặng của hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa với tỷ lệ tử vong hàng đầu ở bệnh nhân xơ gan (25 – 30%) [1]. Trên lâm sàng có nhiều xét nghiệm để đánh giá hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa: siêu âm, nội soi, đo áp lực tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch trên gan, đo áp lực tại búi giãn tĩnh mạch. Song song với những thăm dò này, các tác giả còn sử dụng các chỉ số khác nhau để đánh giá tăng áp lực tĩnh mạch cửa trong đó chỉ số SAAG- độ chênh albumin máu và dịch màng bụng (DMB) được đề cập nhiều nhất. SAAG được công bố lần đầu tiên năm 1983 bởi Runyon và cộng sự nghiên cứu trên 901 bệnh nhân cổ trướng: SAAG có giá trị chẩn đoán phân biệt dịch thấm và dịch tiết với độ nhạy 96% và độ đặc hiệu 46% [2]. Runyon Donald, Hillebrand cho rằng SAAG có giá trị phát hiện tăng áp lực tĩnh mạch cửa trong 96.7% các trường hợp [2]. Nghiên cứu khác của Bjelakovic trên 130 bệnh nhân xơ gan và 41 bệnh nhân ung thư màng bụng, tác giả nhận thấy SAAG có giá trị phân biệt dịch thấm và dịch tiết với độ nhạy cao 97.56% [3]. Trên thế giới, SAAG được áp dụng trong thực hành lâm sàng như một xét nghiệm thường quy để chẩn đoán cổ trướng do tăng áp lực tĩnh mạch cửa và các nguyên nhân khác, cũng như để đánh giá hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Ở Việt Nam, ngay tại các bệnh viện trung ương hàng đầu như bệnh viện Bạch mai vẫn chưa áp dụng chỉ số SAAG trong thực hành và cũng có rất ít nghiên cứu đánh giá vai trò của SAAG trong chẩn đoán hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Vì vậy, nghiên cứu nàỳ được tiến hành nhằm mục tiêu: Tìm hiểu giá trị của SAAG trong chẩn đoán nguyên nhân cổ trướng và mối liên quan giữa SAAG với một số triệu chứng của hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa.