Giá trị của real-time pcr đa mồi trong xác định căn nguyên nhiễm trùng đường hô hấp dưới cộng đồng

Giá trị của real-time pcr đa mồi trong xác định căn nguyên nhiễm trùng đường hô hấp dưới cộng đồng
Trần Thị Ngân, Lê Hoàn, Lê Minh Hằng, Đinh Thị Thanh Hồng, Nguyễn Thị Như Quỳnh, Trần Minh Châu
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Chẩn đoán căn nguyên gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới giúp định hướng cho điều trị và tránh lạm dụng kháng sinh. Real-time PCR đa mồi bằng bộ kit Allplex Respiratory panel assays có thể phát hiện được 26 tác nhân vi sinh hay gặp, giúp tăng khả năng phát hiện căn nguyên gây bệnh. Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 56 người bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới được thực hiện kỹ thuật nuôi cấy vi khuẩn thông thường và real-time PCR đa mồi. Tỉ lệ phát hiện tác nhân của nuôi cấy vi khuẩn là 12,5%, của real-time PCR đa mồi là 44,6%, trong đó 28,6% trường hợp chỉ phát hiện vi khuẩn, 8,9% chỉ phát hiện virus, 3,6% đồng nhiễm virus – vi khuẩn và 3,6% trường hợp phát hiện vi khuẩn không điển hình.

Nhiễm trùng đường hô hấp dưới là nhóm bệnh có tỉ lệ mắc và tử vong cao. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO) năm 2019, nhiễm trùng đường hô hấp dưới đứng thứ ba trong mười bệnh gây tử vong cao nhất ở người.1 Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới có thể do các loại vi khuẩn, virus, vi nấm dẫn đến cách  điều  trị  khác  nhau,  tuy  nhiên,  khó  xác định được căn nguyên nếu chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng, X-quang hay hóa sinh. Trong khi đó, nuôi cấy thông thường có tỉ lệ phát hiện căn nguyên thấp và chỉ phân lập được một số vi khuẩn.2 Vì chẩn đoán tác nhân vi sinh khó khăn dẫn đến điều trị kháng sinh không phù hợp. Những tiến bộ trong chẩn đoán vi sinh và nghiên cứu dịch tễ học cho thấy virus và vi  khuẩn  không  điển  hình  ngày  càng  có  vai trò quan trọng gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới.3 Trong đó, các phương pháp sinh học phân tử, đặc biệt là real-time PCR đa mồi có thể mang lại hiệu quả hứa hẹn. Trong nghiên cứu tại Thái Lan, Việt Nam và Indonesia, sử dụng  PCR  đa  mồi  để  phát  hiện  virus  và  vi khuẩn không điển hình cho thấy 58,6% mẫu bệnh phẩm có virus, 3,2% mẫu có vi khuẩn không điển hình và 1,2% mẫu phát hiện cả hai loại tác nhân trên.4 Allplex Respiratory panel assays là bộ kit thương mại sử dụng nguyên lý real-time PCR đa mồi giúp xác định 16 loại virus và 7 loại vi khuẩn gây nhiễm trùng đường hô  hấp  dưới  hay  gặp.5  Chúng  tôi  tiến  hành nghiên cứu về vai trò của bộ kit này trong xác định căn nguyên gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới cộng đồng tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội với 2 mục tiêu: 1, Xác định tỉ lệ các căn nguyên gây bệnh bằng real-time PCR đa mồi;2, So sánh kết quả với kỹ thuật nuôi cấy vi khuẩn thông thường