GIÁ TRỊ CỦA CÂN BẰNG DỊCH DƯƠNG TRONG TIÊN LƯỢNG BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ SỐC NHIỄM KHUẨN TẠI KHOA HỒI SỨC TÍCH CỰC

GIÁ TRỊ CỦA CÂN BẰNG DỊCH DƯƠNG TRONG TIÊN LƯỢNG BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ SỐC NHIỄM KHUẨN TẠI KHOA HỒI SỨC TÍCH CỰC
Nguyễn Quốc Tuyên1, Phạm Chí Thành2, Trương Dương Tiển3, Nguyễn Ngọc Tú2, Lê Minh Khôi3
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Điều trị cân bằng dịch trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết/sốc nhiễm khuẩn(NKH/sốc NK) vẫn còn nhiều tranh cãi. Khuyến cáo điều trị chưa chỉ rõ thời điểm phù hợp để chuyển từ cân bằng dịch dương sang âm.
Mục tiêu: Phân tích biến đổi và ảnh hưởng của cân bằng dịch dương theo thời gian đến tử vong ở bệnh nhân NKH/sốc NK.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu quan sát tiến cứu, thực hiện trên bệnh nhân NKH/sốc NK điều trị tại khoa Hồi sức tích cực khu D bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 12/2019 đến tháng 06/2020.
Cân nặng, lượng dịch xuất, nhập hằng ngày, diễn tiến lâm sàng và kết cục điều trị được ghi nhận từ lúc nhập đến khi ra khỏi khoa Hồi sức.
Kết quả: Tổng cộng 86 bệnh nhân trong đó 28 tử vong. Lượng dịch nhậptrung bình mỗi ngày và cân bằng dịch tích lũy từ ngày thứ ba ở nhóm tử vong cao hơn nhóm sống (dịch nhập 53,5 ± 19,79 ml/Kg so với 42,7 ± 10,97 ml/Kg, p=0,01), nhưng lượng dịch xuất lại giống nhau. Cân bằng dịch tích lũy ngày thứ 4 là yếu tố độc lập tiên lượng tử vong với aOR là 1,2 trên mỗi lít dịch (KTC 95%: 1,01 – 1,41).
Kết luận: Cân bằng dịch dương có liên quan với tử vong tăng cao và cân bằng dịch tích lũy từ ngày thứ 4 là yếu tố độc lập tiên lượng tử vong ở bệnh nhân NKH/sốc NK.

Nhiễm khuẩn huyết (NKH) là một thử thách toàn cầu, tỷ lệ tử vong chiếm khoảng 50% ở bệnh nhân (BN) sốc NKH(1). Điều trị NKH/sốc NKH vẫn tập trung chính vào bù dịch, sử dụng kháng sinh, kiểm soát ổ nhiễm và sử dụng thuốc vận mạch. Bù dịch thường là một điều trị cần thiết để tăng cung lượng tim và cải thiện tưới máu mô. Tuy nhiên việc truyền dịch quá tích cực có thể dẫn đến tăng tỷ lệ tử vongdo các biến chứng của quá tải dịch(2,3,4,5,6,7). Gần đây các khuyến cáo chỉ ra rằng nên tiếp cận bù dịch theo bốn giai đoạn: cứu mạng, tối ưu hóa, ổn định và xuống thang(8). Tuy nhiên, khuyến cáo chưa chỉ rõ thời điểm phù hợp để chuyển từ cân bằng dịch (CBD) dương sang âm.