Góp phần hiểu biết về cách dùng từ placebo (thuốc vê, giả dược)
Từ thê’ kỷ XIII, Placebo có nghĩa là mách lẻo lỗi của bạn với thầy, để lấy lòng thầy (Je plairai à mon maitre en dénousant mon camarade). Sang thê’ kỷ XVIII, trong y học có nghĩa là làm vừa lòng người bệnh (plaire au malade).
Thật khó định nghĩa chính xác khái niệm placebo dùng trong y học, nên đã có nhiều tác giả nêu định nghĩa về placebo như sau:
– Fabre, J.1962: “Placebo là một phương thuốc có công hiệu do một cơ chê’ tâm lý, một cách độc lập với những tính chất dược lý của nó”.
– English, H.B và English, A.C: “Chê’ phẩm không chứa một chút nào thuốc và được kê đơn điều trị với mục đích mà người bệnh nghĩ là được điều trị”.
– Yvonneau, M. 1962: “Người ta gọi placebo khi mọi tác động y tê’ mà nó gây ra ở người bệnh ảo giác là được trị liệu”.
– Kissel, P. và Barrucand, D. 1962: “Mức độ trị liệu, tính hiệu quả nội tại không có hoặc yêu, không có một tương quan hợp lý nào với bệnh, nhưng người bệnh nghĩ là đã nhận được một sự điều trị tích cực, tác động có thể do một cơ chê tâm lý hoặc tâm sinh lý”.
Vậy Placebo là một thuốc hay một phương sách trị liệu không có những tính chất đặc hiệu hay dược động học. Nhưng những định nghĩa trên, trong những thí nghiệm ở người đã quá hạn chê so với ý định của chúng ta.
Cấu thành placebo, vốn sẩn có ở trong mọi chất ngay cả tính chất đặc hiệu nhất (có những trường hợp cần phải dùng một placebo “có hoạt tính dược lý”, nhằm để bắt chước toàn phần hay một phần, những tác dụng thứ phát của thuốc được nghiên cứu (Thí dụ: ngủ gà, khô miệng, .v.v.).
– Shanpiro, A.K. đã đề nghị đưa ra định nghĩa sau: “Placebo là một điều trị (hay là hợp phần của điều trị) mà nó có hiệu quả trên một triệu chứng, một hội chứng hay một bệnh, dầu rằng không có hoạt tính đặc hiệu trên bệnh học mà người ta đã dùng nó. Sự điều trị có thể được dùng có chú ý hoặc không có chú ý, với tính chất placebo có hoạt tính hay trơ. Placebo cần phải được phân biệt với hiệu quả placebo mà nó có thể xảy đên hoặc không xảy đên, được thuận tiện hay không thuận tiện. Bởi vậy, placebo có thể là tinh khiết hay không tinh khiết”.
2. Hiệu quả placebo:
Kêt quả của sự hướng dần điều trị một placebo là “hiệu quả placebo”
– Gliedman, L.H.: “Điều mà người ta gọi là hiệu quả placebo cần được chứng nhận là sự hình thành của một quá trình rộng về tâm lý học rất phức tạp hơn là phương thức đơn giản dùng để thực hiện nó.
– Fabre, J.: “Hiệu quả placebo là khả năng của ám thị định mang lại từ viên nén, dung dịch xi-rô dùng trong một mục đích điều trị, ngoài ra còn có khả năng được cắt nghĩa do những mối liên hệ thuộc về tình cảm nối liền người bệnh với thầy thuốc của họ”.
– Coranger, Ả.W. 1961: “Hiệu quả placebo, nói cho đúng danh từ, là những sự thay đổi được gây nên ở một người do ngoại
Thông tin này hy vọng sẽ gợi mở cho các bạn hướng tìm kiếm và nghiên cứu hữu ích