GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG PHỨC HỢP DÂY CHẰNG BÊN NGOÀI KHỚP KHUỶU

GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG PHỨC HỢP DÂY CHẰNG BÊN NGOÀI KHỚP KHUỶU
Nguyễn Phan Huy Vũ1, Cao Thỉ1
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Bệnh lý tổn thương phức hợp dây chằng bên ngoài diễn tiến đến mất vững khớp khuỷu mạn tính. Việc điều trị những tổn thương này thường là khâu phục hồi hoặc tái tạo dây chằng bên ngoài bằng ghép gân vì thế hiểu biết giải phẫu chi tiết của phức hợp dây chằng bên ngoài khớp khuỷu là rất quan trọng.

Mục tiêu: Nghiên cứu các đặc điểm về hình thái học của phức hợp dây chằng bên ngoài khớp khuỷu và sự thay đổi chiều dài của dây chằng bên quay và dây chằng bên trụ ngoài.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả. Phức hợp dây chằng bên ngoài trên khớp khuỷu xác tươi người Việt Nam được phẫu tích và khảo sát các đặc điểm giải phẫu học.

Kết quả: Qua phẫu tích 30 khớp khuỷu xác tươi tại Bộ môn Giải phẫu học, Đại học Y Dược TP. HCM, kết quả cho thấy phức hợp dây chằng bên ngoài khớp khuỷu gồm 3 thành phần hằng định là dây chằng bên quay, dây chằng bên trụ ngoài và dây chằng vòng. Thành phần dây chằng bên phụ ngoài có tần suất xuất hiện là 26,7%. Trong cung vận động gấp – duỗi, sấp – ngửa khớp khuỷu, chiều dài dây chằng bên quay thay đổi rất ít, chiều dài dây chằng bên trụ ngoài có sự thay đổi đáng kể và có xu hướng tăng dần khi gấp khuỷu.

Kết luận: Kết quả về mô tả giải phẫu đại thể phức hợp dây chằng bên ngoài khớp khuỷu và sự thay đổi chiều dài của dây chằng bên quay và dây chằng bên trụ ngoài giúp ích trong các nghiên cứu tiếp theo cũng như chẩn đoán và điều trị tổn thương cấu trúc này trên lâm sàng.

Khoảng cách lồi củ chày tới rãnh ròng rọc đùi (TT-TG) đại diện cho vec-tơ lực kéo xương bánh chè ra ngoài của cơ tứ đầu đùi khi vận động gối. Tăng TT-TG là một yếu tố nguy cơ quan trọng gây mất vững khớp chè-đùi và đối với các trường hợp TT-TG lớn hơn bình thường sẽ có chỉ định phẫu thuật chuyển lồi củ chày vào trong nhằm đưa TT-TG về giới hạn bình thường. Dejour H(1) chọn ngưỡng TT-TG lớn hơn 20 mm và đưa về mục tiêu TT-TG bình thường là 10-15 mm, trong khi Koeter S(2) chọn ngưỡng 15mm và đưa về mục tiêu là 10- 12 mm. Ta thấy rằng vẫn chưa có sự thống nhất về ngưỡng TT-TG cho chỉ định phẫu thuật cũng như khoảng TT-TG bình thường.