GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG DÂY CHẰNG CHÈ ĐÙI TRONG KHỚP GỐI NGƯỜI VIỆT NAM

GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG DÂY CHẰNG CHÈ ĐÙI TRONG KHỚP GỐI NGƯỜI VIỆT NAM
Hoàng Quốc Anh1, Đỗ Phước Hùng2
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Trật khớp chè đùi sau chấn thương là một tổn thương cơ xương thường gặp trong cấp cứu ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên với 94-100% trường hợp liên quan đến tổn thương dây chằng chè đùi trong. Các nghiên cứu hiện có về giải phẫu dây chằng chè đùi trong còn nhiều tranh cãi và chưa thống nhất. Nắm vững được giải phẫu của dây chằng chè đùi trong là yêu cầu cần thiết của phẫu thuật tái tạo dây chằng chè đùi trong theo giải phẫu. Nghiên cứu này xác định đặc điểm giải phẫu của dây chằng chè đùi trong ở khớp gối của người Việt Nam.

Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả loạt ca. Chúng tôi thực hiện phẫu tích 30 mẫu gối từ 20 xác tươi và 10 xác ướp được lưu trữ tại bộ môn Giải phẫu học Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, sau đó xác định đặc điểm giải phẫu của dây chằng chè đùi trong ở khớp gối và khảo sát sự thay đổi chiều dài của dây chằng này ở các mức gấp gối từ 0o đến 90o. Trên cơ sở các đặc điểm giải phẫu thu nhận được, chúng tôi tiến hành đề nghị điểm đặt mảnh ghép tái tạo dây chằng chè đùi trong và tư thế gối cố định mảnh ghép trong phẫu thuật.

Kết quả: Tỉ lệ hiện diện của dây chằng chè đùi trong là 93,33%. Dây chằng là cấu trúc thớ sợi dạng dải băng, bám từ xương bánh chè đến xương đùi, có hình dạng rẻ quạt và đồng hồ cát. 100% trường hợp dây chằng chè đùi trong có chiều rộng ở diện bám xương bánh chè lớn hơn diện bám xương đùi và được cơ chéo rộng trong che phủ mặt trong. Ở mẫu gối tươi, chiều dài trung bình của dây chằng ở tư thế gối duỗi là 60,23 ± 6,14mm. Vị trí tâm diện bám tại xương đùi của dây chằng so với củ cơ khép và mỏm trên lồi cầu trong không hằng định. Dây chằng chè đùi trong có chiều dài lớn nhất ở tư thế gối duỗi, giảm dần khi gấp gối từ 0o đến 90o.

Kết luận: Trong phẫu thuật tái tạo dây chằng chè đùi trong, lựa chọn vị trí đặt mảnh ghép theo giải phẫu rất quan trọng, đặc biệt đối với điểm đặt tại xương đùi. Tuy nhiên do vị trí của tâm diện bám so với củ cơ khép và mỏm trên lồi cầu trong ở nghiên cứu của chúng tôi không hằng định nên cần có những nghiên cứu sau để xác định điểm đặt tối ưu cho mảnh ghép.

Trật khớp chè đùi sau chấn thương là một tổn thương cơ xương thường gặp trong cấp cứu ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên(1). Trong các tổn thương khớp gối, bệnh lý này chiếm tỉ lệ 2% – 3% và là nguyên nhân đứng hàng thứ hai gây nên tình trạng tụ máu ở khớp gối, trong đó 61% liên quan đến chấn thương thể thao(1,2).
Trật khớp chè đùi ra ngoài cấp tính liên quan đến tổn thương dây chằng chè đùi trong (Medial PatelloFemoral Ligament, viết tắt MPFL) chiếm tỉ lệ 94% – 100%(3). MPFL nằm ở lớp thứ hai của mặt trong gối (theo phân loại của Warren và Marshall) và là cấu trúc cố định tĩnh bên trong có vai trò quan trọng nhất để cố định xương bánh chè, đặc biệt trong tầm gấp gối 0o – 30.