Hiệu quả và tính an toàn của etanercept (enbrel) sau 12 tuần điều trị bệnh nhân viêm khớp dạng thấp

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả, tính an toàn của Etanercept (Enbrel) sau 12 tuần điều tri bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự cải thiện có ý nghĩa thống kê (p < 0,01) về lâm sàng và tiến triển bệnh ở cả 15 bệnh nhân viêm khớp dạng thấp sau 12 tuần điều trị bằng Enbrel như thang điểm đau VAS ( giảm từ 8,7 xuống 2,0), chỉ số hoạt động DAS28-CRP (giảm từ 5,7 xuống 1,6) và các chỉ số viêm khác (tốc độ máu lắng, CRP). Không có tác dụng phụ của thuốc được ghi nhận trong thời gian nghiên cứu. Kết luận: Etanercept (Enbrel) có hiệu quả điều trị tốt ở bệnh viêm khớp dạng thấp.

Etanercept (Enbrel) là một thuốc ức chế yếu tố hoại tử u (TNF anpha) đầu tiên (năm 1998) được cơ quan quản lý thực phẩm và thuốc Hoa Kỳ (FDA) chấp nhận chỉ định điều trị một số bệnh khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến… [2]. Yếu tố hoại tử u (TNF anpha) một trong những cytokin đóng vai trò quan trọng trong quá trình bệnh sinh của bệnh viêm khớp dạng thấp (VKDT) [3]. Điều trị bệnh VKDT cần phải phối hợp nhiều biện pháp điều trị nhằm mục đích hạn chế sự tổn thương sụn khớp và màng hoạt dịch. Theo Moreland LW [3] TNF anpha giữ vai trò kép trong quá trình viêm vì TNF anpha vừa là sản phẩm của các tế bào khác nhau (tế bào T, tế bào màng hoạt dịch, đại thực bào.) có vai trò hoạt hoá tế bào biểu mô, kích thích nguyên bào sợi tăng sinh tạo ra các chất tiêu protein (matrix metallopro- teinase) và TNF anpha vừa có vai trò kích thích làm tăng các cytokin và các chất tiền viêm khác gây nên tình trạng viêm mạn tính
trong các bệnh khớp, đặc biệt là bệnh VKDT. Vì vậy thuốc Etanercept (Enbrel) ức chế TNF anpha sẽ làm giảm nồng độ cytokin TNF, ức chế quá trình viêm và kiểm soát sự tiên triển của bệnh VKDT [3, 5]. Hiện nay Etanercept (Enbrel) được đánh giá là một trong những liệu pháp điều trị sinh học tốt, hiệu quả và an toàn trong điều trị bệnh một số bệnh lý khớp mạn tính đặc biệt là các trường hợp BN không đáp ứng với các phương pháp điều trị trước đây đã áp dụng [6], tuy nhiên giá thành thuốc còn quá cao nên việc sử dụng điều trị thuốc này cho bệnh nhân VKDT ở nước ta còn rất hạn chế. Chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu bước đầu đánh giá hiệu quả và tính an toàn sau 12 tuần điều trị Etanercept (Enbrel) của 15 bệnh nhân (BN) VKDT tại khoa Khớp bệnh viện Bach Mai từ tháng 7 năm 2011 đến tháng 11 năm 2011.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
Nhóm nghiên cứu bao gồm 15 bệnh nhân được chẩn đoán VKDT theo tiêu chuẩn của Hội Thấp khớp học Hoa kỳ năm1987 (bệnh nhân được chẩn đoán khi có 4/7 tiêu chuẩn và có thời gian bị bệnh > 6 tuần), được điều trị tại khoa Khớp bệnh viện Bạch Mai trong thời gian 3 tháng từ tháng 7/2011 đến tháng 11/2011. Tiêu chuẩn loại trừ: bệnh nhân VKDT có phối hợp với các tổn thương lao, nhiễm khuẩn nặng, nhiễm nấm, bệnh ác tính.
–    Phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang, tiến cứu có can thiệp điều trị.
–     Nội dung nghiên cứu: bệnh nhân trong nghiên cứu đều được khám lâm sàng, xác định
Thang điểm đau VAS, chỉ số DAS 28-CRP, các xét nghiệm huyết học, sinh hoá, yếu tố dạng thấp RF, chụp xquang tim phổi, Man- toux, HIV. HbsAg truớc khi điều trị (N0), sau 4 tuần (N1), 8 tuần (N2) và 12 tuần (N3) điều trị. Chụp tim phổi kiểm tra tại 2 thời điểm N0 và
N3. Liệu trình điều trị tiêm dưới da thuốc Enbrel 50mg/tuần (2 mũi tiêm/tuần) hoặc 25mg/tuần (một mũi tiêm/tuần).