Giá trị tiên lượng của di căn hạch cạnh động mạch chủ trong phẫu thuật ung thư đầu tụy

Giá trị tiên lượng của di căn hạch cạnh động mạch chủ trong phẫu thuật ung thư đầu tụy
Nguyễn Thị Lan, Phạm Hoàng Hà, Đỗ Tuấn Anh, Nguyễn Thành Khiêm, Đỗ Hải Đăng, Nguyễn Văn Hùng
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu đánh giá tính chất di căn hạch, biến chứng và thời gian sống thêm giữa nhóm hạch cạnh động mạch chủ (hạch 16) dương tính và âm tính. Nghiên cứu dưới dạng mô tả hồi cứu, chọn mẫu thuận tiện trên 42 bệnh nhân ung thư đầu tụy được mổ cắt khối tá tụy, nạo vét hạch tiêu chuẩn và sinh thiết nhóm hạch 16 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ tháng 4/2014 đến tháng 11/2019. Kết quả cho thấy số hạch nạo vét được ở nhóm có hạch 16 dương tính cao hơn không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Có sự khác biệt về số hạch dương tính giữa 2 nhóm (6,83 ± 2,48 và 0,81 ± 0,98) (p = 0,003). Thời gian sống thêm toàn bộ cùa nhóm dương tính là 16,7 ± 2,4 tháng, thấp hơn so với nhóm còn lại (p < 0,05). Vì vậy, di căn hạch 16 là yếu tố tiên lượng xấu. Cần xác định di căn hạch 16 trước hoặc sinh thiết tức thì trong mổ để quyết định phương pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhân ung thư đầu tụy.

Ung  thư  tụy  là  một  trong  những  ung  thư đường tiêu hóa ác tính và hay gặp nhất. Theo thống kê, khoảng 460,000 trường hợp mắc mới và 430,000 trường hợp tử vong mỗi năm trên thế giới, còn tại Việt Nam, số người tử vong là khoảng 1000 trường hợp.1 Nguyên nhân là do bệnh nhân thường đến ở giai đoạn muộn, chỉ có 10 – 20% bệnh nhân còn chỉ định mổ. Phẫu thuật cắt khối tá tràng đầu tụy kèm nạo vét hạch được coi là phương pháp duy nhất điều trị triệt căn.2 Với ung thư tụy, di căn hạch là một trong những yếu tố tiên lượng xấu. Ung thư tụy thường di căn hạch sớm và tỉ lệ sống sau 5 năm sau điều trị triệt căn chỉ đạt 10 – 15%. Ngoài ra, nạo vét hạch quá rộng rãi làm tăng tỉ lệ biến chứng chảy máu, tiêu chảy 3… Vì vậy, việc lựa chọn nhóm hạch cần phải nạo vét trong ung thư tụy là chủ đề gây nhiều tranh luận. Vai  trò  của  di  căn  nhóm  hạch  cạnh  động mạch chủ (nhóm 16) (theo phân loại Nhật Bản) trong ung thư tụy là chủ đề đang được bàn luận nhiều. Có tác giả cho rằng nhóm hạch này nên được nạo vét thường quy, có tác giả không ủng hộ quan điểm này và thậm chí cho rằng hạch 16 dương tính thể hiện ung thư tụy đã di căn xa và không còn chỉ định mổ triệt căn.4 Nghiên cứu này của chúng tôi nhằm đánh giá sự khác biệt về tính chất di căn hạch, biến chứng và thời gian sống thêm giữa nhóm hạch 16 dương tính và âm tính, từ đó đưa ra khuyến cáo với các trường hợp ung thư đầu tụy có di căn hạch nhóm 16.