GIÁ TRỊ DẤU ẤN SINH HỌC DKK1 VÀ HBx-LINE1 TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ THEO DÕI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN
GIÁ TRỊ DẤU ẤN SINH HỌC DKK1 VÀ HBx-LINE1 TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ THEO DÕI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN
Lê Trung Hải*; Phan Quốc Hoàn**; Nguyễn Tiến Thịnh**; Lê Thanh Sơn***
Ngô Tất Trung**; Đào Đức Tiến**; Lê Trung Hiếu**; Đào Phương Giang** và CS
TÓM TẮT
Mục tiêu: đánh giá giá trịcủa DKK1 và HBx-LINE1 trong chẩn đoán và theo dõi điều trịung thưbiểu mô tếbào gan có nhiễm virut viêm gan B và phân tích mối liên quan với lâm sàng và cận lâm sàng. Đối tượng và phương pháp:nghiên cứu 114 trường hợp ung thưbiểu mô tếbào gan có nhiễm virut viêm gan B tại Bệnh viện TWQĐ108 và Bệnh viện Quân y 103 (1 – 2016 đến 3 – 2018). Xét nghiệm DKK1 và HBx-LINE1 thực hiện tại t ại Khoa Sinh h ọc Phân tử,
Bệnh viện TWQĐ108, sửdụng kỹthuật realtime PCR với đầu dò Taqman xác định mức độ biểu hiện gen DKK1 và kỹthuật ELISA đểxác định nồng độprotein DKK1 huyết thanh. Xác định tần suất chuyển gen HBx-LINE1 tách ARN, tổng hợp cADN, nhân gen HBx bằng phương pháp giải trình tựgen và chạy PCR cho sequencing. Kết quả:với ngưỡng DKK1 ≥2,15 ng/ml, tỷlệ nồng độprotein DKK1 huyết thanh dương tính ởcác nhóm nghiên cứu tăng cao hơn so với tỷlệ dương tính của xét nghiệm AFP. So sánh với nhóm xơgan, giá trịtrung bình nồng độprotein
DKK1 huyết thanh của nhóm ung thưbiểu mô tếbào gan tăng rõ rệt ởnhóm xơgan (p < 0,05). Sửdụng phối hợp cả2 xét nghiệm AFP và biểu hiện gen DKK1 sẽcải thiện tỷlệdương tính và giúp chẩn đoán thêm 12,3% trường hợp ung thưbiểu mô tếbào gan. Phân tích logistic cho thấy nguy cơmắc ung thưbiểu mô tếbào gan ởnhóm có DKK1 ≥2,15 ng/ml cao gấp 18,5 lần. Mức độbiểu hiện gen DKK1 giảm khi sốlượng ≥2 khối u so với 1 khối u, giảm khi kích thước u ≥5 cm so với khối u < 5 cm, tương tựnhưthay đổi giảm của nồng độAFP liên quan với sốlượng và kích thước khối u. Mức độbiểu hiện gen DKK1 giảm ởthời điểm theo dõi kiểm tra sau cắt gan do ung thưbiểu mô tếbào gan so với thời điểm trước cắt gan, giảm ởthời điểm
sau cắt gan > 12 tháng so với trước thời điểm này. Tất cả114/114 mẫu bệnh phẩm (100%) của bệnh nhân ung thưbiểu mô tếbào gan có nhiễm virut viêm gan B được xét nghiệm đều không phát hiện thấy biểu hiện chuyển gen HBx-LINE1. Kết luận:các dấu ấn sinh học protein DKK1 huyết thanh và biểu hiện gen DKK1 có giá trịtrong chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan, nhất là khi AFP âm tính. Chưa phát hiện thấy biểu hiện chuyển gen Hbx-LINE1 ởbệnh nhân ung thưbiểu mô tếbào gan có nhiễm virut viêm gan B
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất