HIỆU QUẢ CỦA TÍM GENTIAN 0,05% TRONG ĐIỀU TRỊ NẤM MIỆNG DO CANDIDA SPP.TRÊN HỌC VIÊN NAM ĐANG CAI NGHIỆN TẠI TRUNG TÂM GDDN NHỊXUÂN (2007). Mục tiêu: đánh giá hiệu quảcủa việc súc miệng bằng dung dịch tím gentian 0,05% ñối với bệnh nấm miệng do Candida spp. trên các học viên đang cai nghiên tại Trung Tâm Giáo Dục Dạy Nghề Nhị Xuân (TTGDDNNX). Method:thửnghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng được tiến hành từ01/11/2006 đến 15/01/2007 trên 60 học viên nhiễm nấm Candida spp. miệng tại TTGDDNNX, Hóc Môn. Các học viên tham gia nghiên cứu được phỏng vấn, khám lâm sàng, xét nghiệm vi nấm trước và sau 2 tuần súc miệng bằng dung dịch tím gentian 0,05% hoặc dung dịch giả dược.
Kết quả:trong 113 học viên có biểu hiện tổn thương niêm mạc miệng, 60 trường hợp (53%) được xác ñịnh nhiễm Candida spp., chủyếu do C. albicans(95%). Thể ban đỏchiếm ưu thế(75%), tiếp theo là thể giả mạc (30%). Sau 2 tuần ñiều trị, tổn thương biến mất ở 43,3% bệnh nhân, 56,7% mẫu xét nghiệm trởnên âm tính. Tỉ lệkhỏi bệnh chung về lâm sàng và vi sinh là 33,3%.
Kết luận:dung dịch tím gentian 0,05% thích hợp trong phòng ngừa và điều trị đẹn miệng do Candidaspp. trên các học viên đang cai nghiện tại trung tâm. Tuy vậy, cần nghiên cứu sâu hơn để xác định thời gian điều trị tối ưu của dung dịch sát khuẩn này trên các đối tượng nguy cơ cao.
Candida spp. thuộc nhóm vi nấm hạt men sống hoại sinh ởmôi trường bên ngoài, một sốnội – hoại sinh trong các tạng rỗng của người hoặc thú nhưkhoang miệng, ruột, âm ñạo. Ởtrạng thái hoại sinh, mật ñộvi nấm rất thấp và luôn giữ thế cân bằng với các vi khuẩn chí trong cùng môi trường. Khi gặp điều kiện thuận lợi (cơ ñịa suy giảm miễn dịch, tiểu ñường, sửdụng kháng sinh kéo dài, mang răng giả…) vi nấm sẽtăng sinh mật độ, chuyển thành sợi tơ nấm giả, xâm lấn vào niêm mạc, tổchức mô, gây tình trạng viêm nhiễm do Candida. Theo y văn, tỉ lệ bệnh Candida miệng dao động từ30 – 80%(4). Tại Việt Nam, Trần Thị Bích Liên ghi nhận phết bệnh phẩm ởmiệng dương tính với Candida là 34,5% trên đối tượng nhiễm HIV/AIDS và 81,46% trên những người có tổn thương niêm mạcmiệng nói chung(15).
Hiện nay, tình trạng kháng thuốc bắt đầu xuất hiện ñối với một số hoạt chất kháng nấm phổbiến nhưfluconazole, itraconazole, ketoconazole, nystatin,amphotericin B, … Bên cạnh đó, giá thành thuốc tuy đã giảm nhiều nhưng vẫn cao so với điều kiện kinh tế của các học viên đang cai nghiện. Vì vậy, một phác đồ điều trị mới, hiệu quả, rẻ tiền là rất cần thiết.