Góp phần nghiên cứu vàứng dụng kỹ thuật PCR đa mồi (multiplex) trong phân loại Escherichia coligâytiêuchảy

Tiêu chảy là một bệnh khá phổ biến ở các nước trên thế’ giới, đạc biệt tại các nước đang phát triển. Tỷ lệ mắc và tử vong do tiêu chảy rất cao ở trẻ em. Theo ước tính của Tổ chức Y tế’ thế’ giới (WHO), hàng năm có trên 1 tỷ lượt trẻ em dưới 5 tuổi bị tiêu chảy với gần 5 triệu trẻ tử vong [5]. Ớ nước ta, tiêu chảy là nguyên nhân quan trọng gây suy dinh dưỡng, là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 2 ở trẻ em (chỉ xếp sau nhiễm khuẩn đường hô hấp).
Nhiều tác nhân vi sinh vật khác nhau có thể gây ra tiêu chảy, trong đó Escherichia coli thường chiếm tỷ lệ cao. Theo nghiên cứu của các tác giả trên thế’ giới tỷ lệ E. coli gây tiêu chảy ở trẻ em từ 21-60%, còn ở Việt Nam tỷ lệ này là 23,4 – 44,8% [1, 2, 3, 7, 9, 10].
Nhiều phương pháp chẩn đoán E. coli gây tiêu chảy đã được áp dụng. Ngay từ những năm 40, người ta đã sử dụng phương pháp định type huyết thanh. Sau này các phương pháp chẩn đoán khác như ELISA, thử độc tính trên nuôi cấy tế’ bào, các tính chất sinh hoá, sự ly giải bởi phage đã được áp dụng. Song, chúng cũng đều là các phương pháp gián tiếp và đòi hỏi các kỹ thuật phức tạp, nên ít được ứng dụng trong phân loại các E. coli gây tiêu chảy.
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của sinh học phân tử, nhiều phương pháp chẩn đoán mới đã ra đời cho phép phát hiện được các gien đạc hiệu, quyết định khả năng gây bệnh của E. coli, trong đó 2 phương pháp, PCR và lai ADN, được áp dụng phổ biến nhất.
Ớ Việt Nam, việc chẩn đoán E. coli gây tiêu chảy, ch0 sử dụng phương pháp quai ruột và định type huyết thanh và cũng ch0 dừng lại ở ETEC (Enterotoxingenic E. coli) và EPEC (Enteropathogenic E. coli), EIEC (Enteroinvasive E.    coli),    EHEC
(Enterohaemorrhagic E. coli). PCR chẩn đoán E. coli trên thế’ giới đã được dùng phổ biến nhưng các tác giả đều ch0 dùng đơn thuẫn một cạp mồi cho một phản ứng, do vậy tốn kém vật liệu và thời gian. Bởi vậy, việc nghiên cứu áp dụng một kỹ thuật phù hợp với nhiều cạp mồi, nhằm phát hiện nhiều loại E. coli gây tiêu chảy trong một phản ứng là hết sức cẫn thiết và có ý nghĩa thiết thực. Trước tình hình đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài nhằm mục tiêu:
1.    Tìm hiểu độ nhạy và độ đạc hiệu của phản ứng PCR đa mồi trong xác định E. coli gây tiêu chảy.
2.    Tình hình phân bố’ các chủng E. coli có khả năng gây tiêu chảy phân lập từ phân, máu, nước tiểu, mủ và mật.